حیا و عفت، مصداق بارز جذب خیر کثیر

امام معصوم در کلامی گهربار فرموده اند « لا خیر لمن لا حیاء له»؛ یعنی فردی که حیا نداشته باشد، خیر نصیب او نخواهد شد. اگر خیر در زندگی ما اتفاق نیفتد و ما نتوانیم خیر را جذب کنیم، زندگی خودمان را تباه کرده ایم و این موضوع درباره جامعه هم صدق می کند؛ یعنی جامعه ای که در آن خیر کثیر اتفاق بیفتد، یک جامعه پویا، با نشاط، ماندگار و رو به پیشرفت و معنوی خواهد بود، اما جامعه ای که در آن خیرات جمعی اتفاق نیفتد، طبیعی است که نزول می کند و شیب صعودی را طی نخواهد کرد.

عوامل خیر متعدد هستند و در جامعه ما انواع آن وجود دارد. مراسم باشکوه و مثال زدنی عاشورا یکی از مصادیق خیر کثیر در جامعه ماست و همه دست اندرکاران آن، اعم از بانیان و وعاظ و زن و مرد و پیر و جوان شرکت کننده، در ایجاد خیر کثیر در جامعه مشارکت دارند؛ درواقع سیدالشهدا(ع) به واسطه این مناسبت، چشمه جوشانی برای ما ایجاد کرده اند.

یکی دیگر از مصادیق خیر کثیر، انواع کار خیر و احسان هایی است که در جامعه ما اتفاق می افتد و نیز مواساتی که مردم برای برطرف کردن مشکلات خود با هم دارند که نمایش آن را در اوضاع کرونا مشاهده کردیم. بنابراین این طور نیست که حیا تنها عامل خیر در جامعه باشد، اما در عین حال یکی از عواملی که خیر را جذب فرد و جامعه می کند، موضوع حیا و عفت است؛ به این معنی که انسان و جامعه در مقابل خداوند متعال بی پروا نباشد و جانب محرمات الهی و حریم خودش را رعایت کند.

قریب به اتفاق جامعه درباره مظاهری از بی حیایی اتفاق نظر دارد. اگر فردی بدون رعایت این حدود بخواهد در جامعه ظاهر شود، حتی آن هایی که مسلمان نیستند،  درباره چنین فردی اکراه دارند و رفتار او را مصداق بی حیایی می دانند؛ چون می گویند این فرد برای خودش هم حرمت قائل نیست و آن حریمی را که بین خودش و دیگران حائل نگه می داشته، از بین برده است.

شارع مقدس برای این مسئله، حدودی را معین کرده است که اگر انسان این حدود را رعایت کند، حیا و عفت در جامعه و فرد حفظ می شود و اگر از آن تجاوز کند، بی حیایی اتفاق خواهد افتاد؛ این موضوع فقط به خانم ها اختصاص ندارد و شامل آقایان هم می شود که باید هم در نوع پوشش و رفتار و هم در نوع مواجهه با جنس مخالف خود، حیا و عفت را رعایت کنند.

حیا و عفت نسبت به موضوع حجاب، عام تر و ریشه ای تر است. گرچه حجاب یکی از نمادهای حیا و عفت است، همه تجلی حیا و عفت را نمی توان در مسئله پوشش خلاصه کرد؛ بلکه مثلا نوع رفتار و مواجهه ای که دو جنس مخالف با هم دارند، می تواند از سر بی حیایی و بی عفتی باشد. بنابراین ما زمانی شاهد گسترش بدحجابی و بدپوششی هستیم که بنیان های حیا در جامعه سست شده باشد و در نقطه مقابل، وقتی می توانیم بر مسئله پوشش فائق آییم که اهتمام به مسئله حیا و عفت در جامعه تقویت شده باشد.

یکی از عوامل تقویت حیا و عفت در جامعه این است که فرد و جامعه از آثار و برکات حفظ حریم حیا و عفت برای خودشان و پیرامون خودشان، آگاه شوند و پیش از آگاهی باید این مسئله را باور کنند.