ماه صفر دومین ماه سال قمری است. عزاداری و برپایی مجالس آموزش فرهنگ عاشورا و ذکر مصیبت اباعبدا... الحسین (ع) و اهلبیت (ع) از محرم شروع میشود و در ماه صفر ادامه مییابد. گرچه برقراری این مجالس در طول سال سودمند است و تمام روزهای سال، ظرفیت این آموزش و عزاداری را دارد، اما در دو ماه محرم و صفر که روزهای شهادت امامحسین (ع) و اسارت اهلبیت (ع) در آن واقع شده است، برگزاری این مجالس، مهمتر و همراه با حوادث قیام و حماسه حسینی است؛ بنابراین باید در ماه صفر نیز مجالس عاشورایی برپا شود. روز اول ماه صفر، روز ورود کاروان اسیران آزادیبخش اهلبیت امامحسین (ع) به شام و روز بردن سر مبارک سیدالشهدا (ع) و یاران حضرت به آنجاست.
در اول ماه محرم سال ۶۱ هجریقمری، امامسجاد (ع) و حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (ع) و همراهانشان به شام وارد شدند و این روز خیلی بر اهلبیت (ع) سخت گذشت و بنا بر روایت مشهور، در پنجم ماه صفر سال ۶۱ شهادت مظلومانه دختر سهساله امام حسین (ع) در خرابه شام رخ داده است. امامخمینی (رضوانا... تعالیعلیه) در سخنرانی در جماران برای وعاظ و خطبای تهران و قم بر ضرورت زنده نگهداشتن محرم و صفر با هم تأکید کرده و فرمودهاند: «باید ماها و شماها در گفتاری که داریم و خصوصا در این ماه محرم و صفر که ماه برکات اسلامی است و ماه زنده ماندن اسلام است، باید ما محرم و صفر را زنده نگه داریم به ذکر مصائب اهلبیت (علیهمالسلام) که با ذکر مصائب اهلبیت (علیهمالسلام) زنده مانده است این مذهب تا حالا، با همان وضع سنتی، با همان وضع مرثیهسرایی و روضهخوانی. ما باید حافظ این سنتهای اسلامی، حافظ این دستهجات مبارک اسلامی که در عاشورا، در محرم و صفر در مواقع مقتضی به راه میافتند، باشیم. تأکید کنیم که بیشر دنبالش باشند. محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. فداکاری سیدالشهدا (سلاما... علیه) است که اسلام را برای ما زنده نگه داشته است.
باید بدانید که اگر بخواهید نهضت شما محفوظ بماند، باید این سنتها را حفظ کنید. عزاداری به همان قوت خودش باید باقی بماند و گویندگان پس از اینکه مسائل روز را گفتند، روضه را همانطور که سابق میخواندند و مرثیه را همانطور که سابق میخواندند، بخوانند و مردم را مهیا کنند برای فداکاری.
این خون سیدالشهداست که خونهای همه ملتهای اسلامی را به جوش میآورد و این دستهجات عزیز عاشوراست که مردم را به هیجان میآورد و برای اسلام و برای حفظ مقاصد اسلام مهیا میکند. در این امر، سستی نباید کرد». (صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۳۳۰ و ۳۳۱).
این رهنمودهای امامخمینی درباره تداوم سنتهای ماه محرم و صفر، باید برای همیشه محل توجه عزاداران قرار گیرد. عزاداری و سوگواری امامحسین (ع) در محرم پایان نمییابد و باید در ماه صفر نیز ادامه پیدا کند.
امام راحل بر زنده نگه داشتن محرم و صفر هر دو تأکید و اصرار میکنند و برپایی مجالس و هیئتهای عزاداری در ماه محرم و صفر را عامل زنده ماندن اسلام و مذهب شیعه میدانند. در بیستم ماه صفر با مناسبت اربعین و روز زیارتی سیدالشهدا (ع) روبهرو هستیم.
در بیستوهشتم همین ماه، ارتحال پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد مصطفی (ص) و شهادت سبط اکبر پیامبر، امام حسن مجتبی (ع) و شهادت پاره تن پیامبر خدا، امامرضا (ع)، رخ داده است و همه اینها، فرصتهایی برای بیان معارف اسلامی و برپایی مجالس عزاداری است. باید هیئتهای عزاداری و ذکر مصیبت در ماه صفر نیز در برپایی مجالس باشکوه اقدام کنند. همین مجالس، راه حفظ و پایداری اسلام و مذهب شیعه و انقلاب اسلامی را هموار میکند.