«گفتگو» اصل فراموش شده زندگی‌های ما

گفتگو به عنوان اولین اقدام در تبادل اندیشه و نظر، نقش مهمی در ارتباط اعضای یک خانواده و یک جامعه با یکدیگر دارد. به ویژه در خانواده، این مسئله، در دوران کنونی و هجمه فضای مجازی بسیار لازم و ضروری است.

بررسی‌ها حاکی از آن است که ریشه بسیاری از اختلافات و افتراق‌ها در خانواده، به ویژه بین زن و شوهر‌ها یا بین والدین و فرزندان، در نبود تفاهم است و فقدان این تفاهم نیز ناشی از نبود گفتگو بین زوج هاست که آن هم به فرزندان تسری می‌یابد و تمام این‌ها در بی روح کردن فضای خانه و روابط بین افراد اثرگذار است.

آنچه که فقدان آن در فضای کنونی شهر هم بسیار به چشم می‌خورد، نبود عوامل ترغیب و تشویق شهروندان به ایجاد گفتگو‌های سازنده به ویژه در منزل است؛ چراکه خانواده، ریشه جامعه است و هر رخداد و معضلی در آن، در جامعه نمود پیدا می‌کند. برای حل این معضلاتِ به شکل عمده خاموش که گاه با «بزهکاری» یا درگیری‌های شهروندان در شهر نمایان می‌شود، نهادینه کردن فرهنگ گفت وگوی مبتنی بر احترام و فهم متقابل، یگانه راهی است که‌ می‌تواند مؤثر افتد و نجات بخش آید.

گفت وگوی مدنظر ما، هر گفت وگویی نیست، بلکه گفتمانی است با نگاه ایجاد ارزش در افراد که هدف این گفتگو، تأیید یا ردکردن تفکر خود یا دیگری نیست. هدف از گفتگو، شناخت است نه توجیه، تعهد است نه انکار تعارض، همکاری است نه رقابت و در نهایت ایجاد دوستی است نه تخاصم! درحالی که هنگامی که از گفتگو بین همسران صحبت می‌کنیم، برخی همسران یاد میدان نبرد می‌افتند که هرکس باید حرف خودش را به کرسی بنشاند و این دیدگاه، آغاز خطا و شروع ماجرای سردی روابط بین همسران است.

باید یادآور شد که مراد از گفتگو، صرفا زیادصحبت کردن یا پرحرفی نیست، بلکه منظور ما گفت وگویی همراه با احترام در فضایی آرام و به دور از مختل کننده‌ها یا موانع صوتی است؛ گفت وگویی مبتنی بر همدلی با درک احساس طرف مقابل. این نوع گفت وگوست که‌ می‌تواند راهگشا شود.

حتی در بدترین مشکلات درون یک خانواده که امکان حل آن وجود نداشته باشد، از طریق گفتگو می‌توانیم به مشورت و هم فکری دست یابیم و دست کم از بار مشکل یا مشکلات خانواده کم کنیم. چنان که این اقدام یعنی گفت وگوی اعضا با هم، سبب می‌شود هرکدام به دیگری دل گرم شویم و هر یک از اعضای خانواده، دیگری را حامی و تکیه گاه خود بداند و این مهم به ویژه در روابط زوج‌ها و باز،  نوع نگاه مادر خانواده به زندگی، ضروری، زندگی بخش و انکارناپذیر است.

یادمان باشد کودکان امروز در خانواده ما، والدین فردا در زندگی خود خواهند شد. تربیت و پرورش این کودکان و نهادینه کردن فرهنگ گفتگو در آن‌ها می‌تواند در ایجاد خانواده‌ای باثبات، بانشاط و در نتیجه جامعه‌ای مستحکم و پایدار با درون مایه‌ای از آرامش و شادی بسیار اثرگذار باشد. برای زنده کردن امید و عشق در جامعه، لزوم نهادینه کردن فرهنگ گفتگو در خانواده از سوی همه ارکان جامعه و اعضای خانواده لازم است.