۱۰ دی؛ روزی برای مشهد

به گزارش شهرآرانیوز، این پیگیری‌ها به گونه‌ای بود که آنان از تاریخ‌ها و مناسبت‌های مختلفی که به نوعی به حضرت امام رضا(ع) انتساب داشت تا سایر مناسبت‌های تاریخی مربوط به شهر مشهد را در سیاهه‌ای گنجانده و یک به یک به عنوان گزینه‌های اصلی انتخاب، مورد بررسی و شور قرار دادند.

درخواست شورای فرهنگ عمومی کشور نیز انتخاب روزی به نام روز ملّی مشهد با توجه به پیشینه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این شهر، به ویژه وجود مضجع شریف حضرت ثامن‌الحجج علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) بود که از اهمیت و حساسیت ویژه‌ای برخوردار باشد.

از سوی دیگر انتخاب این روز باید به گونه‌ای باشد که همه جوانب امر در آن دیده شود و تمام مطالبات جامعه به ویژه فرهیختگان، استادان دانشگاه، هنردوستان، علما، طلاب و اقشار مختلف مردم این شهر ۳.۵ میلیون نفری را پوشش دهد.

مشهد تا حدود هزار و ۲۰۰ سال پیش، منطقه‌ای به نسبت وسیع بود، اما شمار اندک ساکنان آن در جنوب شهر بزرگ و باستانی «توس» و محل استقرار روستاهایی چون «نوغان» و «سناباد» ساکن بودند.

«توس» تا پیش از گسترش شهر مشهد برای قرن‌ها عمده‌ترین و پررونق‌ترین منطقه مسکونی در این بخش از خراسان بود، اما پس از شهادت حضرت امام رضا(ع) که پیکر مطهر آن بزرگوار در باغی در جوار روستای نوغان در ۳۰ کیلومتری جنوب توس به خاک سپرده شد، هسته اصلی مشهدالرضا گرداگرد حرم نورانی امام هشتم (ع) که امروز زیارتگاه سالانه میلیون‌ها زائر ایرانی و خارجی است، شکل گرفت.

۱۰ دی ۱۳۵۷ مشهد، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی

یکی از روزهای شاخص در تاریخ شهر مشهد، دهم دی‌ماه ۱۳۵۷ است که به گواهی تاریخ وقایع آن در پیشبرد مبارزات انقلابی و روند پیروزی انقلاب اسلامی نیز تاثیرگذار بوده است.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی در نخستین همایش بزرگداشت حماسه دهم دی‌ماه ۱۳۵۷ مشهد گفته بود:‌ مردم مومن و انقلابی مشهد با هدف احیا و تعالی دین مبین اسلام و براندازی حکومت طاغوت در دی‌ماه ۱۳۵۷ در صحنه مبارزات ضد ستم‌شاهی فعالانه شرکت کردند.

آیت الله سیداحمد علم الهدی افزوده بود: رژیم طاغوت تلاش بسیاری کرد تا از جریان‌ها و گروه‌های سیاسی برای ممانعت یا کند کردن روند مبارزات مردم علیه خود استفاده کند ولی جریان‌های سیاسی به هیچ عنوان قادر به این کار نشدند.

ماجرا از آنجا آغاز شد که به دنبال کشتار مردم بی‌دفاع مشهد در روز دوم دی‌ماه سال ۱۳۵۷، تعداد زیادی از مردم این شهر در روزهای سوم، پنجم، هشتم، نهم و دهم دی‌ماه در اعتراض به این کشتار وحشیانه در میدان شهدا (ژاله)، چهارراه لشکر، خیابان بهار و میدان تقی‌آباد این شهر تظاهرات گسترده‌ای را برپا کردند.

روز نهم دی‌ماه ۱۳۵۷ نیز به مناسبت گرامیداشت قیام نهم دی ۱۳۵۶ شهر قم، مراسم یادبودی در شهر مشهد برپا شد که پس از اتمام مراسم، مردم به سوی استانداری خراسان حرکت کرده و در آن محل تجمع کردند.

ارتش با به میدان آوردن تانک‌های برای مقابله با آنان وارد عمل شد که کار به درگیری شدید بین مردم و ارتشی‌ها کشید و حوادث خون‌باری در تاریخ انقلاب اسلامی رقم خورد که از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین تحولات اجتماعی مشهد نام برده شده است.

در پی وقایع روز نهم دی ماه ۱۳۵۷، از صبح یکشنبه ۱۰ دی ماه، شهر مشهد شاهد یورش ماموران شاه به مردم و کشتار بی‌سابقه آنان بود و تانک‌های ارتش در خیابان‌ها جولان می‌دادند و از هر گوشه شهر، صدای رگبار گلوله به گوش می‌رسید و ده‌ها نفر از مردم بی‌گناه که بیشتر زنان و کودکان بودند، توسط نیروهای رژیم پهلوی به خاک و خون کشیده شدند.

این واقعه بازتاب گسترده‌ای در داخل و خارج کشور داشت و ضربه سختی بر پیکر نیمه جان رژیم منحوس پهلوی وارد کرد.

دهم دی ماه، روز ملی مشهد

نهم مهرماه سال گذشته، اعضای شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی با حضور در دفتر نماینده ولی فقیه در این استان، دهم دی ماه را به عنوان روز مشهد به تصویب رساندند.

آیت‌الله سیداحمد علم الهدی در این نشست با بیان اینکه روز ملی برخاسته از حضور مردم و به نام مردم است، افزود: مردم مشهد در دهم دی حضور فعالی علیه رژیم طاغوت داشتند و نقش زنان و کودکانی که در این روز به شهادت رسیدند نیز بسیار موثر بود.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی گفت: مشهد دارای ظرفیت‌های قوی فرهنگی است که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد و باید دبیرخانه روز ملی مشهد در شهرداری به عنوان مسئول این موضوع تشکیل و کارهای مرتبط با آن را دنبال کند.

وی با بیان اینکه این حرکت نباید تنها محدود به نام‌گذاری صرف باشد، بیان کرد: در کنار این نام‌گذاری، باید از ظرفیت نخبگان انقلابی و مبارزاتی مردم این شهر برای تهیه و تدارک بهترین برنامه‌ها به منظور معرفی این شهر زیارتی استفاده کرد.

استاندار خراسان رضوی نیز در این نشست با اشاره به رخداد تاریخی دهم دی گفت: انتخاب روز ملی مشهد، ظرفیت بی‌نظیری را در خود دارد که باید به آن اندیشید.

یعقوبعلی نظری افزود: انتخاب این روز می‌توانست با محوریت معرفی حضرت رضا (ع)، واقعه مسجد گوهرشاد به عنوان یک نماد مرتبط با عفاف و حجاب و یا بر اساس مجاهدت‌های مردمی در سال ۱۳۵۷ که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد، باشد ولی واقعه دهم دی ماه سال ۱۳۵۷ مشهد بر اساس شواهد تاریخی، تمدنی و مذهبی ظرفیت مناسبی را در خود دارد.

در ادامه حتما بخوانید مشهدی‌ها از «روز مشهد» چه می‌خواهند؟

نخستین مراسم رسمی در میدان ۱۰ دی

پیگیری برای تصویب این تاریخ و ثبت آن در تقویم رسمی کشور به‌ آنجا رسید که اولین آیین روز ملی مشهد در تاریخ ۱۰ دی سال گذشته و در شهادتگاه مردم انقلابی مشهد در سال ۱۳۵۷، با حضور جمعی از مسئولان شهرستان و استان برگزار شد.

فرماندار مشهد در آن آیین گفت: هر شهر و آبادی یک فلسفه وجودی دارد و مشهد، محل شهادت امام رئوف حضرت علی بن موسی الرضا (ع) است.

محسن داوری افزود: در طول تاریخ نیز مردم انقلابی و متدین شهر مشهد، غیرت خود را در مسیر ولایت و انقلابی بودن نشان داده‌اند.

وی با اشاره به گفتمان‌سازی اسلام و مسیر ولایت ادامه داد: قیام مسجد گوهرشاد نیز جلوه دیگری از تدین و غیرت دینی مردم این شهر را آشکار کرد.

عضو شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی به تصمیم این شورا برای انتخاب «۱۰ دی» به عنوان روز ملی مشهد اشاره کرد و گفت: پیگیری تصویب این روز در تقویم ملی کشورمان در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال انجام است.

داوری افزود: دهم دی به عنوان روز ملی مشهد نام‌گذاری شد تا گفتمان انقلاب اسلامی در همه جوانب معرفی شود و این جهانشهر، مقدمه ظهور را زمینه‌سازی کند.

پیگیری برای درج روز ملی مشهد در تقویم

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این خصوص گفت: بعد از تصویب تاریخ دهم دی ماه به عنوان روز ملی شهر مشهد در شورای فرهنگ عمومی استان خراسان رضوی، مدارک و مستندات لازم برای تصویب این روز و ثبت آن در تقویم ملی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد.

محمد حسین‌زاده افزود: بعد از تایید این مصوبه در شورای عالی انقلاب فرهنگی، این روز در تقویم ملی گنجانده خواهد شد که پیگیری این مسیر در حال انجام است اما زمان دقیق آن مشخص نیست.

وی ادامه داد: مشهد به واسطه این که محل شهادت امام رضا(ع) است بیش از هزار و ۲۰۰ سال قدمت دارد و فرهنگ و رسوم این شهر نیز پیرامون وجود مضجع شریف رضوی شکل گرفته و گسترش یافته است.

عضو شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی گفت: یکی از مهم‌ترین حادثه‌های تاریخ شهر مشهد، اتفاقی است که در روز دهم دی‌ماه سال ۱۳۵۷ رخ داد و خون بیش از ۳۰۰ شهید در مکانی که امروز به عنوان «میدان ۱۰ دی» شناخته می شود، در دفاع از انقلاب و آرمان‌های اسلامی بر زمین ریخت.

حسین زاده افزود: برای انتخاب روز ملی مشهد، به دنبال روزی بودیم که نشان از همدلی مردم مشهد باشد و حماسه ۱۰ دی سال ۱۳۵۷ به عنوان یک اتفاق ملی و معنوی انتخاب شد زیرا اتصال مردم مشهد به حضرت رضا(ع) را نیز نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: عقب‌ماندگی‌های بسیاری در معرفی شهر مشهد وجود دارد که باید جبران شود و باید از ابزارهای مختلف هنری و رسانه‌ای برای معرفی فرهنگ شیعی ایرانی که به اسم حضرت رضا (ع) گره خورده است، استفاده شود.

مدیرکل فرهنگ ارشاد و اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: حجم زائرانی که از ایران و خارج از ایران به مشهد مشرف می‌شوند نسبت به سایر شهرها متفاوت است و تمام این‌ مسائل باعث شده تا ما به یک شهر پیشرو و اثرگذار در سطح ملی و بین‌المللی تبدیل شویم. البته برخی آسیب های اجتماعی نیز در مواردی وجود داشته که یکی از راه‌های جدی و موثر رفع آن، تمرکز بر هویت فرهنگی مشهد است.

او ادامه داد: هویت شهر ما از منظر دینی و رضوی، ادبی و فردوسی، تعدد شعرا، مفاخر علمی، فرهنگی، سیاسی، هنری و اثرگذاری‌های تاریخی به لحاظ رشادت‌های آنان در مراحل مختلف تاریخی که چندین بار توسط بیگانگان مورد تجاوز قرار گرفته، نشان می‌دهد که این شهر اثرگذار بوده و این میزان مورد هجمه قرار گرفته است.

حسین زاده گفت: از هر زاویه نگاه کنیم هویت این شهر بسیار پررنگ است که البته در معرفی این هویت پرافتخار کم‌کاری کرده‌ایم، چراکه اگر جوان و نوجوان مشهدی و خراسانی این هویت را بشناسد علاقه بیشتری برای حرکت در این مسیر افتخارآفرینی خواهد یافت.

مدیرکل فرهنگ ارشاد و اسلامی خراسان رضوی گفت: انتخاب روز و نشان مشهد تلاشی برای معرفی هویت مشهد و ایجاد علقه، غیرت و تعصب مردم مشهد به شهر و داشته‌های شهرشان است و امیدوارم این اثرات در نسل‌های جوان و نوجوان بیشتر باشد.

همه چیز آماده است!

عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد نیز اظهار کرد: مشهد برای گرامیداشت ۱۰ دی، روز ملّی خود، آماده شده است.

هاشم دائمی افزود: تعاملات بین‌دستگاهی و به ویژه مشارکت معاونت زیارت و گردشگری برای گرامیداشت روز ملی مشهد اتفاق افتاده است و همه چیز برای برگزاری این رویداد مهم برای شهر امام رضا(ع) آماده است.

وی با بیان اینکه این مناسبت باید هرساله باقوت برگزار شود، افزود: انتخاب «روز ملّی مشهد» از دغدغه‌های کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد در این دوره بود که با بررسی جوانب مختلف، دهم دی، به عنوان این روز ثبت شد و موافقت دستگاه‌های متولی استانی را نیز دریافت کرد و این روز باید در تقویم رسمی کشور نیز ثبت شود.

عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد گفت: این مناسبت را باید باشکوه و هرسال پررنگ‌تر از سال قبل برگزار کنیم و به طور قطع مسوولیت کار در این زمینه نباید فقط بر دوش شهرداری باشد و دیگر نهادهای دست‌اندرکار هم باید به سهم خود نقش‌آفرینی داشته باشند تا جایی که بتوان عموم شهروندان را در این رویداد دخیل کرد.

دائمی افزود: جامعه باید به روز ملّی مشهد حساس باشد و این مناسبت باید در سطح ملّی و حتی بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد.

ثبت ملی روز مشهد در تقویم، زمان‌بر است

معاون زیارت و گردشگری شهرداری مشهد گفت: اگرچه ۱۰ دی ماه به عنوان روز ملی مشهد در شورای اسلامی شهر تصویب شده و سپس در شورای فرهنگ عمومی استان نیز مورد تایید و تصویب قرار گرفته است، اما کار تایید نهایی آن زمان‌بر است و به این سرعت انجام نمی‌شود.

جلیل بامشکی بیان کرد: شورای فرهنگ عمومی استان، ۱۰ دیماه را به عنوان روز مشهد تعیین و تصویب کرده است که حتی اگر در سطح ملی هم تصویب نشود، ما برنامه هایی را برای گرامیداشت این روز در شهر مشهد در نظر گرفته ایم.

وی با اشاره به برنامه ریزی برای اعطای نشان مشهدالرضا، از نامزدی ۱۵۰ نفر برای دریافت این نشان خبر داد و افزود: طبق مصوبه شورای اسلامی شهر در خصوص اهدای نشان مشهدالرضا(ع)، هشت کارگروه در این خصوص تشکیل شده است که هر یک در حوزه تخصصی خود اقدام به شناسایی افراد شایسته برای دریافت این نشان کرده است.

بامشکی اضافه کرد: این نامزدها می‌توانند افراد یا موسسات، تشکل‌ها و نهادهای مردم نهاد باشند که خدمتی شایسته برای مشهد انجام داده‌ اند و طی فرآیندهایی شناسایی شده و سپس از آن میان افرادی انتخاب شدند که در نهایت پس از بررسی کارگروه‌ها، بین هشت تا ۱۶ نفر برای دریافت نشان مشهدالرضا برگزیده و معرفی خواهند شد.

منبع: ایرنا

در ادامه حتما بخوانید علت نامگذاری ۱۰ دی به عنوان روز ملی مشهد چیست؟