پایگاه آموزشی برای عکاسان مشهدی

الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ عکاسی از هنر‌هایی است که هنرمندان خراسانی نقشی برجسته در رشد آن در کشور دارند. بسیاری از عکاسان شاخص کشور و هنرمندانی که در عرصه‌های بین المللی افتخار کسب می‌کنند، در زمره خراسانی‌ها به ویژه مشهدی‌ها قرار دارند. بااین حال، عکاسان خراسانی در خانه خودشان کمتر پایگاه رسانه‌ای تخصصی به معنای پاتوقی برای تبادل اندیشه ها، نقد آثار و جریانات روز عکاسی دنیا، آموزش، معرفی فناوری‌های جدید در عرصه عکاسی و پیگیری مطالبات عکاسان از مسئولان دارند.

چه در گذشته‌هایی که نشریات تخصصی چاپی چنین رسالت‌هایی را بر دوش می‌کشیدند و چه در سال‌های گذشته که پلتفرم‌های جدید تولید محتوا نقش مهمی را در رسانه‌های تخصصی عهده دار بوده اند، جای یک رسانه تخصصی برای عکاسی در مشهد خالی بوده است. یک گروه حرفه‌ای از عکاسان مشهدی با درک چنین دغدغه ای، از مدت‌ها پیش پیگیر ایجاد رسانه‌ای تخصصی در این حوزه بودند که حساب خود را از صفحات زرد آموزش عکاسی در فضای مجازی جدا کرده باشد. پیرو این تلاش‌ها ماهنامه «عکاسباشی» متولد شده است.

این نشریه به صورت دیجیتالی و چاپی به زودی منتشر خواهد شد. به همین دلیل سراغ شرمین نصیری مدیر مسئول و محمدصادق یارحمیدی سردبیر این نشریه رفتیم و درباره اتفاقاتی که قرار است به واسطه این نشریه در جامعه حرفه‌ای عکاسان مشهد رقم بزنند، گفتگو کردیم.

از مجموعه داری تا مجله داری

شرمین نصیری، نامی آشنا در میان جامعه هنرمندان عکاس مشهد و کشور است. او پیش از آنکه صاحب امتیاز و مدیرمسئول مجله «عکاسباشی» باشد، سابقه‌ای هجده ساله در عکاسی خبری، صنعتی، تبلیغاتی و خیابانی دارد. دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد پژوهش هنر از دانشگاه آزاد شمال است و ۱۰ سالی است که به عنوان مدیر گروه عکاسی «مرکز آموزش علمی و کاربردی فرهنگ و هنر یک مشهد» به تدریس عکاسی مشغول است.

او عضو فدراسیون جهانی عکاسی فیاپ و عضو انجمن عکاسان تئاتر ایران است. نصیری درباره شکل گیری نشریه «عکاسباشی» می‌گوید: یکی از علاقه مندی‌های من مجموعه داری است؛ چنان که مجموعه‌هایی از تمبر و پول خارجی دارم. از سال ۱۳۸۴ که با عکاسی به صورت حرفه‌ای برخورد کردم، شروع کردم به جمع آوری مجلات عکاسی. آن زمان چندین نشریه خوب عکاسی مانند دوربین عکاسی، عکس و عکاسی خلاق چاپ می‌شدند که متأسفانه از سال ۱۳۹۴ به بعد به دلیل مشکلات مالی و گرانی کاغذ و مسائل محیط زیستی تعطیل شدند.

آن نشریات پایگاه خوبی برای هم فکری و افزایش دانش هنرمندان عکاس بودند. یادم هست همواره بخشی از جلسات نقد عکس که در پاتوق عکس حوزه هنری و در برخی کلاس‌های آزاد دانشگاه‌ها برگزار می‌شد، به نقد عکس‌های چاپ شده در این مجلات می‌گذشت.
این عکاس اضافه کرد: از زمانی که چاپ این مجلات متوقف شد، به فکر ایجاد نشریه‌ای تخصصی در حوزه عکس افتادم.

از آنجایی که همیشه به جست وجو، مطالعه و ترجمه جدیدترین متون و مقالات تخصصی عکاسی کنجکاو و مشغول بوده ام، دوست داشتم بدانم عکاسی دنیا در کجا ایستاده است و ما در چه سطحی هستیم. تمایل داشتم این اطلاعات را جمع آوری کنم و به صورت یک نشریه به چاپ برسانم. این اتفاق اکنون افتاده است. با ماهنامه شروع کردیم و در ادامه احتمالا به صورت فصلنامه ادامه بدهیم.

او با اشاره به ظرفیت زیاد مشهد در هنر عکاسی می‌گوید: من وقت زیادی را صرف جست وجوی مجلات عکاسی می‌کردم، ولی به مجله‌ای تخصصی که توسط هنرمندان مشهدی و در مشهد به چاپ رسیده باشد، برنخوردم. این درحالی است که مشهد استادان درجه یکی در هنر عکاسی دارد و خاستگاه عکاسی است. شاید عزم یا همدلی تاکنون برای این کار وجود نداشته است. من این سختی‌ها را به جان خریدم به این امید که این نشریه پاتوقی برای همه دوستداران عکاسی شود تا بتوانند به آن بیشتر فکر کنند.

آخرین تحولات عکاسی در دنیا

نصیری با تأکید بر اینکه رویکرد این نشریه هنری و آکادمیک است، می‌گوید: مشهد بدون شک خاستگاه انواع هنر بوده است. با اینکه عده‌ای از فوتوژورنالیست‌ها معتقدند عکاسی هنر نیست و یک ابزار کاربردی است، من فکر می‌کنم اگر بخواهیم عکاسی را هنر ببینیم، مشهد جایگاه خوبی در آن دارد. خیلی از هنرمندان عکاس کشور خاستگاه خراسانی دارند.

او تصریح می‌کند: در جامعه‌ای که من با آن در ارتباط هستم، می‌بینم اقبال مردم به عکاسی خیلی خوب است. این اقبال شاید به این دلیل باشد که مردم بیشتر دیدی ساده به عکاسی دارند، درحالی که چنین دیدگاهی صحیح نیست. عکس حاصل سال‌ها تجربه و جهان بینی فرد پشت دوربین است. اگر کسی که پشت دوربین است، مهم نباشد، دوربین‌های مداربسته چهارراه‌ها هم می‌توانند عکس بگیرند. نصیری بر این نظر است که حدود ۵۰ درصد مطالب ماهنامه «عکاسباشی» ترجمه مطالب روز دنیا خواهد بود.

این هنرمند توضیح می‌دهد: این رقم ممکن است در نشریات دیگر کمتر یا بیشتر باشد، ولی من علاقه دارم عکاسی روز دنیا و پیشرفت‌های آن را معرفی کنم. برای مثال امروز هوش مصنوعی فناوری جدیدی در عرصه عکاسی است و من فکر می‌کنم ما در این نشریه باید برای مخاطبان شرح دهیم که این فناوری تا کجا می‌تواند پیشروی کند، چه مضراتی دارد و چطور می‌توانیم از وجوه مثبت آن استفاده کنیم.

در ادامه حتما بخوانید سه عکاس مشهدی لقب جهانی عکاسی را کسب کردند

پاتوق آموزشی برای عکاسان مشهدی

محمدصادق یارحمیدی سابقه بیست سال عکاسی در حوزه‌های مختلف دارد. او که کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دارد، نزدیک به ۱۰ سال است که در دانشگاه‌های فرهنگیان، فرهنگ وهنریک و آزاد، عکاسی تدریس می‌کند. یارحمیدی در کسوت سردبیری قرار است مجله «عکاسباشی» را همراهی کند.

او پیش از همه به ضرورت انتشار یک نشریه تخصصی عکس اشاره می‌کند و می‌گوید: در مشهد تاکنون هیچ نشریه اختصاصی در حوزه عکس منتشر نشده است. در سطح کشور نیز نشریات تخصصی عکس انگشت شمار هستند. آنچه تاکنون درباره عکاسی در نشریات منتشر می‌شده است، در قالب بخشی از نشریات فرهنگی هنری بوده است. باتوجه به اینکه مشهد ظرفیت فراوانی در عکاسی دارد و بسیاری از عکاسان بزرگ و مدرسان این رشته از هنرمندان مشهدی هستند، ضرورت انتشار یک نشریه تخصصی عکاسی در این شهر را احساس کردیم.

او می‌افزاید: هدف ما از انتشار این نشریه این است که بتوانیم از ظرفیت عکاسان مشهدی در انتشار یک نشریه تخصصی عکس استفاده کنیم و پایگاه مناسبی برای انتشار مطالب آموزشی و اطلاع رسانی در این حوزه شکل دهیم. در نظر داشتیم نشریه‌ای با مجوز رسمی و قابل فروش راه اندازی کنیم که بتوانیم آن را به صورت گسترده توزیع کنیم.

یارحمیدی با اشاره به اینکه انتشار عمده ماهنامه «عکاسباشی» به صورت نسخه دیجیتال و فروش از طریق پلتفرم‌ها و سایت‌ها خواهد بود، توضیح می‌دهد: این شیوه باعث می‌شود نشریه بیشتر و سریع‌تر به دست مخاطبان برسد. نسخه کاغذی نیز به تعداد اندک و در صورت سفارش داشتن چاپ خواهیم کرد.

پلی بین نسل قدیم و جدید عکاسان

این هنرمند با توضیح بخش‌های مختلف این نشریه می‌گوید: معرفی عکاسان جهان و سبک‌های آن ها، معرفی عکاسان مشهد و خراسان، آموزش عکاسی، معرفی لنز‌ها و دوربین ها، تاریخ عکاسی، نقد عکس، زیبایی شناسی و... بخش‌هایی از این نشریه هستند. در تهیه مطالب آن از هنرمندان، استادان، پیشکسوتان و فعالان عکاسی ساکن مشهد و خراسان استفاده خواهیم کرد.

معرفی ژانر‌های مختلف عکاسی بخش دیگری از این نشریه است. خودمان را به یک ژانر محدود نخواهیم کرد. هر شماره را به یک ژانر اختصاص می‌دهیم و مطالب متنوعی درباره ژانر‌های متنوع مانند عکاسی خیابانی، خبری و هنرمندان شاخص داخلی و خارجی که در این ژانر‌ها کار کرده اند، منتشر خواهیم کرد.

سردبیر ماهنامه «عکاسباشی» درباره رویکرد این نشریه در قبال پیگیری مطالبات هنرمندان عکاس از مسئولان توضیح می‌دهد: سعی خواهیم کرد در گفتگو با عکاسان، دیدگاه‌ها و انتظاراتی را که از مسئولان دارند، مطرح کنیم. اطلاع رسانی جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های پیش رو رویکرد دیگری است که آن را در این نشریه دنبال خواهیم کرد. نمایشگاه‌های درجه یک عکاسی متعددی در مشهد و دیگر شهر‌ها در سطح هنرجویان و استادان برگزار می‌شوند. بااین حال، اطلاع رسانی کمی درباره آن‌ها می‌شود. اغلب بازدید زیادی از این نمایشگاه‌ها نمی‌شود و کار‌های ارزشمند کمتر دیده می‌شوند. به نمایشگاه‌های گذشته نیز می‌پردازیم و عکس‌های شاخص آن‌ها را با اجازه عکاس در نشریه منتشر و معرفی می‌کنیم. هدفمان این است که بتوانیم هنرمندان جوان و آثار ارزشمند شهرمان را معرفی کنیم.

یارحمیدی بر تعامل بین نسل قدیم و جدید هنرمندان عکاس اشاره و تأکید می‌کند: مشاور و مدیر هنری این نشریه مجید بندارمقدم، از پیشکسوتان درخشان عکاسی مشهد است. ما در قدم اول از حضور استادان و پیشکسوتان استفاده کردیم. با افتخار در نظر داریم از این بزرگواران در تهیه مطالب، بیشتر استفاده کنیم. در کنارش از جوانان و دانشجویان باانگیزه نیز استفاده می‌کنیم. اگر بتوانیم پلی بین نسل جدید و قدیم عکاسان برقرار کنیم، به نتایج مهمی خواهیم رسید.

او می‌افزاید: در فضای مجازی مطالب آموزشی درباره عکاسی به صورت سطحی و کم عمق منتشر می‌شود. هدف ما انتشار این گونه مطالب نیست و به دنبال این هستیم که خوانندگان این نشریه به مطالب عمیق و تخصصی عکاسی دسترسی داشته باشند. مخاطب ما قشری است که به صورت جدی پیگیر عکاسی است؛ بنابراین از مطالب زرد عکاسی در فضای مجازی پرهیز می‌کنیم.

مفید حتی برای مخاطب عام

یارحمیدی با تأکید بر اینکه دانشگاه‌های زیادی در مشهد واحد‌های مرتبط با عکاسی ارائه می‌دهند، می‌گوید: در انتشار این نشریه از ظرفیت دانشجویان و استادان استفاده می‌کنیم. بیشتر همکاران این نشریه از استادان دانشگاه هستند. همچنین از ظرفیت دانشجویان و نسل جوان هنرمندان استفاده می‌کنیم. بسیاری از هنرمندان نسل جوان با اینکه هنوز اول راه اند، نسبت به زمانی که ما عکاسی را شروع کردیم، خیلی جلوترند و خیلی قوی‌تر از ما دارند کار می‌کنند. در نظر داریم که در همکاری با دانشگاه‌ها تخفیفات ویژه‌ای را برای دانشجویان در نظر بگیریم.

این عکاس به جامعه مخاطبان این نشریه اشاره می‌کند و می‌افزاید: هنرمندان عکاسی که ممکن است در دانشگاه عکاسی نخوانده باشند نیز بخشی از مخاطبان ما هستند. علاوه بر آن، مخاطب عام هم می‌تواند مخاطب نشریه عکاسی باشد، چون مردم عکس را می‌بینند و عکاسی هنری است که این روز‌ها در فضای مجازی خیلی دیده می‌شود. سعی می‌کنیم نشریه برای همه مخاطب‌ها قابل درک باشد؛ یعنی خیلی آکادمیک نباشد که دانشجو فقط متوجه آن شود، بلکه هرکسی به عکاسی علاقه‌مند باشد، بتواند از آن بهره ببرد.