نتیجه دوری از نماز

نماز عبادتی است که روزانه باید انجام شود؛ مثل رعایت بهداشت روزانه، مثل خوراکی که هر روز می‌خوریم، مثل هوایی که هر لحظه تنفس می‌کنیم. نماز ستون ارتباط ما با خداست که باید در سرتاسر زندگی ما کشیده شود و استوار باشد.

از این‌رو احادیث بسیاری درباره کارکرد و اهمیت این عبادت از اهل‌بیت (ع) رسیده است و احادیث زیادی نیز درباره کاهلی کردن و سستی در نماز داریم. در حدیث معروفی، رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «هرکه در نماز سستی کند و آن را سبک بشمرد، خداوند او را دچار پانزده بلا می‌کند:

۱- کوتاهی عمر. ۲-کمی روزی. ۳- زدودن سیمای صالحان از چهره‌اش. ۴- برای اعمال دیگرش، نیز ثوابی ندارد. ۵- دعایش اجابت نمی‌شود. ۶- از دعای صالحان بهره‌ای نمی‌برد. ۷- مرگ ذلت‌بار. ۸- مرگ در حال گرسنگی و تشنگی. ۹- فرشته‌ای مأمور برای عذاب او در قبر می‌شود. ۱۰- تنگ شدن قبر او. ۱۱- تاریک شدن قبر او. ۱۲- فرشته‌ای مأمور می‌شود که او را به رو به زمین بکشد. ۱۳- حسابرسی شدید در قیامت. ۱۴- سلب نظر و توجه خداوند از او. ۱۵- ابتلا به عذاب سخت».

برای فردی که به خداوند بزرگ و روز قیامت ایمان واقعی دارد، این تعابیر و تنبیه‌ها بسیار ناگوار و سخت و تحمل‌ناپذیر است. تمام این تعابیر نشان‌دهنده اهمیت نماز در زندگی یک مسلمان است.

پیامبر گرامی اسلام (ص) همچنین فرموده‌اند: «نماز را تباه نکنید؛ زیرا هرکه نمازش را تباه کند، با قارون (مظهر دنیاپرستی) و هامان (مظهر قدرت‌طلبی) محشور می‌شود و بر خدا سزاوار است که او را در آتش دوزخ بیفکند».
حضرت در روایت دیگری می‌فرمایند: «هرکه سه روز نمازش را (عمدا) ترک کند، اگر بمیرد، غسل و کفن ندارد و در قبرستان مسلمانان دفن نمی‌شود».

درباره نماز و ترک عمدی آن در روایات ما آمده که «چنین شخصی کافر شده است». این بالاترین تعبیر ممکن است که در مورد گناهان دیگر نیامده است؛ چون گاهی افراد از روی فشار فقر یا فشار شهوت، دست به گناهی می‌زنند، اما شخصی که نماز را ترک می‌کند، از روی بی‌توجهی به خدا و قیامت، چنین عملی را مرتکب شده است.

در برخی آیات قرآن کریم، یکی از دلایل مهم جهنمی شدن، ترک نماز معرفی شده است. در آیات سوره مبارکه مدثر آمده است:
«ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ؟ قالُوا: لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ، وَ لَمْ نَکُ نُطْعِمُ الْمِسْکِینَ، وَ کُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخائِضِینَ وَ کُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ حَتَّى أَتانَا الْیَقِینُ: وقتی سؤال می‌شود چه چیزی باعث دوزخی شدن شما شد، گویند: ما از نمازگزاران نبودیم و افراد مسکین را اطعام نمى‌کردیم و با اهل باطل در سخنان باطل فرومى‌رفتیم و پیوسته روز جزا را تکذیب مى‌کردیم تا آنکه مرگ به‌سراغمان آمد».

علامه‌طباطبایی ذیل این آیات می‌گوید: «اهل دوزخ به‌دلیل داشتن این چهار صفت، یعنى ترک نماز براى خدا، و ترک انفاق در راه خدا، و فرورفتگى در بازیچه دنیا و تکذیب روز حساب، دوزخى شده‌اند و این چهار صفت امورى هستند که ارکان دین را منهدم می‌سازند و برعکس، داشتن ضد آن صفات، دین خدا را به‌پا می‌دارد».

نکته مهم دیگری که بعضی مفسران در اینجا به آن پرداخته‌اند، این است که نمازى که گاه‌وبیگاه خوانده شود، هم انسان را در زمره نمازگزاران قرار نمى‌دهد. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ؛ یعنى نماز ما استمرار نداشت». در سوره ماعون نیز آمده است: «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ: کسانی که در مورد نمازشان سهل‌انگار هستند» و چنین نمازى، انسان را مشمول شفاعت شافعان قرار نمى‌دهد: «فَما تَنْفَعُهُمْ شَفاعَه الشَّافِعِینَ» و این مضمون همان حدیث معروف امام‌صادق (ع) است که در آستانه شهادت فرمودند بستگانم را حاضر کنید و خطاب به آنان فرمودند: «لاینال شفاعتنا من استخف بالصلاه»؛ یعنی شفاعت اهل‌بیت (ع) -که آخرین امید ماست- به فردی که نماز را خفیف و خوار کند و کوچک بشمرد، نخواهد رسید. 

از خداوند بزرگ می‌خواهیم ما و خانواده و جامعه ما را از برپاکنندگان نماز قرار بدهد و برکات توجه به این عبادت بزرگ را در زندگی‌مان جاری و ساری کند. ان‌شاءا...!