سوغات مشهد با نمادسازی زیارت، هویت شهر را بازنمایی می‌کند

الهام اسماعیلی | شهرآرانیوز؛ محمدحسین محمددوست در خصوص اهمیت سوغات زیارت و نقش آن در حفظ هویت مشهد اظهار کرد: در گردشگری زیارتی احساسات و عواطف بسیار عمیق تر، انگیزه‌های معنوی بالا و منافع اقتصادی زیادی به مردم محلی تعلق می‌گیرد.

وی افزود: همچنین این نوع گردشگری سازگاری با محیط زیست است؛ یعنی زائر این شهر زیارتی را شهر خودش می‌داند، در حالی که این موارد در سایر گردشگری‌ها کم رنگ‌تر است. با این حال، بین این دو مقوله شباهت ساختاری وجود دارد، یکی از این شباهت‌های جدی، خرید کالا‌هایی است که می‌توان آنها را ذیل نام یادگاری، سوغاتی و امثال آن توصیف کرد.

این پژوهشگر هنر گفت: سوغات، قرن‌ها است که نقش مهمی در سفر دارد. گزارش باستان شناسان نشان می‌دهد، حتی هزاران سال پیش مصریان از سفر‌های خارجی شان یادگاری‌های مربوط به مقدسات (نظیر شمایل‌ها، دارو‌های شفا بخش و طلسم) و مکانه‌ای مقدس رم، قسنطنیه و سرزمین مقدس گرد می‌آوردند.

نقش سوغات زیارت در توسعه گردشگری مذهبی

وی با توجه به اینکه آینده بسیاری از صنایع دستی در جهان و صنعتگران گردشگری و بازار‌های صادراتی وابسته به بازار فروش سوغات است، گسترش اطلاعات در مورد مصرف کنندگان گردشگری در توسعه بازار‌های گردشگری را حیاتی دانست و افزود: با استفاده از یافته‌های این پژوهش اینکه گردشگران مذهبی چه نوع کالا‌هایی را به چه دلایلی می‌پسندند می‌توان توصیه‌هایی را به سازمان‌ها و عرضه کنندگان تولیدات دینی و صنایع دستی به عنوان سوغات گردشگری شهر زیارتی ارائه داد که اساسا چه چیزی را تولید کنند.

محمددوست تصریح کرد: به نظر من مهم‌ترین عنصر هویت شهری مشهد بعداز «زیارت» سوغات شهر مشهدبه عنوان پایتخت فرهنگی است؛ یعنی سوغاتی با بسته بندی‌های هنری که بتواند امر زیارت مشهد را بازنمایی کند و منطق آن را به زائران بفهماند. از طرفی ماهیتی داشته باشد که کلیت شهر مشهد را به عنوان سوژه پذیرش و بدرقه بازنمایی نماید.

وی در خصوص اهمیت توجه زائران به سوغات مشهد چنین گفت: سوغات مشهد با زیارت ارتباط موضوعی دارد و بسیاری از زائران معتقدند که سوغات مشهد شفا‌بخش و امید آفرین است.

این پژوهشگر هنر دینی خاطرنشان کرد: سوغاتی‌ها و صنایع خاص بومی یک منطقه، با ایجاد یک حس خوب و تعلق خاطر در گردشگران، می‌توانند انگیزه آنها را برای ماندن در مقصد افزایش دهند و موجب رونق گردشگری شوند. همچنین گردشگران می‌توانند از کارگاه‌های صنایع‌دستی و همینطور تولیدات سوغات بازدید کنند و قطعا این بازدید می‌تواند به آنها انگیزه دهد تا مدت زمان بیشتری را در محل حضور داشته باشند. همچنین به آنها کمک می‌کند تا سفرشان روح، حس و معنای بیشتری دریافت کند و به عبارتی احساس تعلق خاطر نسبت به آن منطقه در آنها شکل گیرد.

وی بیان کرد: استقبال بی نظیر مردم از سفر و بازدید از اماکن تاریخی، مذهبی و جاذبه‌های گردشگری استان در ایام مختلف سال نشان از علاقه آن‌ها به حفظ هویت اصیل ایرانی اسلامی است، و هر چه در این زمینه سرمایه گذاری صورت پذیرد کم است چرا که هم موجب ارتقا فرهنگ جامعه می‌شود و هم اقتصاد محلی را شکوفا می‌کند.

این پژوهشگر هنر دینی خاطرنشان کرد: در خصوص تاثیر سوغات زیارت بر فرهنگ و آداب و رسوم شهر مشهد اضافه کرد: بدون شک سوغات یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رشد اقتصاد یک کشور است. پیشرفت در این زمینه سبب توسعه حوزه‌های دیگر مربوط به اقتصاد می‌شود. هر شهر به‌دلیل شرایط جغرافیایی، اقلیم، تاریخ و فرهنگ محلی خود، محصولات و سوغات‌های منحصربه‌فردی دارد که تنوع آنها برای انتخاب به‌عنوان هدیه بسیار زیاد است.

محمددوست ادامه داد: مشهد، نیز هم مانند بسیاری از مناطق دیگر ایران، دارای میراث غنی و سنت‌هایی است که در طول نسل‌ها منتقل شده است. این میراث و سنت‌ها با ارائه سوغات‌های مختلف هنری و فرهنگی بینش‌هایی را در مورد باور‌های فرهنگی، ارزش‌ها و تاریخ منطقه ارائه می‌دهند وسوغات می‌تواند نقش بسزایی در انعکاس هویت و میراث فرهنگی مشهد بعنوان یک پایتخت فرهنگی ومذهبی ایفا نماید.

وی افزود: استفاده از سوغاتی‌های محلی به‌عنوان هدایایی جذاب برای گردشگران، باعث ارتقاء صنعت گردشگری شهر و موجب توسعه اقتصادی آن منطقه می‌شود. حفظ سنت‌ها و فرهنگ محلی، هدیه دادن سوغات‌های محلی و استفاده از آنها به‌عنوان هدایای خاص، به حفظ سنت‌ها و فرهنگ محلی کمک کرده و به‌نوبه خود، ارزش‌های فرهنگی و ملی را تقویت می‌کند. سوغاتی‌ها نماینده فرهنگ، تاریخ و سنت‌های محلی هر شهر هستند و اهمیت بسیاری در ارتباط افراد با فرهنگ و تاریخ خاص هر منطقه دارند.

در ادامه حتما بخوانید تعطیلی تئاترهای مشهد در روز شهادت امام زین‌العابدین (ع) (۱۰ مرداد ۱۴۰۳)