دست دلال‌ها از قمصر خراسان قطع شد/ تجارت میلیاردی گلاب در ۹ کیلومتری مشهد+فیلم گلاب‌گیری

لیلا جانقربان/ شهرآرانیوز-اینجا تا چشم کار می‌کند گل‌های صورتی محمدی است که از لابه‌لای بوته‌های سبز خودنمایی می‌کند و نسیمی خنک می‌وزد که در هر دم و بازدم آن صلواتی از بوی عطر گل محمدی نهفته است.

نام روستا فرخد است، روستایی با ۶۰۰۰ نفر جمعیت در ۹ کیلومتری مشهد در جاده کلات که شغل مردم آن دامداری و کشاورزی است و در این روز‌هایی که گل محمدی دامن زمین را صورتی کرده است، عطر گل و گلاب از خانه‌های روستا شامه هر میهمانی را نوازش می‌کند، عطری که بعد از جشنواره گل محمدی که در سال ۹۳ برگزار شد، تبدیل به شغل مردم روستا شده و کلی درآمد و اشتغال ایجاد کرده است.

هرچه تولید می‌کنم همین جا می‌فروشم

در کوچه‌های روستا که می‌چرخیم، بنر‌های زیادی را در خانه‌ها و وسط کوچه‌ها می‌بینیم که روی آن‌ها نوشته است «کارگاه گلاب‌گیری». تقریبا نیمی از مردم روستا این بنر را سردر خانه‌هایشان زده‌اند و کارگاهی کوچک برای تجارت گلاب در حیاط خانه‌هایشان راه انداخته‌اند. آقای نظری یکی از همین اهالی است که امروز در کنار گلاب‌گیری، مراسم گل غلتان را هم برای دختر ۶ ماهه‌اش راه انداخته است. او درباره این رسم می‌گوید: از قدیم بچه‌های کوچک را در میان گل‌های محمدی می‌گذاشتند و اعتقاد داشتند با این کار بچه سالم می‌ماند و حساسیت نمی‌گیرد. یک جور بیمه‌کردن بوده که با گل محمدی انجام می‌شده است و اطرافیان هم صلوات می‌فرستادند.

برای اینکه به ما نشان بدهد چطور این کار را انجام می‌دهند، دخترش را در پارچه سفیدی که پر از گل محمدی است می‌گذارد و با تکان‌های گهواره‌ای بلند بلند صلوات می‌فرستد.

او که هرسال در ایام گل محمدی حدود ۵ تن گلاب تولید می‌کند، درباره بازار فروش و جذب مشتری می‌گوید: پنج، شش سال پیش بعد از اینکه جشنواره گل محمدی در روستا برگزار شد، مردم متوجه شدند چنین تولیدی در روستای ما هست. از آن سال به بعد فصل گل که می‌شود خودشان می‌آیند و گل و گلاب می‌خرند. راستش را بخواهید من که هرچه تولید می‌کنم همین جا می‌فروشم و دیگر به بازار نمی‌رسد.

دست دلال‌ها را قطع کردیم

به خانه یکی دیگر از اهالی می‌رویم. آقای شمشیری حیاط خانه‌اش پر از گل‌های رنگارنگ است و بوی گلاب از اتاقکی که گوشه حیاط درست کرده است بیرون می‌زند. او که گلاب‌گیری را از مادرش آموخته، از وضعیت بازار گل و گلاب روستا راضی است و می‌گوید: قبلا وضعیت گل محمدی در روستای ما خیلی خوب نبود. دلال‌ها می‌آمدند و با قیمت پایین گل را می‌خریدند و پولش را هم تا چند ماه بعد نمی‌دادند تا اینکه با هم‌فکری شورای روستا تصمیم گرفتیم گلاب‌گیری راه بیندازیم. با این کار دست دلال‌ها قطع شد و از شرایطی که الان هست واقعا راضی هستیم. هرکدام از اهالی دست‌کم ۳۰ درصد از درآمدشان از همین کار گلاب‌گیری است.

وقتی درآمد باشد، دل‌گرم می‌شویم

این کارگاه‌ها کوچک و خانوادگی هستند و با یکی دو تا دیگ گلاب‌گیری می‌کنند، اما روی اقتصاد روستا تأثیر بزرگی گذاشته و اهالی را دل‌گرم کرده‌اند. برادران نظری یکی از همین اهالی هستند که تا قبل از راه افتادن گلاب‌گیری و جشنواره گل محمد در روستا هیچ امیدی به زمین‌هایشان نداشتند و اصلا برای جمع‌آوری گل‌ها مراجعه نمی‌کردند، اما الان هرروز ۱۰ تا ۱۵ کارگر از سیس‌آباد را بر سر زمین‌هایشان می‌آورند و روزانه ۵۰۰ کیلو گل از یک‌ونیم هکتار زمینی که زیر کشت گل محمدی دارند، برداشت می‌کنند. یکی از برادر‌ها که در زمینش سخت مشغول جمع‌کردن گل است و آفتاب گرم سرظهر پیشانی‌اش را خیس کرده است، می‌گوید: جشنواره گل محمدی ما را نجات داد و باعث شد مردم برای خرید گل و گلاب به روستای ما مراجعه کنند. سال‌های قبل گل را به کارخانه می‌دادیم که تازه کلی هم ناز می‌کردند، ولی الان پول گل و گلابمان در جیبمان است و وعده هفت، هشت ماه بعد در کار نیست. از ۵۰۰ کیلو گلی که هر روز جمع می‌کنیم، فقط ۲۰۰ کیلو را همین جا و سر زمین‌ها می‌فروشیم، ۲۰۰ کیلوی دیگر را هم خودمان گلاب درجه یک می‌گیریم و لیتری ۲۰ هزار تومان می‌فروشیم. در کنارش خانم‌ها مربا و شربت گل محمدی هم درست می‌کنند که این‌ها هم برای خودش مشتری دارد و این درآمدی که نقد دست ما را می‌گیرد به کار دل‌گرممان کرده است.

فرخد روستایی توریستی و گردشگری

بعد از گفتگو با اهالی، سراغ مردی می‌رویم که به «پدر گل محمدی» در روستا معروف است و ایده راه‌اندازی جشنواره گل محمدی از او بوده است. آقای امیرخانی که بیش از ۷ سال است ریاست شورای اسلامی روستای فرخد را برعهده دارد، می‌گوید: تا قبل از برگزاری جشنواره گل محمدی در روستا، اوضاع گل اینجا خیلی بد بود و مردم روستا هیچ علاقه‌ای به جمع‌کردن گل‌هایشان نداشتند. دلال‌ها و کارخانه‌ها روی زمین‌ها دست گذاشته بودند و با کمترین قیمت گل‌ها را می‌خریدند. این شرایط باعث شد دنبال راهی باشیم که درنتیجه به برگزاری جشنواره رسیدیم. بعد از برگزاری جشنواره در سال ۹۳ کم‌کم شرایط بهتر شد و مردم زیادی برای خرید گل به روستا مراجعه می‌کردند. الان یکی دو سال است که گلاب‌گیری را هم راه انداخته‌ایم و خدا را شکر مشتری زیادی داریم. مردم گلاب فرخد را شناخته‌اند و به قمصر استان معروف شده است. اهالی روستا از درآمد گلاب‌گیری و فروش گل راضی هستند و در کنار آن شربت گل محمدی، آبنبات گل محمدی، مربای گل محمدی و فروش گل و غنچه خشک را هم داریم. از آنجایی که از اطراف روستای فرخد زیاد به این مکان می‌آیند، به‌دنبال راه‌اندازی واحد‌های بوم‌گردی هم هستیم که به همت اهالی روستا آن را راه می‌اندازیم و فرخد را به یک منطقه توریستی و گردشگری تبدیل می‌کنیم.