مرگ «آسیه پناهی» و روایت‎های مختلف از این ماجرا

به گزارش شهرآرانیوز، روز ۳۰ خرداد ماه ماموران اجرائیات شهرداری منطقه ۳ کرمانشاه برای تخریب تعدادی از خانه‌ها کپری محله فدک واقع در یکی از شهرک‌های حاشیه‌ای شهر کرمانشاه رفته تا ماموریت خود را به اتمام برسانند فیلم این ماموریت تلخ خیلی زود در فضای مجازی منتشر شد؛ فارس نوشت: فیلم کوتاه است؛ صدای پیرزن مفهوم نیست، اما معلوم است که در اوج درماندگی و التماس، خشمش را نشان می‌دهد؛ گاهی به زاری، گاهی به مویه و گاهی با صدای لرزان مامورین اجراییات شهرداری را تهدید می‌کند. به زبان کُردی می‌گوید: «نمیزارم خانه‌ام را خراب کنید» 

صدای فریاد مردان، زوزه اگزوز بولدوزر و صدای نفس‌های مامور دوربین به دست می‌آید. «آسیه» خودش را به دهان غول چندتنی زرد رنگ می‌اندازد و داخل بیل بولدوزر می‌رود تا شاید مانع تخریب «آلونکش‌اش» شود. این آخرین تلاش‌های این پیرزن کرمانشاهی برای نجات کاشانه و سقف کوتاه فرزندانش است. اما...

دوربین مامور اجراییات همینقدر داستان را روایت کرده است، هیچ کس دقیقاً نمی‌دانند بعدش چه می‌شود؛ اما هرچه بود و هرچه شد، «آسیه پناهی» پیرزن سیاه پوش کرمانشاهی، دیگر صدایش نمی‌آمد و فریادهایش خاموش شد.

مقدمه و چند سوال ساده!

ماجرای مرگ آسیه پناهی مسئله پیچیده‌ای نیست، اما چند گره کور دارد. اول اینکه تلاش شد که مرگش پنهان شود و به رسانه درز پیدا نکند، مسئله دوم علت مرگ اوست که گمانه زنی‌های زیادی را ایجاد کرده و باعث شده پرونده به شعبه ویژه قتل برود؛ آیا او ضرب و شتم شده و این مسئله موجب مرگش شد، آیا استنشاق اسپری فلفل باعث سکته قلبی و مرگش بود یا استرس ناشی از تخریب آلونک‌اش باعث وداع با زندگی گشت؟

نیروهای اجراییات آیا حکم تخریب داشته‌اند؟ اگر حکم داشته‌اند چرا آلونک او و چند تن دیگر را همراه با وسایل داخل منزل تخریب کرده‌اند؟

اما سوال و گره مهم داستان اینجاست؛ برخی از شهروندان مدعی هستند که زمین‌های مورد بحث را از اداره اوقاف خریده و یا اجاره بلند مدت کرده‌اند از این رو اساساً دعوا فی مابین شهرداری و اداره اوقاف است و آن‌ها خلاف قانون کاری انجام نداده‌اند و مسئله آخر اینکه در شهرک فدک بیش از 100 منزل به صورت خلاف مقررات ساخته شده (طبق ادعای شهرداری)، چرا فقط 6 منزل آن تخریب شده که اتفاقاً اسنادی دال بر مالکیت زمین دارند. از این رو مسئله فقط آسیه پناهی نیست، بلکه سلسله اتفاقاتی است که نهایت منجر به مرگ پیرزن کرمانشاهی شد. 

به نظر می‌رسد یک داعوای حقوقی و قانونی؛ مسئله دنباله داری را طی 10 سال گذشته ایجاد کرده است و اگر این موضوع حل نشود، باید مجدداً شاهد این اتفاقات تلخ باشیم. سعی شده است که در این گزارش ابعاد ماجرا تا حدود زیادی روشن و تبیین شود. اما پیش از هرچیزی باید یک پیش فرض داشت، «مسئله فقط مرحوم آسیه پناهی نیست»

روایت اول-شهرداری: ما به وظیفه قانونی خود عمل کردیم/ ضرب و شتمی در کار نبوده است!

«یحیی عیدی» قائم مقام شهرداری کرمانشاه در خصوص ماجرای تخریب چند واحد مسکونی در شهرک فدک و حاشیه‌های بوجود آمده، اظهار داشت: در راستای دفاع از احقاق حقوق شهروندی و جلوگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز در کاربری‌های که متعلق به همه شهروندان کرمانشاهی است به درخواست اداره حقوقی شهرداری منطقه ۳ از اداره کل پیشگیری و رفع تخلفات شهری مبنی بر جلوگیری و تخریب ساخت و ساز غیر مجاز در شهرک فدک نیروهای عملیاتی اداره اجرائیات پس از اخذ مجوزات قانونی به شهر فدک اعزام شدند.

وی با تاکید بر اینکه اداره کل پیشگیری و رفع تخلفات شهری پس از اخذ مجوزات قانونی با همراهی ضابطین قضایی در جهت جلوگیری از ساخت و ساز و در صورت لزوم اجرای حکم تخریب که در کاربری عمومی (فضایی سبز شهری) حریم رودخانه و از طرفی دیگر محل دکل برق فشار قوی و غیر استاندارد از نظر ساخت، به محل اعزام شدند؛ گفت: در حین عملیات بررسی با واکنش فرد متوفی و ساکنین مواجه می‌شوند که با ایستادن جلوی دستگاه لودر اداره اجرائیات مانع از تخریب ساخت و ساز غیر مجاز می‌شود.

عیدی بیان داشت: پس از انجام عملیات محل مورد نظر و در حین بررسی به جهت ساماندهی و اسکان موقت ساکنین، فرد متوفی در حال انتقال به محل مناسب دچار ایست قلبی می‌شود که تلاش پرسنل خانم اداره اجرائیات و تیم پزشکی برای احیای وی بی نتیجه بوده و متاسفانه فرد مورد نظر فوت می‌شود.

قائم مقام شهردار کرمانشاه اظهار داشت: طبق اعلام نظر سازمان پزشکی قانونی و تایید دادستان کرمانشاه هیچ گونه آثار ضرب و شتم روی پیکر متوفی مشاهده نشده است و پرسنل شهرداری کرمانشاه خود را در این موضوع مبری می‌داند.

اجراییات شهرداری: علت مرگ را نمی‌دانیم

مدیرکل اجراییات شهرداری کرمانشاه با بیان اینکه علت اصلی فوت هنوز مشخص نیست در خصوص این حادثه، گفت: این اطمینان خاطر را به همه شهروندان عزیز و بزرگوار کرمانشاهی می‌دهیم که به محض مشخص شدن علت مرگ این مرحومه بر اساس بررسی‌های به عمل آمده توسط دستگاه‌های ذی‌ربط، به منظور تنویر اذهان عمومی اطلاع رسانی انجام خواهد گرفت.

شهبازی افزود: مسببین احتمالی این اتفاق در صورت محرز شدن هرگونه قصور به مراجع قضایی معرفی خواهند شد تا برابر مقررات و قانون با آنان برخورد شود.

روابط عمومی شهرداری: ایست قلبی علت مرگ «آسیه پناهی» است

دولتشاهی، مدیر روابط عمومی شهرداری کرمانشاه طی گفت‌و‌گویی، اظهار داشت: این مرحوم جلوی کار اجرائیات را می‌گیرد، ولی بچه‌های اجرائیات با هماهنگی و همراهی نیروی انتظامی وارد عمل می‌شوند.

وی تصریح کرد: این خانم از عملیات تخریب خیلی جلوگیری می‌کند در حالی که سازه اصلا امنیت نداشته و هر لحظه امکان تخریب  آن وجود داشته علاوه بر این برق فشار قوی هم از این مکان رد شده است.

دولتشاهی ادامه داد: پس از تخریب ساخت و ساز غیرمجاز این خانم با توجه به اینکه جایگاهی نداشته به اردوگاه «چشمه سفید» اعزام می‌شود تا برای ادامه روند کارها با اداره بهزیستی هماهنگی‌های لازم صورت گیرد که متاسفانه نرسیده به اردوگاه با توجه به اینکه مشکل قلبی داشته دچار ایست قلبی می‌شود و فوت می‌کند.

مدیر روابط عمومی شهرداری کرمانشاه ضمن ابراز تأسف از مرگ این خانم، گفت: مرحومه معتاد نبوده اعتیاد هم نداشته و از فوت ایشان بیش از حد متاسف هستیم.

وی در جواب این سئوال که چرا قبل از عملیات تخریب منزلی برای سکونت این خانم و فرزند و نوه‌اش در نظر گرفته نشده، گفت: حادثه تلخی متاسفانه رخ داده، اما تعداد ساخت و ساز غیرمجاز زیاد است به تعداد چند نفر می‌توانیم منزل مسکونی در نظر بگیریم.

روایت دوم-دادستانی: شهرداری باید بهتر اقدام می‌کرد/ پرونده به شعبه ویژه قتل ارسال شده است

 دادستان کرمانشاه نیز در توضیح علت ماجرای تخریب صورت گرفته و همچنین مرگ آسیه پناهی، عنوان داشت: در خصوص حادثه مورد نظر، طبق گزارشی که از مرجع انتظامی به ما حاصل شده یک خانم 61 ساله به نام «آسیه پناهی» در اردوگاه چشمه سفید کرمانشاه فوت می‌کند؛ جسد به پزشکی قانونی منتقل می‌شود؛ هیچگونه آثار ضرب و شتمی در جسد مشاهده نمی‌شود، جسد کالبد شکافی شده الان منتظر علت نهایی فوت هستیم تا به ما اعلام شود.

شهرام کرمی ادامه داد: این واحد در حاشیه شهر کرمانشاه در کنار یک جاده اصلی در یک‌سازه بلوکی بسیار ساده بنا شده است که شهرداری بنا بر وظایف خود نسبت به قلع و قمح بنا اقدام کرده بود.

وی تصریح کرد: شهرداری می‌توانست با مدیریت بهتر و با کمک گرفتن از مشاوران بهزیستی این خانم را قانع کند که در یک بستری آرم‌تر خانم را از آن محل دور و بعد از آن نسبت به پاکسازی اقدام کند، متاسفانه این بی‌تدبیری صورت گرفته که با ایجاد هیاهو و جنجالی و با استفاده از بیل مکانیکی و رفتارهای آن خانم، این حادثه اتفاق افتاد.

کرمی گفت: پرونده هم طبق مقررات به شعبه ویژه قتل ارجاع داده شده، بازپرس در حال رسیدگی و تحقیقات مقدماتی است.

یک کارشناس: تخریب نباید انجام می‌شد، مسئله مربوط به «ماده صد» بود

«پیمان رحیمی» کارشناس امور شهری در نوشته‌ای کوتاه اشاره کرده است که این سازه‌ها نباید تخریب می‌شده است. او در این خصوص اینطور گفته است: «اتاق کوچکی که توسط مامورین اجراییات برای تخریب آن تلاش می کردند به خاطر داشتن سقف و قدمت دو یا سه ساله ساخت با توجه به درخت‌های کاشته شده جلوی آن، بایستی به کمیسیون ماده صد ارجاع می شد و ساکنین حق اعتراض داشتند که کمیسیون آن را بررسی نماید.»

روایت سوم-حاضران در صحنه: اوقاف و شهرداری مشکل را حل کنند/ مردم زمین‌ها را خریده یا اجاره کرده‌اند

«رضا صالحی» مسئول بسیج دانشگاه رازی کرمانشاه با حضور در میان مردم منطقه و گفت‌وگو با آنان نکات جالب و جدیدی به دست آورده است؛ او در خصوص جزییات این ماجرا، اظهار داشت: براساس تحقیقاتی که در محل حادثه تخریب منزل مسکونی توسط واحد اجرائیات شهرداری رخ داده و این مساله منجر به مرگ خانم آسیه پناهی شده است یکی سری مسائل مطرح می‌شود که از مسئولین مربوط درخواست پیگیری آن‌ها را داریم.

صالحی با مخاطب قراردادن سازمان اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه، گفت: بعد از اینکه چند کانال خبری مسئله فوت این خانم را اعلام کردند ما در محل حاضر شده و به مصاحبه با مردم پرداختیم و مشخص شد بخشی از زمین‌های مورد ادعای اجرائیات شهرداری، توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه استان با اخذ وجوهی در اختیار آنها قرار گرفته است؛ اما شهرداری کرمانشاه با توجه به قرار داشتن این زمین‌ها در کاربری فضای سبز اجازه‌ی ساخت ساز به آن‌ها را نداده است.

وی اضافه کرد: به نظر می رسد مشکل اصلی مابین اداره کل اوقاف و امور خیریه استان با شهرداری است و باید تکلیف این زمین‌ها مشخص شود به صورتی که یا اجازه ساخت و ساز به مردم را بدهند و یا مبالغ پرداختی در 10 سال پیش توسط مستاجران را به قیمت روز به آن‌ها برگردانند تا مردم این منطقه اقدام به خرید و ساخت منزل در منطقه ای دیگر کنند.

مسئول بسیج دانشگاه رازی کرمانشاه به نقل از مردم ادامه می‌دهد: شهرداری به برخی از مراجعان گفته است که اوقاف باید بخشی از مبالغ اخذ شده توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه را به شهرداری بدهد تا اجازه تغییر کاربری به این املاک داده شود، آیا تغییر کاربری با پرداخت این درصد توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه امکان پذیر است و تکلیف مردمی که مبالغی را پرداخت کرده اند چیست؟

صالحی اضافه کرد: یکی از سئوالاتی که با مراجعه به محل به ذهن هر بیننده‌ای رسوخ می‌کند این است که در این منطقه حدود 50 تا 100 خانه غیر مجاز وجود دارد، چرا اجرائیات شهرداری تنها اقدام به تخریب تنها 6 باب از این منازل زده است و تکلیف سایر منازل چیست ؟ از طرفی از نهادهای مجری درخواست داریم حکم تخریب صادر شده که در روز حادثه توسط واحد اجرائیات شهرداری به مرحله اجرا در می‌آید را در اختیار رسانه ها قرار دهند.

وی افزود: در گزارش اولیه پزشکی قانونی گویا مطرح شده است که هیچ گونه جای ضرب و شتمی در بدن متوفی وجود ندارد اما اهالی محل مدعی هستند که نیروهای اجرائیات از اسپری فلفلی استفاده کرده‌اند و استنشاق این گاز باعث فوت شده است، از مسئولین پزشکی قانونی می خواهیم این مساله را مورد ارزیابی قرار دهد و هرچه سریعتر علت فوت را در اختیار مردم قرار دهد.

صالحی یادآور شد: در صورت استفاده از اسپری فلفلی این مساله مطرح می شود که آیا اصولا واحد اجرائیات شهرداری اجازه استفاده از اسپری فلفلی را دارد؟ البته در خصوص ادعاهای مطرح شده به هیچ یک از نهادها و سازمان‌های مورد اتهام مراجعه نکردیم اما پس از تماس با آنها پاسخی نیز دریافت نکرده‌ایم.

مسئول بسیج دانشگاه رازی اضافه کرد: منزل مسکونی متوفی بر روی وسایل منزل او تخریب شده است، این سوال از واحد اجرایی پرسیده می‌شود نباید این واحد قبل از تخریب به واحدهای مربوطه ابلاغ می کرد که در روز مورد نظر قصد تخریب منازل آن‌ها را دارد تا آنها اسباب و وسایل خود را جابه جا کنند.

صالحی در پایان با طرح سه سوال گفت: از اداره کل اوقاف و امور خیریه تقاضا داریم مسائله فروش املاک اراضی فضای سبز به مردم را شفاف کند، به عنوان دومین سئوال از قوه قضایی درخواست داریم مساله استفاده از وسایل قهریه همچون اسپری فلفلی و حکم تخریب را کاملا شفاف کند و به عنوان سومین سوال از پزشکی قانونی درخواست داریم علت فوت را به صورت شفاف توضیح دهد.

روایت چهارم-مردم: زمین را خریدیم، انشعابات را هم گرفتیم اما خانه‌مان را تخریب کردند!

«زهره. ن» یکی از افرادی که با وجود اینکه اسنادی دال بر خرید قطعه زمینی دارد، توسط اجراییات شهرداری ضرب و شتم شده و خانه‌اش را تخریب کرده‌اند. او در این خصوص عنوان داشته است: در ماه رمضان پرسنل شهرداری و نیروی انتظامی ساعت 8 صبح بدون اطلاع قبلی وارد منازل ما شدندو خانه 24 متری را هم روی سرمان خراب کردند.

این شهروند اضافه کرد: شهرداری حتی اجازه نداد که ما وسایل خانه را خارج کنیم و تمام خانه را روی ما آوار کردند.

وی در خصوص خرید زمین از اوقاف و مشکلات اداری آن نیز گفت: ما چون وضعمان خوب نبود این زمین‌ها را خریده‌ایم و یکساله که به شهرداری مراجعه می‌کنیم اما جواب نمی‌گیریم، آن‌ها می‌گویند به اوقاف بروید و اوقاف می‌گوید به شهرداری بروید!

زهره ادامه داد: به تمامی نهادهای متولی مراجعه کرده‌ایم اما اصلا جوابی به ما نمی‌دهند؛ ما زمین را خریده‌ایم و چون تحت پوشش بهزیستی هستیم، شهرداری تمام انشعابات را به ما داده است و سال گذشته ما توانستیم 24 متر منزل برای خودمان با تمام انشعابات آب و برق و گاز ایجاد کنیم.

این شهروند در پاسخ به این سوال که آیا به شما اخطاری داده بودند که ساخت و ساز انجام ندهید، گفت: بله، اهالی می‌گفتند که این بخش جزء فضای سبز است و یک هفته قبل شهرداری اخطار داده بود که ساخت و سازی انجام ندهیم، ما که ساخت و سازی نکردیم، البته خانم پناهی یک هفته بود که خانه‌اش را ساخته بود.

علت مرگ آسیه پناهی اسپری فلفل بود

وی در خصوص علت مرگ خانم آسیه پناهی نیز عنوان داشت: به صورت او اسپری فلفل زدند و فکر کنم به خاطر این و چون سنش بالا بود دچار مشکل شد، او خانه‌اش را یک هفته پیش ساخته بود؛ آن روز خیلی بد با ما رفتار کردند.

این شهروند عنوان داشت: ما زمین را از اوقاف خریده‌ایم، انشعابات را گرفته‌ایم چرا باید خانه ما را بدون مقاومت تخریب کنند؟ آمده‌اند از هر کوچه یک خانه را خراب کرده‌اند.

با توجه به بررسی‌های صورت گرفته به نظر می‌رسد مسئله شهرک فدک مربوط به یک خانه نیست و اهالی این منطقه درگیر یک دعوای حقوقی بین سازمانی شده‌اند. لذا تا این مسئله حل نشود بعید به نظر می رسد که مشکلات این بخش شهر کرمانشاه نیز خاتمه یابد. اهالی اسنادی بدست دارند که نشان می‌دهد زمین‌ها را از اوقاف خریده‌اند اما شهرداری بنابر اختلافات حقوقی با اداره اوقاف اجازه ساخت و ساز را نمی‌دهد؛ بنابر اطلاعات به دست آمده این بخش از شهرک فدک جز طرح فضای سبز شهری است و مجوز ساخت و ساز به آن تعلق نمی‌گیرد؛ از سوی دیگر مردم چندین سال پیش بهای زمین را پرداخت کرده‌اند و حالا هم نمی‌توانند در آن ساکن شوند. به نظر می‌رسد که «آسیه پناهی» قربانی اختلاف کاری ادارت شده است.

منبع: الف