تخم‌مرغ در لانه گرانی/ افزایش ۳۰ درصدی قیمت تخم‌مرغ

فرزانه شهامت/ شهرآرانیوز - قیمت تخم‌مرغ با سرعت در حال افزایش است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ (غنی نشده، بدون بسته‌بندی و مارک) در ۲ هفته‌ای که از ماه رمضان می‌گذرد، چیزی حدود ۲۵۰۰ تومان افزایش داشته است و با پشت سر گذاشتن نرخ مصوب (۸۹۰۰ تومان)، به مرز ۱۱ هزار تومان نزدیک شده است. این روند افزایشی، در نوع خود یک پدیده است و درحالی رخ می‌دهد که هر سال با فرارسیدن فصل گرما، شاهد کاهش مصرف، مازاد تولید و در نتیجه کاهش قیمت تخم‌مرغ در بازار هستیم.
چنین وضعیتی پیش‌بینی‌ناپذیر بود؟ این‌طور به نظر نمی‌رسد. دست‌کم از یک ماه پیش، کارشناسان هشدار افزایش قیمت این محصول پروتئینی را داده و از غیر اقتصادی بودن تولید تخم‌مرغ به نرخ مصوبه پارسال ستاد تنظیم بازار گفته بودند.
شهرآرا نیز در گزارشی با عنوان «هشدار نسبت به کشتار مرغ‌های تخم‌گذار در خراسان‌رضوی» که ۲۸ اردیبهشت امسال منتشر شد، به مشکلات تولید‌کنندگان به‌ویژه در تأمین خوراک طیور و کشتار مرغ‌های تخم‌گذار اشاره کرده بود. آن طور که شنیده‌ایم انتقاد از این وضعیت، در سفر اخیر کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی، به خراسان رضوی نیز مطرح شده است؛ سفری که بدون اطلاع و حضور خبرنگاران انجام شد.

کمبود نهاده نداریم
روند افزایشی نرخ تخم‌مرغ تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟ پیگیری ما از سازمان صمت خراسان رضوی به عنوان دبیرکارگروه تنظیم بازار استان، نتیجه‌ای در بر نداشت. بهرامی، کارشناس روابط عمومی این سازمان، پس از گفتگو با مسئولان مربوط در سازمان، به شهرآرا می‌گوید: بر‌اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار کشور تأمین، توزیع و حتی نظارت بر قیمت مرغ و تخم‌مرغ به جهاد کشاورزی سپرده شده است.
این در حالی است که مدیر امور طیور، زنبور و کرم ابریشم جهاد کشاورزی خراسان رضوی تأکید می‌کند که کمبود تولید نداریم. خرید تخم‌مرغ از مرغدار به قیمت مصوب پارسال است و افزایش کنونی قیمت‌ها برای مصرف‌کننده به مشکلات توزیع برمی‌گردد که جهاد کشاورزی متولی آن نیست. علی مبارکی با اشاره به تولید روزانه ۴۶۱ تن تخم‌مرغ در استان، این میزان را ۲.۵ برابر مصرف خراسان رضوی بیان می‌کند و می‌گوید:ما جزو معدود استان‌هایی هستیم که مرغ مادر تخم‌گذار تولید می‌کنیم و با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، درباره تأمین گوشت مرغ و تخم‌مرغ در ماه‌های آتی نیز نگرانی نداریم.
او با اشاره به جمعیت ۸ میلیون و ۸۷۷ هزار قطعه‌ای گله‌های مرغ تخم‌گذار در استان، گرم شدن هوا و مدیریت اقتصادی مرغداران در کنار سیاست جهاد کشاورزی برای حذف گله‌های مسن را علت کشتار مرغ‌های تخم‌گذار بیان و اضافه می‌کند: قبول داریم شاید تعداد گله‌های حذفی‌مان بیشتر شده باشد، اما علت اصلی حذف، کمبود نهاده نبوده است. ابتدای سال در در تأمین نهاده دچار مشکل بودیم که مدیریت شد و الان کمبودی نداریم.

کمبود نهاده داریم
صحبت‌های یک فعال بخش خصوصی، فهرست دیدگاه‌های متناقض را کامل می‌کند. مدیرعامل اتحادیه مرغ تخم‌گذار خراسان‌رضوی در گفتگو با شهرآرا از کشتار بیش از یک میلیون مرغ تخم‌گذار از ابتدای سال تا الان خبر می‌دهد و دلیل اصلی آن را کمبود نهاده بیان می‌کند. آن‌طور‌که سید حسین موسوی‌نژاد می‌گوید جمعیت مرغ تخم‌گذار استان از حدود ۸.۵ میلیون قطعه در فروردین به کمتر از ۷.۵ میلیون قطعه کاهش پیدا کرده است. او بر خلاف برخی گفته‌ها مبنی بر بهبود بازار‌های صادراتی به عنوان دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ، تأکید می‌کند: بازار مصرف تخم‌مرغ تغییر چندانی نکرده بلکه تولید کاهش پیدا کرده است. او ادامه می‌دهد: دولت حداکثر ۶۰ درصد نیاز به نهاده را تأمین می‌کند. مرغدار هم نمی‌تواند بیش از این استرس را تحمل کند. تنها راه پیش رو این است که حتی مرغ‌های با بهره وری بالای ۸۰ درصد را حذف کند. نکته دیگری که این فعال بخش خصوصی می‌گوید تفاوت معنادار قیمت نهاده‌هایی است که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود، اما سر از بازار سیاه در می‌آورد و با قیمت‌های ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بالاتر از نرخ مصوب، به دست تولید‌کننده می‌رسد.
موسوی‌نژاد تأکید می‌کند: کشتار مرغ‌های تخم گذار به وفور در حال انجام است. اگر وضعیت نهاده‌ها همین باشد، کشتار ادامه پیدا می‌کند، تولید کمتر می‌شود و قیمت تخم‌مرغ هم افزایش می‌یابد. در  این صورت در ۶ ماهه دوم سال که مصرف تخم‌مرغ به طور طبیعی افزایش پیدا می‌کند، قطعا به مشکل می‌خوریم.
او با انتقاد از افزایش هزینه مرغداری‌ها و مصوبه به‌روز نشده ستاد تنظیم بازار، قیمت تمام‌شده تولید هر کیلوگرم تخم‌مرغ را بالای ۱۰ هزار تومان بیان می‌کند و می‌گوید: خود دولت هم می‌داند که هزینه‌های کارگر، حمل‌و‌نقل، دارو‌ها و ... به شدت بالا رفته است. مرغدار بخواهد بر اساس هزینه‌های جاری و قیمت تمام‌شده تخم‌مرغ را به کیلویی ۱۰ هزار تومان بفروشد، تعزیرات سراغش می‌آید. اگر واقعا حامی تولیدکننده هستند و به شعار سال -جهش تولید- اعتقاد دارند باید هزینه تمام‌شده را لحاظ کنند، نه اینکه کمک دولت به مصرف‌کننده از جیب مرغدار باشد.