هشدار دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور درباره تبعات فرهنگی هوش مصنوعی

به گزارش شهرآرانیوز، سید محمدامین آقامیری امشب (۷ خرداد ۱۴۰۴) در آیین اختتامیه چهارمین کنگره بین‌المللی امام‌رضا(ع) و علوم روز در دانشگاه بین‌المللی امام‌رضا(ع)، در سخنانی با اشاره به تغییرات بنیادین در الگو‌های ارتباطی و رسانه‌ای جوامع، تأکید کرد: جامعه امروز با چالش‌هایی در حوزه دسترسی به اطلاعات و شکل‌گیری کلونی‌های فکری مواجه است که در آینده نیز با گسترش هوش مصنوعی، این وضعیت پیچیده‌تر خواهد شد.

وی در تبیین تحولات فضای رسانه‌ای گفت: در گذشته، رسانه‌ها به‌صورت ناشرمحور فعالیت می‌کردند و عموم مردم، تنها از طریق این رسانه‌ها به اخبار، تحلیل‌ها و اطلاعات مختلف دسترسی داشتند. این رسانه‌ها دارای ساختار و چارچوب مشخصی بودند که محتوا را از منابع معتبر دریافت و به مردم منتقل می‌کردند.

در ادامه حتما بخوانید همسر شهید رئیسی: خانواده‌ها در باتلاق فانتزی گرفتار شده‌اند | مبحث خانواده و معنویت به یک مطالبه جدی در مجامع بین‌المللی بدل شود

به گفته دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور، با ظهور شبکه‌های اجتماعی، این نظم به‌هم خورده و افراد اکنون خود به تولیدکننده محتوا تبدیل شده‌اند.

وی افزود: شبکه‌های اجتماعی مزایای فراوانی دارند و نمونه بارز آن، انتشار گسترده اخبار مربوط به غزه است که اگر این شبکه‌ها نبودند، جهان از آن بی‌خبر می‌ماند.

آقامیری در ادامه خاطرنشان کرد: امروز با شکل‌گیری کلونی‌ها و خوشه‌های متعدد حول علایق و سلایق مختلف در فضای مجازی مواجهیم؛ از فعالان سیاسی گرفته تا علاقه‌مندان به محیط‌زیست، گیمر‌ها و دیگر گروه‌ها، همگی در جوامع کوچک و هم‌فکر گرد هم آمده‌اند. این باعث شده نیاز به رسانه‌های فراگیر سنتی کمتر شود و نوعی زیست اطلاعاتی مجزا در هر خوشه شکل بگیرد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور افزود: با این وضعیت، بخشی از مردم ممکن است درباره بسیاری از تحولات و رویداد‌ها بی‌اطلاع باشند، نه به این دلیل که اطلاعات به آن‌ها نمی‌رسد، بلکه به این علت که اساساً محتوای موردنظر وارد دایره ارتباطی آنان نمی‌شود.

آقامیری با اشاره به روند توسعه هوش مصنوعی، تصریح کرد: در آینده‌ای نزدیک، تعاملات انسانی ممکن است به‌جای خوشه‌های اجتماعی، به تعامل فردی با دستیار‌های هوشمند شخصی تبدیل شود.

وی اظهار داشت: در چنین شرایطی، هر فرد با یک هوش مصنوعی که شناخت عمیق‌تری درباره خود او دارد، ارتباط برقرار می‌کند. این دستیار می‌تواند حتی بیش از خانواده، از علایق، دغدغه‌ها و نیاز‌های فرد مطلع باشد.

وی گفت: این تحولات در برخی جوامع پیشرفته، هم‌اکنون نیز در حال وقوع است و ما در آستانه ورود به دوره‌ای هستیم که فردگرایی مبتنی بر فناوری به شکل بی‌سابقه‌ای گسترش خواهد یافت. این روند اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند آسیب‌های جدی به بنیان‌های فرهنگی، اجتماعی و سبک زندگی وارد کند.

آقامیری تأکید کرد: مدیریت این وضعیت تنها فنی نیست و نیاز به توجه به ابعاد روان‌شناسی، فرهنگی، اجتماعی و تربیتی دارد.

به گفته وی لازم است درباره مرز‌های حریم خصوصی در برابر هوش مصنوعی گفت‌و‌گو شود و سبک زندگی متناسب با زیست فناورانه جدید تمرین شود.

وی در ادامه با اشاره به فرصت‌های موجود در کشور افزود: مکان‌هایی که دارای اصالت فرهنگی و دینی هستند، همچون مساجد، حرم‌های مطهر و اماکن مقدس، ظرفیت بی‌نظیری برای گردهم‌آوردن اقشار مختلف جامعه دارند. این مکان‌ها برخلاف رسانه‌های ناشرمحور یا شبکه‌های اجتماعی، می‌توانند همچنان محتوای فراگیر و ارزشی را به عموم منتقل کنند.

آقامیری با اشاره به تضعیف رسانه‌های سنتی در برابر رشد فناوری‌های نوین، تصریح کرد: ما باید از ظرفیت‌های اصیل خود برای هدایت تحولات بهره ببریم. در غیر این‌صورت، تغییرات فناورانه که با سرعتی بیشتر از تحولات فرهنگی و اجتماعی رخ می‌دهند، ممکن است ما را غافلگیر کنند.

وی در پایان تأکید کرد: شورای عالی فضای مجازی بر این باور است که کشور باید با تکیه بر مبانی و ارزش‌های بومی، نسخه‌هایی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های فناوری‌های نوین تدوین کند. دانشگاه امام‌رضا(ع) نیز می‌تواند با بهره‌گیری از میراث معنوی و ظرفیت‌های علمی خود، در این مسیر نقش مؤثری ایفا کند.

در پایان این مراسم، ضمن رونمایی از کتابی با عنوان «خانواده متعالی» اثر آیت‌الله جوادی آملی، از ۸ مقاله برتر ارسال‌شده به دبیرخانه چهارمین کنگره بین‌المللی امام‌رضا(ع) و علوم روز، تجلیل و تقدیر به عمل آمد.