تأملی بر دعای ۱۴ صحیفه سجادیه و چگونگی مقابله با ستم از منظر توکل الهی

به گزارش شهرآرانیوز، در فرهنگ اسلامی، دعا نه تنها ابزاری برای ارتباط روحی با خداوند، بلکه راهکاری عملی برای مدیریت رنج‌ها و مقابله با مشکلات زندگی شمرده می‌شود. یکی از موضوعات پرتکرار و آموزنده در دعا‌های معصومین علیهم‌السلام، درخواست رهایی از ظلم و ستم است؛ مسئله‌ای که همواره بخش مهمی از دغدغه‌های فردی و اجتماعی انسان‌ها را تشکیل می‌دهد. دعای امام سجاد علیه‌السلام در صحیفه سجادیه، نمونه‌ای ارزشمند از این آموزه‌هاست که با بیانی رسا و عمیق، راه‌های مقابله با ستم و تکیه بر نیروی الهی را به مخاطب می‌آموزد و اهمیت توکل به خداوند و تسلیم در برابر مشیّت او را برجسته می‌کند. دعای چهاردهم صحیفه سجادیه از جملۀ این ادعیه است.

در بخشی از دعا می‌خوانیم:

اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ خُذْ ظَالِمِی وَ عَدُوِّی عَنْ ظُلْمِی بِقُوَّتِکَ وَ افْلُلْ حَدَّهُ عَنِّی بِقُدْرَتِکَ، وَ اجْعَلْ لَهُ شُغْلًا فِیما یَلِیهِ وَ عَجْزاً عَمَّا یُنَاوِیهِ. خدایا؛ بر محمّد و آلش درود فرست و ستم‌کنندۀ بر من و دشمنم را با نیرویت از ستم بر من بازدار و با قدرتت تندی و تیزی ستمش را بر من بشکن و برایش در آنچه که دوست دارد، مشغولیت و سرگرمی قرار ده [تا از ستم ورزی غافل گردد]؛ و بر وجودش در برابر مظلومی که با او به دشمنی برمی‌خیزد، داغ عجز و ناتوانی زن.

در ابتدای این دعای پرفضیلت، امام سجاد علیه‌السلام از خداوند می‌خواهد که بر پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و خاندان پاک ایشان درود و رحمت بفرستد. این بخش گویای اهمیت جایگاه اهل بیت در دعا‌ها و راز و نیاز‌های امامان معصوم است و نشان می‌دهد که هر درخواست معنوی، با یاد و ذکر آل‌الله ارزش و برکت می‌یابد.

امام سجاد(ع) در ادامه، از خدا می‌خواهد که دشمن و ستم‌کننده را به وسیله قدرت خویش از ادامه ظلم باز دارد. تأکید امام بر «قوت» الهی، یادآور این مطلب مهم است که بندگان خدا برای رهایی از ظلم، باید به قدرت بی‌پایان پروردگار متعال توکل کنند و از او یاری بطلبند.

در بخش سوم، حضرت از خداوند درخواست می‌کند تا تیزی و سختی ظلم دشمن را با قدرت خویش در هم بشکند. امام اینجا به نوعی به ضعف بشر و ناتوانی در رویارویی با دشمنان زورگو اشاره دارد و پناه بردن به قدرت الهی را بهترین راه حمایت و پشتیبانی در مواجهه با ظلم می‌داند.

از دیگر درخواست‌های امام سجاد، آن است که خداوند، ستمگر را درگیر کار‌ها و مسائلی کند که خود به آنها علاقه دارد، تا از ظلم و اذیت کردن دیگران باز بماند. این فراز دارای لطافت خاصی است؛ چراکه امام نه تنها سزای ظالم را به خدا واگذار می‌کند، بلکه به دنبال تخفیف آزارِ دشمن از راهی غیر از انتقام و سرکوب مستقیم است.

در ادامه حتما بخوانید نگاهی به دعای پنجم صحیفه سجادیه که رهبر معظم انقلاب، خواندن آن را توصیه کرده‌اند

در پایان این بخش از دعا، امام از خدا می‌خواهد که بر وجود ستمگر، مهر عجز و ناتوانی در برخورد با مظلوم بزند. این عجز، نه تنها مانعی برای ادامه ستمگری می‌شود، بلکه آرامشی برای دل مظلوم است که قدرت خدا بالاتر از هر نیروی ظاهری است و سرنوشت نهایی ظالمان، خفت و ناتوانی خواهد بود.