دلایل گرانی دلار چیست؟

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ تشدید نوسانات بازار ارز در روز‌های اخیر باعث شد قیمت دلار بار دیگر وارد کانال ۲۵ هزار تومان شود و تا لحظه تهیه این مصاحبه، قیمت هر یک دلار در بازار آزاد به ۲۵۴ هزار ریال رسید. برای بررسی این موضوع و چشم‌انداز آینده نرخ ارز به گفتگو با استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد پرداختیم.

 

دکتر سیدسعید ملک‌السادات با بیان اینکه مجموعه عواملی باعث افزایش نرخ ارز می‌شود که ارتباط علت و معلولی دقیقی با هم دارند، به شهرآرا می‌گوید: چشم‌انداز آینده تا زمانی‌که این عوامل وجود داشته باشد، تغییری نخواهد کرد و ما همچنان شاهد افزایش نرخ ارز خواهیم بود و در این شرایط معجزه‌ای اتفاق نمی‌افتد.

او در ادامه توضیح می‌دهد: ۲ دسته از عوامل بر این موضوع اثرگذار هستند؛ دسته اول به عملکرد اقتصادی کشور بر می‌گردد و دسته دوم مربوط‌به رفتار‌های هیجانی و سوداگرانه مردم است. مهم‌ترین فاکتور در دسته اول مربوط به تحریم‌های اقتصادی است که به‌طور مشخص درآمد‌های نفتی را نشانه گرفته و در انتقال ارز حاصل از اندک فروش آن نیز به‌دلیل تحریم‌های نظام مالی بین‌المللی با مشکل مواجه هستیم.

این استادیار دانشگاه می‌گوید: درنتیجه این موارد ورود ارز به کشور محدود شده و از طرف دیگر ضربه دیگر تحریم‌ها تولید را در ایران تحت تاثیر قرار داده و باعث منفی‌شدن رشد اقتصادی ایران نزدیک به ۲ سال یعنی ۸ فصل شده است. درنتیجه نقدینگی که در اقتصاد به وجود می‌آید، نمی‌تواند جذب تولید شود؛ زیرا با عملکرد منفی مواجه می‌شود. همچنین باتوجه‌به تحریم‌ها و رشد اقتصادی منفی، دولت با کسری بودجه مواجه شده و یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که همیشه در شرایط کسری بودجه پیش روی دولت بوده چاپ پول است.

ملک‌السادات با تاکید بر اینکه همه این‌ها باعث افزایش نقدینگی شده است، می‌افزاید: افزایش نقدینگی و تورم ایجادشده باعث می‌شود گروه دوم از عوامل، نقش خود را بازی کنند. وقتی مردم نشانه‌هایی مبنی‌بر بالارفتن قیمت‌ها می‌بینند، برای حفظ ارزش دارایی خود و کسب سود‌های کوتاه‌مدت بین بازار‌های مختلف سرگردان می‌شوند؛ یعنی گاهی به بازار سهام هجوم می‌برند و گاه به ارز و طلا.

به گفته او در چند ماه اخیر به‌دلیل چشم‌انداز خوب در بازار بورس سرمایه‌های مردم به‌سمت این بازار کشیده شد و دولت هم با حمایت‌های تلویحی خود، مردم را تشویق به ورود به این بازار کرد، اما این بازار کشش این حجم از ورود را ندارد، چون هنوز خیلی از شرکت‌ها وارد نشده‌اند و عمق آن کم است.

 

وی می‌افزاید‌: حالا با توجه‌به کاهش‌های قیمتی در بازار بورس شاهد هستیم که افراد پول را خارج می‌کنند، اما به‌دلیل وجود تورم، نگرانی از اینکه این پول را باید به چه نوع دارایی‌ای تبدیل کنند، همچنان با آن‌هاست؛ از این‌رو به بازار ارز هجوم می‌آورند و تقاضا برای ارز افزایش می‌یابد. ازطرفی عرضه ارز به بازار به‌دلیل اینکه دولت منابع کافی ندارد، محدود است و درنهایت این عوامل باعث افزایش قیمت ارز می‌شود.