چرا نرخ پرواز‌های داخلی افزایش پیدا کرد؟

مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ بعد از ماه‌ها چانه‌زنی بر سر افزایش نرخ بلیت هواپیما بالاخره شورای‌عالی هواپیمایی تصویب کرد که شرکت‌های هواپیمایی اجازه دارند نهایتا تا ۱۰درصد به نرخ پرواز‌های داخلی درمقایسه‌با نرخ‌نامه به‌روزشده در خرداد امسال اضافه کنند، این درحالی است که اواسط مهر اعضای انجمن شرکت‌های هواپیمایی از نرخ‌نامه جدیدشان با افزایش ۸۰ تا ۱۵۰ درصدی رونمایی کردند؛ افزایش نرخی که صدای همه را درآورد.

تعزیرات حکومتی، وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت دادگستری، شورای رقابت و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان‌وتولیدکنندگان، صف بزرگی از منتقدان را تشکیل دادند تا رایزنی درباره نرخ جدید پرواز‌ها ازسر گرفته شود.

درواقع انجمن شرکت‌های هواپیمایی تنها با انتشار یک نرخ‌نامه بدون مجوز که مورد تایید هیچ نهاد نظارتی نبود، کاری کرد که مصداق بارز ضرب‌المثل «به مرگ گرفتن تا به تب راضی شدن» بود. بعد از این اتفاق، موضوع نرخ پرواز‌های داخلی برای چند هفته در محافل تصمیم‌گیری و رسانه‌ای، پیگیری شد و اکنون نیز به نظر می‌رسد که افزایش نرخ ۱۰ درصدی در نتیجه همان پیگیری‌هاست.
البته بر این اساس، محدودیت حداقل نرخ برای پرواز‌های داخلی برداشته شد و درواقع خبری از دامنه قیمت نیست. این یعنی شرکت‌های هواپیمایی تنها باید سقف قیمت بلیت‌های خود را برای هر مسیر پروازی رعایت کنند.

درپی ابلاغ این مصوبه، امروز انجمن شرکت‌های هواپیمایی نرخ‌نامه جدید برای پرواز‌های داخلی را منتشر کرد و در جدول منتشرشده، حداکثر قیمت برای پرواز‌های داخلی در ۲۲۷مسیر پروازی مختلف، مشخص و اعلام شد. بر این اساس، ۴۸۱هزارو۹۰۰تومان کمترین نرخ منتشرشده برای قیمت بلیت پرواز‌های مختلف در مسیر‌های کوتاه است و بیشترین آن به مسیر پروازی تبریز-بندرعباس با حداکثر نرخ یک‌میلیون‌و۵۱۸هزارو۵۰۰تومان اختصاص دارد.

لازم به ذکر است که براساس نرخ جدید، از این به بعد سقف نرخ بلیت پرواز از مشهد به تهران ۷۷۱ هزار تومان، مشهد به کیش یک‌میلیون‌و ۹۳ هزار تومان، مشهد به کرمان ۷۷۳ هزار تومان، مشهد به سمنان ۵۵۶ هزار تومان و مشهد به اصفهان ۷۳۷ هزار تومان خواهد بود.

نکته مهم درباره علت افزایش نرخ بلیت پرواز‌های داخلی، افزایش هزینه‌هایی است که تحریم‌ها به این صنعت تحمیل کرده است. در همین زمینه چندی پیش مدیرعامل یک شرکت هواپیمایی اعلام کرد: ۴جلسه در سازمان هواپیمایی کشوری برای تعیین آنالیز و نحوه تعیین نرخ بلیت هواپیما تشکیل شد. شرکت‌های هواپیمایی می‌خواستند برخی آیتم‌ها را در تعیین نرخ بلیت قرار دهند؛ مثلا ریسک زیاد خرید قطعات؛ چون تحریم‌ها سبب شده است هم شرکت‌های خارجی تأمین‌کننده قطعات هواپیما و هم فورواردر‌ها (شرکت‌های واردکننده) قیمت قطعات را افزایش دهند.

 

ریسک واردات قطعات هواپیما قبل از برجام، بسته به نوع قطعه، بین ۱۵ تا ۲۵درصد بود؛ مثلا قطعه IIU را با ریسک ۲۵درصد، ولی روغن موتور را با ریسک ۵درصد وارد می‌کردیم. در دوران امضای برجام، این ریسک افت ۱۰درصدی داشت، اما پس از خروج آمریکا از برجام، در چند مورد، ریسک واردات قطعات هواپیما به ۴۵درصد رسید. مثلا قطعه AOG را ۲۵۰۰دلار خریداری کرده بودیم، اما ۵۳۰۰دلار دادیم تا آن را وارد کشور کنیم.

این عضو انجمن شرکت‌های هواپیمایی افزود: نسبت‌به سال قبل، ۳۰ تا ۳۲درصد در سقف قیمتی، افزایش خواهیم داشت، اما اجرای این نرخ‌ها الزامی نیست و شرکت‌ها می‌توانند کمتر از آن را از مسافران دریافت کنند؛ به‌خصوص هم‌اکنون که تقاضا کم است و نمی‌توانیم قیمت را تا سقف اعلام‌شده، از مسافران دریافت کنیم.

به نظر می‌رسد اکنون که مسئولان کشور به‌صراحت از کاهش فشار تحریم‌ها سخن می‌گویند، در آینده باید منتظر کاهش هزینه‌های خطوط پروازی باشیم. در همین باره رئیس کل بانک مرکزی در هفته جاری، از امید‌ها به افزایش درآمد‌های دلاری کشور خبر داد و گفت: «از پیچ سخت عبور کرده‌ایم و خبر‌های خوبی درباره افزایش صادرات نفتی و غیرنفتی در راه است.».

 

اکنون با وجود تقویت گمانه‌زنی‌های مثبت درباره آینده روابط تجاری ایران با سایر کشورها، وقت طرح یک پرسش مهم است؛ اینکه آیا با گشایش در عرصه سیاست خارجه و کاهش هزینه ایرلاین‌ها، شاهد کاهش نرخ پرواز‌ها خواهیم بود یا این نرخ‌ها دیگر کاهش نخواهد یافت؟