محبوب من، نولان

در سینمایی که استاندارد فیلم‌سازی ۹۰ دقیقه است، نولان بدون نگرانی از خسته‌شدن مخاطب یا سررفتن حوصله‌اش، فیلم‌هایی بیشتر از ۱۵۰ دقیقه می‌سازد. این خاطرجمعی نولان از تسلط او به ریتم حاصل می‌شود. شما وقتی پای فیلم‌های او می‌نشینید، گذر زمان را احساس نمی‌کنید. حتی اگر برای بار چندم یکی از فیلم‌های او را ببینید، دوست ندارید بعضی از قسمت‌های فیلم را رد کنید و بروید سر سکانس بعد.

اکشن بخش مهمی از فیلم‌های نولان را تشکیل می‌دهد، ولی اکشن‌های نولان با اکشن‌های دیگر فیلم‌های سینما فرق دارد. اکشن‌ها به اندازه و با وسواس خرج می‌شوند. نولان تشنگی مخاطب را به‌درستی پیش‌بینی می‌کند و در لحظه درست، یک سکانس اکشن بی‌نظیر و نه‌چندان طولانی تحویلش می‌دهد. علاقه خاص نولان به استفاده از انفجار‌های واقعی، یکی دیگر از مواردی است که سکانس‌های اکشن فیلم‌های نولان را دوست‌داشتنی‌تر می‌کند. در همین فیلم «تنت»، نولان یک بوئینگ واقعی را منفجر کرده است. اتفاقی که بسیاری از کارگردان‌های دنیا بدون لحظه‌ای تردید برای انجامش سراغ جلوه‌های ویژه می‌روند.

نولان بدون شک یکی از باهوش‌ترین کارگردان‌های دنیاست. هوش او را می‌شود در همه بخش‌های آثارش دید؛ از پرورش ایده و کارگردانی و تدوین تا انتخاب سوژه که قبل از هر چیز اتفاق می‌افتد. نولان سراغ سوژه‌هایی می‌رود که همه‌پسند هستند و مخاطبان خاص و عام سینما آن‌ها را دوست دارند. نگاهی به آثار شاخصش بیندازید؛ یا سراغ محبوب‌ترین ابرقهرمان آمریکایی رفته یا سراغ داستان جنگ یا داستان‌هایی بر پایه نظریات پربحث علمی با اندکی چاشنی تخیل که مغز انسان را ساعت‌ها درگیر می‌کند. خوب به یاد دارم که بعد از پخش «درون‌ستاره‌ای» موضوع سفر در زمان تا ماه‌ها تیتر پرونده‌های مجلات و مقاله‌های سایت‌ها شده بود.

۵ سال مطالعه برای فیلم تنت و مطالعه چندصد مقاله علمی برای فیلم درون‌ستاره‌ای. این‌ها فقط بخشی از تلاش نولان برای نزدیک‌شدن فیلم‌هایش به نظریه‌های علمی و دورشدن آن‌ها از تخیل است. او در فیلم‌هایش از چهره‌های علمی برجسته کمک می‌گیرد. مثلا در فیلم درون‌ستاره‌ای کیپ تورن، فیزیک‌دان نظری، مشاور علمی فیلم بود تا تصاویر کرم‌چاله و نسبیت تا بیشترین حد ممکن دقیق باشد. در ابتدای شروع تولید فیلم، تورن ۲ قانون گذاشت: «نخست، هیچ‌کدام از قوانین فیزیکی نباید نقض شوند. دوم، همه حدسیات باید از علم سرچشمه بگیرند، نه ذهن فیلم‌نامه‌نویس.» و نولان هم این قوانین را پذیرفت.

پشت سر هر کارگردان موفقی یک تیم قوی وجود دارد. بدون شک کریستوفر نولان هم پشتش به جاناتان، برادر کوچک‌ترش، گرم است. جاتان فیلم‌نامه‌نویس است و بر خلاف کریستوفر وارد وادی کارگردانی نشده است. او در نوشتن فیلم‌نامه‌های کریستوفر نولان نقش مهمی دارد. فیلم‌نامه ممنتو، بتمن آغاز می‌کند، حیثیت، شوالیه تاریکی، شوالیه تاریکی برمی‌خیزد و بین‌ستاره‌ای را جاناتان نولان نوشته است که همگی جزو فیلم‌های شاخص سینمای هالیوود هستند. جاناتان نولان فیلم‌نامه سریال بی‌نظیر «دنیای غرب» را هم نوشته است که سریالی با درون‌مایه علمی و تخیلی است.

نولان هفتمین کارگردان موفق تاریخ باکس‌آفیس است. ۱۲ فیلم نولان درمجموع ۴میلیارد و ۹۴۷میلیون دلار در سینما فروخته‌اند. شوالیه تاریکی برمی‌خیزد با فروش یک‌میلیارد و ۸۲میلیون دلار، موفق‌ترین فیلم نولان در فروش گیشه است. بالاتر از نولان، اسم کارگردان‌های بزرگ دیگری به چشم می‌خورد. موفق‌ترین کارگردان هالیوودی در تاریخ استیون اسپیلبرگ است که فیلم‌هایش ۱۰میلیارد و ۵۴۸میلیون دلار در سینما‌ها فروخته‌اند. تجاری‌ترین فیلم اسپیلبرگ «پارک ژوراسیک» با فروش یک‌میلیارد و ۴۵میلیون دلار است. البته به نظر من اسپیلبرگ پول‌سازترین کارگردان هالیوود نیست.

 

 

چون فروش ۱۰ میلیاردی او حاصل اکران ۳۳ فیلم در سینماست. برادران روسو با ۵ فیلم توانسته‌اند ۶میلیارد و ۸۳۹میلیون دلار در سینما‌های جهان بفروشند. «اونجرز: پایان بازی» با فروش ۲میلیارد و ۷۹۷میلیون دلار، موفق‌ترین فیلم برادران روسو در گیشه است. به‌جز اسپیلبرگ و برادران روسو، در فروش گیشه ۴ کارگردان دیگر هم آمار بهتری از نولان دارند که عبارت‌اند از پیتر جکسون (کارگردان ارباب حلقه‌ها)، مایکل بی (کارگردان ترنسفورمرها)، جیمز کامرون (کارگردان آواتار) و دیوید یتس (کارگردان هری پاتر).

 

۸۲۸/۳۰۰/۰۰۰ دلار

این رقم فروش موفق‌ترین فیلم غیر بت‌منی نولان، یعنی اینسپشن است. اینسپشن نتیجه طوفان تمام‌عیار نولان، دی‌کاپریو، پویش تبلیغاتی هوشمندانه برادران وارنر و فیلم‌نامه تأمل‌برانگیز جاناتان نولان است که در هزارتوی پرپیچ‌وخم رؤیا‌ها جریان داشت. این فیلم کارش را با افتتاحیه قوی ۶۲میلیون و ۸۰۰هزار دلار در ماه ژوئیه۲۰۱۰ آغاز کرد. رقمی که آن را پشت سر «آواتار» (۷۷میلیون دلار) در جایگاه دوم بهترین افتتاحیه فیلم‌های علمی‌تخیلی اورجینال قرار می‌داد. اینسپشن درنهایت به رقم شگفت‌انگیز ۲۹۲میلیون و ۶۰۰هزار دلار فروش خانگی و ۸۲۸میلیون و ۳۰۰هزار دلار فروش جهانی دست یافت که همچنان پشت سر «آواتار» و «تایتانیک» پرفروش‌ترین فیلم اورجینال سینما حساب می‌شود.

گفتیم پرفروش‌ترین فیلم نولان در گیشه جهانی «شوالیه تاریکی برمی‌خیزد» است. این فیلم رکورد‌های دیگری هم در کارنامه‌اش دارد. این فیلم نمایشش را با افتتاحیه درخشان ۱۶۰میلیون و ۹۰۰هزار دلار در ماه ژوئیه۲۰۱۲ آغاز کرد. رقمی که پشت سر فینال «هری پاتر» (۱۶۹میلیون و ۲۰۰هزار دلار) و «اونجرز» (۲۰۷میلیون و ۴۳۸هزار دلار)، سومین افتتاحیه برتر تاریخ حساب می‌شد. «شوالیه تاریکی برمی‌خیزد» هم‌زمان در جایگاه نخست بزرگ‌ترین افتتاحیه فیلم‌های غیرسه‌بعدی جای گرفت. این فیلم با کسب ۴۴۸میلیون و ۱۰۰هزار دلار در خانه و یک‌میلیارد و ۸۲میلیون دلار در دنیا به پایان اکرانش رسید. «شوالیه تاریکی برمی‌خیزد» کارش را پشت سر «اونجرز» (۶۲۳میلیون و ۳۰۰هزار دلار) به‌عنوان پرفروش‌ترین فیلم باکس‌آفیس سال۲۰۱۲ به پایان رساند.

«تنت»، جدیدترین فیلم نولان، به‌دلیل تعطیلی بیش از نیمی از سینما‌های آمریکای شمالی و همچنین تبدیل نشدنش به یک پدیده بی‌سابقه مثل «اینسپشن»، موفق به شکوفایی ظرفیت‌های تجاری‌اش نشد و درنتیجه تاکنون با کسب ۷/۳۴۵ میلیون دلار در دنیا، پایین‌تر از «بتمن آغاز می‌کند» (۳۵۹میلیون دلار) در رده هفتم پرفروش‌ترین فیلم‌های نولان قرار گرفته است. درنهایت مجموع درآمد ۱۲فیلم کارنامه نولان ۴میلیارد و ۹۴۷میلیون دلار است. فیلم‌های او به‌طور میانگین ۳/۴۱۲ میلیون دلار فروخته‌اند.