گفتگو با وحید عیدگاه، شاعر مشهدی به‌مناسبت انتشار مجموعه شعر جدیدش

لیلا کوچک‌زاده | شهرآرانیوز - وحید عیدگاه طرقبه‌ای، استاد ادبیات دانشگاه تهران و شاعر جوان مشهدی سرودن شعر و مطالعات ادبی را در نوجوانی و در زادگاهش دنبال کرده و با شاعرانی مانند محمد قهرمان و غلامرضا شکوهی در همین دوران آشنا شده است. او دارنده طلای المپیاد ادبی، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی و یکی از سرویراستاران فرهنگ جامع زبان فارسی است.

عیدگاه طرقبه‌ای امسال دو اثر تازه نشریافته «تلفظ در شعر کهن فارسی» (بنگاه موقوفات محمود افشار) که رساله دکترای او و پژوهشی درباره استفاده از شعر برای پی‌بردن به تلفظ‌های کهن و درست‌خوانی شعر‌های قدیمی است را با مجموعه شعر «من هم یکی از شمایم» (مروارید) که سروده‌های ۱۵ سال گذشته اوست، منتشر کرده است. درباره ویژگی‌های این مجموعه شعربا او گفتگو کرده‌ایم. درباره روایات و تصاویر آشنا و پر از احساس و اندیشه در شعرهایش. روایاتی که برای هر مخاطبی می‌تواند خاطره‌ای شخصی را زنده کند تا بپذیرد که او هم یکی از ماست. او همچنین نظرش را درباره مخاطبان شعر در فضای مجازی اینوگونه بیان می‌کند: «ظاهرا شاعرانی در فضای مجازی به دنبال پسند بیشتر شعرهایشان از سوی مخاطبان هستند.

 

خوب، مخاطب نباید فراموش شود، اما چرا شاعر باید دنبال مخاطبی باشد که در آن روز، چیز‌هایی سخیف را پسندیده است. به نظر من، این‌طور مخاطب را باید از دست داد و شاعر نمی‌تواند دریافت‌ها، زیست خود و شکل زندگی‌اش را برای این‌طور مخاطبان تغییر بدهد. شاعر نباید دنبال سلیقه مخاطب باشد، اما نباید مخاطب را هم با شعرهایش از خود براند.» در ادامه مشروح این گفتگو پیش روی شماست.

اگر بگوییم در شعر سنّتی، عروض و قافیه خیمه اصلی شعر است، روایت به عنوان «ستون شعر نیمایی»، نقش پررنگی در اشعار شما دارد. لطفا درباره وضعیت روایت در مجموعه «من هم یکی از شمایم»، توضیح بدهید.

در شعر «کوچه»، (با تو هستم آی، رهسپار ناشناس هرشب این کوچه تاریک...) و دیگر شعر‌های شما، حال و هوای شعر‌های اخوان ثالث به ذهن متبادر می‌شود. البته با ترکیبات ساده‌تر. درباره این شباهت بگویید.

روایت شما در شعری مثل «پدربزرگ»، با آنکه به ظاهر بُرشی از یک اُتوبیوگرافی خصوصی و شاعرانه است، وجهی نمادین دارد که شعرتان را از حالت خصوصی در می‌آورد و آن را به زبان حال همه انسان‌هایی تبدیل می‌کند که شیرینی مهر پدربزرگ و تلخی مرگ او را چشیده اند. چقدر با این شیوه، خواننده با شما همراه خواهد شد؟

«یکی از شما» هم شعری است با روایتی جان‌دار و طبیعی از صحنه‌ای که آدم‌های امروز، خوب با آن آشنا هستند. شاعر ما را یک‌باره به میانه جمعیتی می‌اندازد که خسته و پریشان و افسرده اند. «چشم‌های دگرگون» شان، چون «کاسه‌های پر از خون» است و نوشته‌اید: «من هم یکی از شمایم».

بهره شاعران و از جمله شما از قالب نیمایی، گرایش و درخواست مخاطبان به این‌گونه شعری است یا به نوعی برگشت شاعران به سمت شعر نیمایی، اتفاق افتاده است؟

کوچه

گفت‌وگو با دیگر شاعران خراسانی