درباره بوم‌پارک، رودپارک، کوه‌پارک و کشت‌پارک، چهارضلعی سبز مشهد

الهام مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ همه‌چیز از پست اینستاگرامی محمدرضا کلائی، شهردار مشهد، شروع شد؛ وقتی از تصمیم مدیریت‌شهری مشهد برای اجرای ۳ پروژه سبز خبر داده بود: «در ۲ سال اخیر تلاش کردیم چند مجموعه بزرگ زیست‌محیطی را در شهر مشهد تعریف کنیم که شامل کوه‌پارک، رودپارک و بوم‌پارک است.» هنوز مدتی از این پست و اجرای آرام این پروژه‌ها نگذشته بود که خبری مبنی بر اجرای «کشت‌پارک» نیز منتشر شد. افزوده‌شدن این پارک جدید، چهارضلعی سبز شهرداری مشهد را کامل کرد تا شهرداری اجرای بوم‌پارک، کوه‌پارک، رودپارک و کشت‌پارک را به‌عنوان اصلی‌ترین مأموریت‌های سبز خود در دستورکار قرار بدهد، بلکه بتواند طبق وعده‌ها چندتایی از آن‌ها را تا ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۰ در اختیار شهروندان مشهدی قرار دهد.

هفتمین روز مهرماه. یک روز بارانی و مسئولانی که چتربه‌دست قرار است شروع کننده یک پروژه زیست‌محیطی باشند. تابلو روزشماری حاشیه پروژه، عدد ۳۱۰ را نشان می‌دهد. ۱۵۸ روز از شروع پروژه رودپارک (سومین پروژه کلان زیست‌محیطی مشهد) گذشته است. پروژه‌ای که قرار است در کنار ایجاد فضای مفرح سبز بر پایه درخت‌کاری و جاری‌بودن آب، سرانه فضای سبز شهری مشهد را به رقم درخور توجهی برساند.

در راستای اجرای این پروژه، اراضی بستر کال چهل‌بازه پس از مناقشات فراوان بر سر تملک، در اختیار شهرداری مشهد قرار گرفت تا یک مجموعه بزرگ زیست‌محیطی در مشهد احداث شود. فاز نخست این پروژه از بوستان چهل‌بازه تا ستاری است که تا بهار آینده با اعتبار ۱۵۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری می‌رسد.

فاز دوم نیز به موازات این پروژه است. این فاز با وسعت ۴۲ هکتار از پل پرتویی شروع می‌شود و تا نمایشگاه امتداد خواهد داشت. با اجرای این فاز، رودپارک به پارک وکیل‌آباد متصل می‌شود.
جاری‌بودن آب روان داخل رودپارک شاخص این پارک است که نام آن نیز برگرفته از همین آب جاری است. آن‌طور که مسئولان شرکت آب منطقه استان آمار داده‌اند، سالانه ۲۵میلیون مترمکعب رواناب از این پارک عبور می‌کند.

یک سال از آغاز سامان‌دهی کشف‌رود به فرماندهی واحد مدیریت‌شهری گذشته است. کشف‌رودی که معضلات زیست‌محیطی آن سال‌ها در صدر اخبار رسانه‌های استان قرار داشت. در این راستا کاشت درخت و توسعه فضای سبز ازجمله اقدامات محوری برای سامان‌دهی این محدوده لحاظ شد.

مسئولان شهری نیز گفته‌اند که به‌منظور سامان‌دهی اوضاع کشف‌رود، تاکنون در یک وسعت ۱۸۰هکتاری  در بستر این رودخانه درخت کاشته شده است. علاوه بر آن، مقرر شد تا پایان خردادماه سال آینده ۳۰۰ هکتار دیگر به مجموعه فضای سبز کشف‌رود اضافه شود. با افزوده‌شدن این میزان فضای سبز، محدوده سبزشده کشف‌رود به ۴۸۰ هکتار می‌رسد. توجه شهرداری به ریزاقلیم‌ها و حفظ و صیانت از محیط‌زیست و فضای طبیعی کشف‌رود همان دلایلی است که شهرداری مشهد عنوان «بوم‌پارک» را برای فرایند‌های اجرایی و سامان‌دهی این منطقه درنظرگرفت.

شهردار مشهد نیز چندی پیش در پست اینستاگرامی برای این ضلع سبز مشهد نوشته بود: برای کلان‌پروژه بوم‌پارک، ۴ رویکرد کاهش معضلات زیست‌محیطی، اجتماعی و بهداشتی، توسعه کمربند سبز، حفاظت آب و خاک و تأمین نیاز‌های تفرجی شهروندان درنظر گرفته شده است. امیدواریم با بهره‌برداری این پارک تا پایان تابستان ۱۴۰۰، حرکت روبه‌جلویی برای سامان‌دهی کشف‌رود برداریم.

سومین ضلع سبز مشهد، پروژه کشت‌پارک است. پروژه‌ای با وسعت ۲۳هکتار که در حاشیه بزرگراه امام علی (ع)، حدفاصل بولوار دانشجو تا سیدرضی، در حال اجراست و به گفته مسئولان شهری، تاکنون ۳۵ درصد پیشرفت دارد. با توجه به برنامه‌ریزی‌های شهرداری مشهد، قرار است بخشی از این پروژه به‌عنوان محدوده کشاورزی شهری درنظرگرفته شود. همین موضوع سبب شد تا عنوان «کشت‌پارک» برای آن درنظرگرفته شود. مسئولان شهری مشهد گفته‌اند که در بخش کشاورزی شهری این پارک، قطعات ۱۵ تا ۲۵ متری ایجاد می‌شود تا بر اساس ضوابط و آیین‌نامه‌ها، این زمین‌ها در بازه‌های زمانی مشخص و با ساختار ضابطه‌مند در اختیار شهروندان قرار گیرد.

مسئولان شهرداری مشهد قصد دارند در این بوستان جدا از فضای سبز شهری، بستر و زمینه‌ای برای اقتصاد شهری با کشت محصولات ارگانیک توسط خود شهروندان فراهم کنند. بر اساس قول و وعده مسئولان شهری، این بوستان ۲۳ هکتاری تا خرداد ۱۴۰۰ و با اعتبار ۱۱۰ میلیارد تومانی بهره‌برداری می‌شود.

کلائی، شهردار مشهد، هم‌زمان با اجرایی‌شدن این پروژه، «کشت‌پارک» را اولین فضای مشارکتی توسعه کشاورزی شهری در کل کشور دانست. او گفته بود که این پروژه جدا از آموزش کشاورزی شهری به شهروندان، به‌نوعی ترویج استفاده از محصولات کشاورزی متناسب با آب وهوای مشهد است.

پارک جنگلی دست‌کاشت کوه‌پارک. پارک کوهستانی است که در محدوده ارتفاعات جنوبی مشهد قرار دارد و شهرداری درنظر دارد که جنگلی مصنوعی و دست‌ساز در آن احداث کند.
پروژه کوه‌پارک با رویکرد ارائه خدمات به مردم بهره‌برداری شد و تأکید آن بر ایجاد فضای مفرح طبیعی برای گردشگری شهروندان مشهدی است. ایجاد مسیر‌های دوچرخه‌سواری، کوهنوردی و کاشت درختان در مسیر اجرا، به‌نوعی بستر را برای استفاده همه اقشار جامعه از ورزش‌کاران تا شهروندان مشهدی را فراهم کرده است.

۲۶ تیرماه امسال کوه‌پارک در اختیار عموم جامعه قرار گرفت. شهردار مشهد آن روز و در پستی، این پارک مرهم کوچکی بر زخم درخت‌های توت وکیل‌آباد و سپیدار‌های ملک‌آباد دانست.
او در پست خود آورده بود؛ کوه‌پارک یک پروژه مرده بود؛ محل مناقشات و قربانی بخشی‌نگری‌ها؛ یک کار ناتمام بر سینه ارتفاعات جنوبی مشهد که هزینه‌ها و آثار زیست‌محیطی‌اش را قبلا پرداخته بودیم و در فراموشی و سوءتفاهم از دست داده‌بودیمش.

ساخت یکی از مجموعه‌های بزرگ بازی کودکان مشهد یکی از محور‌های منظورشده برای کوه‌پارک است که به گفته مسئولان شهری، قرار است تا پایان سال بهره‌برداری شود. دهکده طبیعت و خانواده نیز با وسعت ۲۲ هکتاری، یکی از فاز‌های توسعه‌ای و تعریف‌شده در پروژه کوه‌پارک است. برای این فاز نیز مسئولان شهری قول داده‌اند تا فروردین ۱۴۰۰ آن را آماده بهره‌برداری کنند.