غربت ورزش در شهرک ابوذر مشهد

مرتضی اخوان  | شهرآرانیوز؛ شهرک ابوذر، نقطه مقابل شهرک طرق است؛ ۲ شهرک حاشیه‌نشین مشهد که ورودی جنوبی شهر هستند. کافی است از جاده باغچه به‌سمت مشهد بیایید یا بخواهید در این مسیر از شهر خارج شوید. شهرک طرق سمت چپ جاده و شهرک ابوذر سمت راست است؛ البته با یک دنیا تفاوت در امکانات و سرانه ورزشی میان ابوذر و طرق. شهرک طرق به‌همت محلی‌ها و با لطف وقف جالب کشاورزان محله که زمین‌هایشان را به ورزش اختصاص دادند، صاحب سرانه به نسبت مناسبی در حوزه ورزش است، اما شهرک ابوذر بسیار کم‌برخوردارتر از حیث امکانات ورزشی است. شهرکی که فقط یک سالن دارد و بس. البته در چند سال اخیر کار‌های ارزشمند و درخوری از‌سوی شهرداری صورت گرفته و وعده‌هایی هم داده شده است؛ اما باز هم شهرک ابوذر، حاشیه‌نشینِ به‌معنای واقعی کلمه در بخش امکانات و سرانه ورزشی است. حاشیه‌نشین، کم‌برخوردار و محجور مانده!

 

شهرک ابوذر مشهد در محدوده جنوبی شهر واقع شده است و اگر از داخل مشهد قصد خروج از شهر را داشته باشید، قبل از عوارضی باید به راست بپیچید. خیلی‌ها این شهرک را با خیابان مشهورش «صبا» می‌شناسند و از شمال این شهرک با خیابان مزدوری و از شرق با بزرگ‌راه امام‌رضا (ع) محدود شده است. شاید مهم‌ترین نکته‌ای که درباره شهرک ابوذر مشهد بتوان به آن اشاره کرد، جغرافیای طبیعی و بکرش باشد؛ شهرکی که در حصار طبیعت بی‌نظیری است که خیلی‌ها را انگشت‌به‌دهان می‌کند. بوستان زائرپذیر غدیر در مجاورت این شهرک است و همین سبب شده است تا زیبایی‌های طبیعی شهرک بیشتر جلوه کند. البته نوع ساختمان‌سازی و استایل این شهرک شباهت زیادی به مجموعه‌آپارتمان‌های شش‌صد‌دستگاه در بولوار سازمان آب دارد. آپارتمان‌های قدیمی مهندسی‌سازی که گویی در دل یک پارک بزرگ جاساز شده‌اند و همین فضایی دیدنی به منطقه داده است.

 

با‌وجود‌این شهرک ابوذر از مناطق حاشیه‌ای شهر مشهد به حساب می‌آید و در منطقه‌۷ شهرداری قرار دارد؛ شهرکی که شاید به‌اندازه پنجتن، قلعه ساختمان، مشهد‌قلی و بسیاری از مناطق دیگر حاشیه‌ای شهر سر‌و‌شکل کم‌برخورداری نداشته باشد، اما بی‌تردید فقر امکاناتی بسیاری در حوزه‌های مختلف دارد. یکی از این حوزه‌های مهم، حوزه ورزش است. منطقه‌ای سرسبز و دیدنی که سرانه ورزشی ناچیزی دارد، فقط یک سالن و بس؛ البته نباید از بیان این مسئله هم غافل شد که شهرک ابوذر از شهر دور است و همین بُعد مسافتی آن کار اهالی را برای استفاده از امکانات شهری هم سخت کرده و محصور در کمبود‌ها و فقر امکانات هستند. اگر جوانان شهرک بخواهند از سینما، سالن تئاتر یا سالن ورزشی استفاده کنند باید تا دل شهر بیایند و برگردند!

 

سالن ابوذر مشهور به خانه فوتسال مشهد، تنها‌سالن ورزشی محله است که این‌روز‌ها در تعطیلی کرونایی به سر می‌برد؛ سالنی که متعلق به اداره ورزش و جوانان مشهد و هیئت فوتبال شهر است. سر‌در ورودی این سالن نوشته شده است: «خانه فوتسال». سر‌دری رنگ‌و‌رو‌رفته که زنگار کهنگی آن را گرفته است. با‌این‌همه سالن ابوذر تنها‌چراغ روشن ورزش محله در شهرک ابوذر است؛ سالنی که طی دوسه‌سال اخیر بیشتر در اختیار بخش ورزش حرفه‌ای قرار گرفته و مسابقات لیگ‌های رده‌های پایه مشهد و استان در آنجا برگزار می‌شود، اتفاقی که شاید به نفع ورزش شهر باشد، اما بی‌تردید فرصت استفاده عمومی جوانان محله را کمتر می‌کند. سالنی که با این شرایط زمان‌های کمتری سیانس خالی دارد و همین موجب می‌شود مردم محله کمتر بتوانند از آن استفاده کنند.

بوستان گلاب یکی از بوستان‌های جذاب شهرک ابوذر مشهد است؛ بوستانی خوش‌آب‌و‌هوا که در دلش تابلوی مجموعه‌ورزشی «تفتان» متعلق به شهرداری منطقه‌۷ را به‌وضوح می‌توانید ببینید. زمین آسفالتی که چهارطرفش فنس کشیده شده و در هر ضلعش یک پارگی فنس به چشم می‌خورد. زمین تفتان نه دروازه دارد و نه تور والیبال و سبد بسکتبال! زمینی که فقط محیطی خالی برای بازی بچه‌هاست. به نظر می‌رسد تجهیز این زمین دست‌کم به ۲ دروازه هندبالی، یک تور والیبال و ۲ سبد برای بسکتبال، حداقل‌کاری باشد که می‌توان برای اهالی محله انجام داد.

کمی آن‌طرف‌تر سالن ابوذر، اطراف زمین خاکی وسیعی بلوکه‌هایی گذاشته شده تا از ورود اهالی جلوگیری شود؛ بلوکه‌هایی که جمله معروف «این ملک متعلق به آستان قدس‌رضوی است» را روی آن می‌توان مشاهده کرد. اهالی محل درباره حکایت این زمین می‌گویند آستان قدس چند سال پیش وعده احداث یک زمین ورزشی در این نقطه را داده، اما به وعده‌اش عمل نکرده است؛ ادعایی که فارغ از صحت‌و‌سقمش، باید به آن توجه ویژه‌ای داشت، چرا‌که همت آستان قدس رضوی که همواره به موضوع ورزش مناطق حاشیه‌شهر توجه داشته و به عنوان مثال در منطقه‌ای مثل شهرک شهید رجایی، مجموعه شیک و مدرن آبی را احداث کرده است، بر همگان مبرهن است و انتظار می‌رود باز هم برای کمک به ورزش حاشیه‌شهر و دور‌کردن جوانان محلات حاشیه‌نشین از بزه‌ها و آسیب‌های اجتماعی، آستین بالا بزند؛ زمین‌های خالی که کاربری آن هم مشخص نیست.

برهوت امکانات ورزشی در محله شهرک ابوذر آن‌قدر توی ذوق می‌زند که به‌جز همین یکی‌دو زمین ورزشی، هیچ چیز دیگری در محله که نشانی از ورزش داشته باشد، دیده نمی‌شود. البته یکی‌دو سالن متعلق به سپاه و بسیج در محله‌های هم‌جوار شهرک ابوذر وجود دارد، اما آن‌ها هم بُعد مسافتی با شهرک دارند و به نظر استفاده از آن برای اهالی محله چندان راحت نباشد. ناگفته نماند که این فقر سرانه و امکانات فقط مربوط به حوزه ورزش نیست و در سایر حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی هم شهرک ابوذر امکانات چندانی ندارد. گویی مردم محله به این هم‌نشینی مسالمت‌آمیز با کمبود‌ها عادت کرده‌اند.

 

پیرمرد توی بقالی‌اش که هیچ شباهتی به سوپرمارکت‌های امروز ندارد، نشسته است و قرآن می‌خواند. از زیر عینک ته‌استکانی نگاهمان می‌کند. نشان‌بر را لای قرآن می‌گذارد و صفحه مصحف مبارک را می‌بندد. می‌گوید: وضعیت اینجا همین است. خبری از سالن و زمین ورزشی نیست. یک زمانی قدیم‌ها یک زمین فوتبال خاکی انتهای صبا بود، اما الان تبدیل به سالن ورزشی شده است. وی می‌افزاید: این تنهامکان ورزشی است که در محله وجود دارد. حاج‌صادق از کسبه قدیمی محله است. او تصریح می‌کند: جوانان اینجا با ورزش بیگانه هستند؛ چون زمین ورزشی نیست که بخواهند ورزش کنند. اگر این جوانان به هزار راه خلاف کشیده شوند، چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ از مغازه پیرمرد که بیرون می‌آییم، با چند بچه که توی زمین آسفالته مشغول فوتبال‌بازی‌کردن هستند، رو‌به‌رو می‌شویم. یکی‌شان خیلی زود متوجه ماجرا می‌شود و می‌گوید: یک زمین آخر شهرک هست که ما می‌رفتیم بازی می‌کردیم؛ اما الان همسایه‌ها نمی‌گذارند به آنجا برویم. زمین خاکی که کنار خانه یکی از همسایه‌هاست و او هم نمی‌گذارد ما بازی کنیم. ما هیچ‌جایی برای بازی نداریم.

قصه پُرغصه فقر امکانات ورزشی محله با رسیدن به زمین خالی و بزرگ آستان‌قدس، چند‌برابر می‌شود. نگاه حسرت‌بار بچه‌ها به زمین به دلمان می‌نشیند. می‌گویند چرا این زمین خالی را باز نمی‌کنند تا ما برویم بازی کنیم؟ حرفشان درست است. زمین‌های بی‌شماری در مناطق حاشیه‌شهر سال‌های سال است که خالی افتاده، اما صاحبانش حاضر نیستند آن را برای امر ورزش در اختیار جوانان و نهاد‌های مسئول قرار بدهند. عمده این زمین‌ها نیز مربوط به آستان قدس رضوی و شهرداری است.

 

مصطفی محبی‌راد یکی از اهالی محله است که می‌گوید: چند سال پیش گفتند این زمین خالی آخر شهرک را می‌خواهند زمین فوتبال کنند؛، اما چند سال گذشت و هیچ خبری نیست. مسئولان فقط وعده می‌دهند. کاش لااقل به وعده‌شان عمل کنند. الان بچه‌های ما چه گناهی کردند که نباید حتی یک زمین فوتبال خاکی داشته باشند. باور کنید وقتی بچه‌ام توپ به دست می‌گیرد و می‌رود توی کوچه بازی کند، دلم می‌سوزد. وی می‌افزاید: اگر یک زمین خاکی بود، بچه‌های ما برای بازی این‌قدر سختی نمی‌کشیدند و ما هم هر دقیقه با همسایه‌ها سر این مسئله دعوا نداشتیم. آقا‌فرشاد هم می‌گوید: از شهرداری تعجب می‌کنیم که با‌وجود این‌همه کار خوب که در حاشیه شهر کرده، چرا به فکر محله ما نیستند. اینجا زمین خالی فراوان است و به‌راحتی می‌توان اینجا سالن زد یا دست‌کم زمین‌های آسفالته برای فوتبال بچه‌ها درست کرد.

 

وی خاطرنشان می‌کند: همین زمین بوستان گلاب هم هیچ امکاناتی ندارد و واقعا عجیب است که ۲ تا تیر دروازه اینجا نگذاشتند و می‌گویند این زمین والیبال است. زمین والیبال بدون تور والیبال! خب معلوم است کسی نمی‌آید از این زمین استفاده کند. او یادآور می‌شود: مردم شهرک ابوذر کم‌برخوردار نیستند؛ اما محله، محله کم‌برخورداری از حیث امکانات است و این خیلی بد است.

 

 

سالن فوتسال ابوذر که به خانه فوتسال مشهد مشهور است، برای اهالی شهرک ابوذر تنها سالن شهر به حساب می‌آید. آن‌ها که در منطقه حاشیه شهر ساکن‌اند، به‌خوبی می‌دانند فاصله شهرک ابوذر تا سالن‌های شهر چقدر زیاد است و جوانان این محله اگر می‌خواهند پایشان به فوتسال در سالن باز شود، باید فقط دلخوش به همین یک سالن باشند؛ سالنی که البته بیشتر هم برای مسابقات فوتسال لیگ‌های رده‌های سنی مشهد و استان مورداستفاده قرار می‌گیرد.

 

بچه‌های محله شهرک ابوذر به تماشای حسرت‌ها نشسته‌اند. آن‌ها برای آنکه پایشان به یک فوتبال دل‌چسب در زمین خاکی یا چمن برسد، باید فقط حسرت بخورند و حسرت! زمین وسیع تحت تملک آستان قدس رضوی با بلوکه‌هایی از دید اهالی دور مانده تا بچه‌های توپ‌به‌دست این‌چنین به آن خیره شوند و در ذهنشان تصور دویدن در زمین خاکی رؤیایی را بپرورانند؛ تصور اینکه بی‌غصه به‌دنبال تحقق قصه‌هایشان باشند.

 

بلای کرونا در پیک پنجم باز هم به جان ورزش افتاده تا حداقل امکانات ورزشی شهرک ابوذر هم تعطیل شود؛ از سالن خانه فوتسال بگیرید که درهایش به‌مدت ۱۵ روز به روی علاقه‌مندان بسته شد تا همین تجهیزات بدن‌سازی پارکی که نگهبانان بوستان گلابچی مشغول کشیدن کیسه روی آن‌ها هستند تا در بحران کرونایی کسی از آن‌ها استفاده نکند و خطر واگیری کرونا برای مردم به وجود نیاید، اتفاقی تلخ برای ورزش یک محله.