درباره راهکار‌های جذب سرمایه در مشهد از سوی مدیریت شهری

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ «بهشت سرمایه گذاران»؛ این توصیف شهردار مشهد از چشم انداز سرمایه گذاری در شهری است که سکان داری اش را به تازگی در دست گرفته است و آن طور که از سخنانش پیداست، تلاش می‌کند با همکاری همه دلدادگان به حضرت رضا (ع) و باتوجه به ظرفیت‌های جهان شهر برکت و کرامت، آن را به مامنی برای سرمایه گذاری تبدیل کند.

سیدعبدا... ارجائی شیرازی دو روز قبل گفته بود مشهد را به بهشت سرمایه گذاران تبدیل خواهیم کرد. او در جلسه معارفه خود تاکید کرد: با همکاری همه دلدادگان به حضرت رضا (ع) و کشور‌های همسایه، مشهد به مامنی برای سرمایه گذاری تبدیل خواهد شد؛ چون ظرفیت‌های این شهر بسیار زیاد است. همچنین امیدوارم حجم سرمایه گذاری داخلی و خارجی افزایش یابد و حضور میهمانان خارجی در این مراسم، نویدبخش تعاملات گسترده بین المللی شود. شهردار مشهد افزود: سهم مشهد از اعتبارات ملی گرفته خواهد شد، اما ظرفیت‌های این شهر آن قدر زیاد است که امیدواریم مشهد یاری رسان نیز باشد.

ارجائی شیرازی پیش از این نیز در جلسه ارائه برنامه‌های خود برای اداره شهر مشهد به بیان دیدگاه‌های خود برای تبدیل این شهر به بهشت سرمایه گذاران پرداخته و مشهد آینده را اعتمادآفرین در عرصه اقتصادی خوانده و گفته بود: مشهد، اقتصادی پایدار، نوآور، دانش بنیان، مشارکت پذیر و رقابت جو و اسلامی خواهد داشت. کسانی هم که تمایل به سرمایه گذاری دارند، بدانند که مشهد شهر بدهکاری نیست و نخواهد بود و شهر بسیار پرظرفیتی است.

توجه مدیریت شهری به سرمایه گذاری خرد و کلان در مشهد

تاکید‌های شهردار بر فراهم کردن بستر‌های سرمایه گذاری در مشهد بهانه‌ای شد که به سراغ سخنگوی شورای شهر مشهد برویم و از او درباره برنامه‌های مدیریت شهری برای محقق شدن این وعده سوال کنیم.
موسی الرضا حاجی بگلو با تاکید بر اینکه سرمایه گذاری در مشهد تاکنون مغفول مانده و به نحو شایسته‌ای از آن استفاده نشده است، به شهرآرا گفت: نگاه شورای ششم شهر، یک نگاه اقتصادی است که شامل اقتصادمقاومتی نیز می‌شود. این یعنی ما علاوه بر تاکید بر سرمایه گذاری و کسب درآمد، باید در مدیریت شهری الگوی کاهش هزینه و درست مصرف کردن نیز داشته باشیم.

او با اشاره به اولویت کاری ششمین دوره مدیریت شهری مشهد برای فراهم کردن بستر سرمایه گذاری در دو بخش خرد و کلان توضیح داد: در اقتصاد خرد باید به سمتی برویم که خانواده‌ها خود بازو‌های توانمند مدیریت شهری در حوزه اقتصاد باشند. این یعنی مدیریت شهری باید با حمایت از مشاغل خانگی، زمینه را برای ایجاد اقتصاد خرد در مناطق و محلات شهر فراهم کند تا هم درآمدی برای خانوار‌ها باشد و هم اقتصاد شهر را تغییر دهد.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی شورای اسلامی شهر مشهد ادامه داد: همچنین با ایجاد بستر مناسب باید به سمت سرمایه گذاری‌های کلان در شهر برویم. متاسفانه تاکنون در حاشیه شهر زیرساخت‌های مناسب را برای سرمایه گذاری اقتصادی نداشته ایم و این یکی از مشکلات اصلی در حوزه اقتصاد مشهد است که باید شرایط را برای حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی در این بخش فراهم کنیم.

حاجی بگلو افزود: ما در پایتخت، شرکت‌های سرمایه گذاری بسیاری داریم که در حوزه‌ها و شهر‌های مختلف سرمایه گذاری می‌کنند. باید کاری کنیم که در سال حداقل پنج شرکت معتبر اقتصادی چه دولتی، چه نیمه دولتی و چه خصوصی به مشهد بیایند و در حاشیه شهر سرمایه گذاری کنند. با این روش، بی شک وضعیت اقتصادی آینده مشهد و حاشیه آن تغییر خواهد کرد.

کسب درآمد از خارج شهر برای هزینه‌های شهری

موضوع دیگری که نایب رئیس کمیسیون اقتصادی شورای شهر مشهد بر آن تاکید کرد، کسب درآمد از خارج شهر و هزینه آن در داخل مشهد بود. حاجی بگلو در توضیح بیشتر گفت: اقتصاد شهری باید از شهر خارج شود. ما همیشه تلاش کرده ایم در شهر درآمد به دست بیاوریم و در همان جا هزینه کنیم که کار بسیار اشتباهی است. ما باید خارج از شهر درآمد کسب و آن را در داخل شهر هزینه کنیم.

وی با تاکید بر اینکه شهر با بودجه ۱۸ تا ۲۰ هزار میلیارد تومانی مدیریت نمی‌شود، گفت: مشهد حداقل به ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد، بنابراین باید به کسب درآمد از خارج شهر توجه کنیم. به عنوان مثال شهرداری مشهد می‌تواند در حوزه معدن و صنعت ورود پیدا کند و در شرکت‌های بزرگ سهام دار باشد. همچنین ما می‌توانیم طلب‌هایی را که از دولت در حوزه بند «و» داریم، از طریق شرکت‌هایی که دولت آن‌ها را واگذار می‌کند، برای شهرداری وصول و درآمد حاصل از این شرکت‌ها را در شهر هزینه کنیم. این یک الگو از انواع واقسام الگو‌های اقتصادی است. نگاه ما باید به کسب درآمد از خارج شهر و هزینه در داخل آن باشد.

سخنگوی شورای شهر مشهد بیان کرد: ساخت ۵۰ هزار واحد مسکونی درصورت همراهی دولت، خود تشویقی برای سرمایه گذاران در مشهد خواهد بود. یکی دیگر از موضوعاتی که در حوزه سرمایه گذاری می‌توان به آن اشاره کرد، ایجاد شهر نمایشگاهی در حاشیه شهر آن هم نه در یک زمین ۲۰ هکتاری بلکه در یک زمین ۲۰۰ هکتاری و حتی بزرگ‌تر و مجهزتر از نمایشگاه بین المللی تهران است.

حاجی بگلو افزود: مدیریت شهری آمادگی دارد با کاهش هزینه‌های ساختمانی از طریق صدور پروانه و مجوز برای تراکم بیشتر در مناطق حاشیه شهر، شرایطی برای افزایش رغبت سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در این مناطق ایجاد کند. همچنین این نگاه در مدیریت شهری ششم وجود دارد که بخشی از هزینه‌های سرمایه گذاری را تقبل کند.

فضای پیش بینی پذیر و کم هزینه، نیاز اصلی توسعه سرمایه گذاری است

«توسعه سرمایه گذاری در شهر مشهد نیازمند یک فضای پیش بینی پذیر و کم هزینه برای سرمایه گذاران است. یعنی باتوجه به طولانی بودن فرایند سرمایه گذاری، سرمایه گذار باید اطمینان داشته باشد که منافع سرمایه‎گذاری او تحت تأثیر قوانین و مقررات خلق الساعه قرار نمی‌گیرد. درواقع رویکرد مدیریت شهری باید این باشد که به سرمایه گذار درباره باثبات بودن قوانین و مقررات و کم هزینه بودن فرایند‌های اخذ مجوز‌های سرمایه گذاری اطمینان بدهد.» این بخشی از سخنان سیدسعید ملک الساداتی، استادیار گروه آموزشی اقتصاد دانشکده علوم اداری واقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد بود.

وی افزود: یک سرمایه گذار علاوه بر هزینه‌های سرمایه گذاری، هزینه‌های مبادله‌ای نیز دارد. هزینه‌های مبادله‌ای هزینه‌هایی است که باید صرف شود تا طرفین یک مبادله بتوانند در مقابل ریسک‌های احتمالی، خود را مصون کنند. هرقدر این بروکراسی اداری پرتغییرتر باشد، هزینه‌های مبادله افزایش بیشتری می‌یابد و گاهی منافع پروژه برای سود بردن سرمایه گذار‌ها کافی نیست و موجب می‌شود آن‌ها به سمت شهر‌ها یا حتی کشور‌های دیگر بروند.

استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی با اشاره به کمبود تنوع سرمایه گذاری در مشهد گفت: وقتی پروژه‌ها موازی با هم اجرا می‌شوند و همه یک کارکرد دارند، بازار بین سرمایه گذاران تقسیم می‌شود. در اینجا خلق سرمایه گذار مهم است که حتی اگر پروژه شبیه پروژه‌های قبلی است، با مفهوم یا ایده جدیدی راه اندازی شود تا سهم بیشتری از بازار بگیرد یا پروژه‌هایی را که قبل از این نبوده است، ایجاد کند. البته این امر نیز به کاهش ریسک در سرمایه گذاری بازمی گردد. وقتی ریسک زیاد است، سرمایه گذار ترجیح می‌دهد به جای ورود به یک عرصه جدید در همان پروژه‌ای سرمایه گذاری کند که قبلا آزموده شده است.

سرمایه گذاری برای دهه‌های آینده

ملک الساداتی با تاکید بر اینکه مدیریت شهری باید در پیوند با دیگر سازمان‌هایی که متولی خدمت رسانی به مردم هستند، پروژه‌هایی برای سرمایه گذاری معرفی کند که نبود تعادل در مشهد را رفع کند، افزود: هم اکنون جمعیت کشور به سمت پیری می‌رود. نسل جوان در آستانه ورود به دهه چهارم و پنجم زندگی هستند. بحران سلامت، چالشی جدی است که دهه آینده خود را نشان خواهد داد و بهداشت و درمان کشور باید به فکر آینده باشد. مدیران کلان شهر‌ها می‌توانند در حوزه سرمایه گذاری به این سمت بروند.

وی به دیگر نیاز نسل‌ها اشاره کرد و گفت: باید به نیاز‌های کودکان به ویژه دهه نودی‌ها که در دوره شیوع کرونا بخشی از نیاز‌های اجتماعی آن‌ها برآورده نشده است، نیز توجه کرد. به خصوص پس از دوران کرونا اشتیاق زیادی برای ورود این افراد به جامعه وجود خواهد داشت، زیرا خیلی از نیاز‌ها برای اجتماعی شدن آن‌ها برآورده نشده است و به نظر می‌رسد باید برای پیش بینی شرایط پس از کرونا به ویژه در حوزه آموزش و پرورش کودکان، برنامه ریزی درستی انجام گیرد که این موضوع فراتر از ایجاد شهربازی و پارک خواهد بود.