از شعار تا عمل؛ تبیین تعهدات مدیریت شهری (بخش اول)

بنا به تبارشناسی و تحلیل تاریخی،  علت ایجاد هرپدیده، اگر امری جاودان و متعالی باشد، در طول دوران رشد و حیات آن پدیده، همچنان علت پایداری، استواری و شکوفایی آن خواهد بود؛ و هرگاه آن پدیده به هر علت، از آن علت ایجادی و ثبات بخش، دور شود،  کژی و کاستی و بیماری بر آن مستولی می‌شود، تا جایی که ممکن است حیات آن در معرض آسیب قرار گیرد.

به خصوص اگر آن علت یگانه و بی همتا باشد، آسیب جدی‌تر و عمیق‌تر است. شهر مقدس مشهد از ابتدای تولد خود که ناشی از به هم پیوست بافت‌های سکونتی روستا‌های نزدیک به مرقد مطهر حضرت رضا (ع) بوده، تا اکنون و تا آینده، وجود و حیات و همه ارزش‌های بنیادی و روبنایی خود را مرهون امام هشتم (ع) است،  و از آغاز هیچ دلیل طبیعی یا انسان ساخت دیگری در تولد و پویایی آن نقش نداشته است و بعد از این هم نخواهد داشت؛

بنابراین تعلق این شهر به امام رضا (ع) همچون منشأ ارزش‌های بنیادی آن و زیارت و استفاده از زیارت همچون ارزش کانونی شکل گیری و رشد شهر مشهد شناخته می‌شود. یعنی هرگونه برنامه ریزی برای تحول و شکوفایی در این شهر، باید در پرتو وجود و حضور امام هشتم (ع) تعریف، طرح ریزی و اجرا شود.

براساس همین آگاهی و با دانستن ظرفیت‌ها و موانع تجلی هویت اصیل شهر مقدس مشهد در ساختار فضایی و مدیریتی آن، مدیریت شهری مشهد مقدس در دوره ششم شورای اسلامی شهر،  چهار هدف کلی سیاستی را به عنوان مبادی و اساس سیاست گذاری شهری مبتنی بر آن ارزش بنیادی در نظر گرفته، و تعهد کرده است که اقدامات خود را بر آن پایه شکل دهد:

رشد و توسعه شهری مبتنی بر مرکزیت معنوی و فضایی حرم مطهر رضوی

اصلاح الگوی حکم رانی شهری بر پایه ارتقای مشارکت مردمی و تعاملات میان سازمانی

محوریت عدالت در توزیع امکانات و خدمات شهری و توازن بخشی به شکوفایی و پیشرفت شهر

رشد، شکوفایی و پیشرفت پایدار شهری، برپایه پویایی دانش بنیان و تقویت مدیریت شهری
برهمین اساس، در همه رویه‌ها و فرایند‌های مدیریت شهری، نسبت به آنچه موجب ایجاد ناهنجاری‌هایی همچون حاشیه نشینی در حاشیه و متن شهری، تعلق نداشتن شهر و حاضران در شهر به یکدیگر و دور شدن محصول روند‌های توسعه از هویت پایه شهر شده است، چرخش‌های اساسی صورت خواهد گرفت؛

از انسداد توسعه به گشایش و شکوفایی گرفته تا اقدامات نمایشی و رسانه‌ای به رشد و پیشرفت پایدار دانش بنیان، از انزوا به حضور مؤثر در میدان فرهنگی تشیع و زبان فارسی تامعاملات موردی با نهاد‌های مؤثر در مدیریت شهر به تعاملات ساختاری، از عوام زدگی به مردم گرایی پویا تا توازن رشد شهری به گسترش عدالت و تعادل در شهر، و در نهایت از چندپارگی شهری به یکپارچگی شهر حول کانونی معنایی و فضای‌اش یعنی حرم مطهر رضوی.

همه این موارد در کلماتی که از اصالت متن شهری مشهد مقدس کشف و استخراج شده،  در قالب شعار مدیریت شهری مشهد، به تصویب شورای اسلامی شهر رسیده است: مشهدالرضا (ع)، جهان شهر برکت و کرامت. مشهد مقدس جهان شهر است، چون اولا منتسب است به حضرت رضا (ع) و براساس همین انتساب قادر است بر ارزش فراگیر و پایدار سیره رضوی در سه آموزه اصلی رأفت، علم و گفتگو اتکا کند؛ و ثانیا، چون تکثر ناشی از تنوع حاضران در مشهد مقدس، در پرتو نسبتی است که با حرم مطهر رضوی برقرار می‌کنند، در ذیل سه عنوان مجاور،  زائر یا خادم، وحدت می‌یابد.

این هردو نشانه جهان شهری بودن، فقط از تعلق شهر به امام هشتم (ع) برمی آید؛ بنابراین در روزگار حاضر، مقدس بودن شهر مشهد تنها در صورت جهان شهر شدن تداوم پذیر است. این مقدس بودنِ معاصر، در قالب مفاهیم برکت و کرامت، تجلی خواهد کرد.

ادامه دارد...