شکوه معماری ایرانی، اسلامی در رواق‌های الله وردی خان و دارالضیافه، حرم مطهر رضوی

رواق و گنبد الله وردی خان واقع در شمال شرق بقعۀ مطهّر و از باشکوهترین نمونه‌های هنر صفوی حرم می‌باشد. این رواق با دارالضّیافه، دارالسّعاده، توحیدخانه، دارالفیض، گنبد حاتم‌خانی و صحن انقلاب همجوار است. این رواق باشکوه هم از نظر معماری و هم از نظر تزئینات هنری شاهکار است. این رواق عبارت است از یک گنبدخانۀ هشت ضلعی که برگرد داخل آن هشت صفّه در ردیف پایین و هشت صفّۀ کوچکتر یا ایوانچه در ردیف بالای آن قرار گرفته است. زیر گنبد پر از مقرنس‌کاری است و مقرنس‌ها در هفت ردیف، شمسۀ بزرگی در وسط سقف را احاطه کرده‌اند. کتیبه‌های ثلث و نستعلیق ممتاز حاوی آیات و روایات در حاشیۀ صفّه‌ها و زیر گنبد اجرا شده است. نمای بیرونی گنبد با آجر‌های مسی مزیّن ترنج‌های برجسته پوشیده شده است. گنبد یک پوشش سقف دارد و به این ترتیب فاقد ساقه و کم ارتفاع ساخته شده تا از بیرون، در مقابل گنبد مطهّر جلوه نداشته باشد. بنای فوق از حیث کاشی کاری فوق العاده نفیس و ممتاز است و یکی از زیباترین شاهکار‌های هنری آستان قدس رضوی می‌باشد. رواق دارالضیافه نیز از جنوب به دارالسیاده و از غرب به رواق الله وردیخان می‌رسد. با محاسبه فضا‌های جانبی، مساحت آن ۱۶۶ متر مربع است. بنای این رواق مربوط به سال ۱۰۳۱ ق است که مرحوم میرزا شفیع قزوینی به هزینه یک تاجر قزوینی این بنا را احداث نمود. دراین رواق دو صفه ساخته شده که درآن آیاتی از قرآن مجید روی کاشی‌های رنگارنگ نوشته شده است. این رواق محل دفن مشاهیری، چون میرزا مهدی غروی اصفهانی و حاج ملاهاشم قزوینی است.