بیم و امید‌ها درباره لغو تحریم‌ها در ایستگاه هفتم مذاکرات

به گزارش شهرآرانیوز؛ دیروز مذاکرات هسته‌ای بر سر رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به اجرای تعهداتشان در برجام، بار دیگر در وین از سر گرفته شد. گفته می‌شود مذاکرات در سطح معاونان و کارشناسان، چند روزو احتمالا تا پایان هفته جاری، به طول می‌انجامد و در ادامه گفتگو‌ها در سطح کارشناسی در بخش‌های مختلف سیاسی، تحریم‌ها و هسته‌ای دنبال خواهد شد.

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، دیروز در نشست خبری خود گفت: هیچ گفت وگوی دوجانبه‌ای با هیئت‌های آمریکایی صورت نخواهد گرفت. انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اروپا نیز که ریاست نشست کمیسیون مشترک برجام را برعهده دارد، در توئیتی نوشت که با هیئت ایران، ملاقات و گفتگو داشته است. علی باقری، مذاکره کننده ارشد ایران، نیز در یادداشتی برای نشریه «فایننشال تایمز» با تأکید بر ضرورت تضمین طرف‌های مقابل تأکید کرد غرب باید ضامن برداشته شدن همه تحریم‌های پسا برجامی باشد و برای هرگونه نقض مفاد این توافق غرامت بپردازد. همچنین او تأکید کرده است که ایران با اراده جدی و تدارک قوی برای لغو تحریم‌های ظالمانه وارد گفتگو‌های وین شده است.

حضور پررنگ اقتصادی‌ها در ترکیب هیئت ایران

هیئت مذاکره کننده ایران برای اولین بار از چند معاون وزیر در بخش‌های مختلف سیاسی و اقتصادی تشکیل شده است که به گفته مقامات ایرانی، از جدیت موضوع رفع تحریم‌ها حکایت دارد. علاوه بر علی باقری و تیم کارشناسان سیاسی و حقوقی، مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی، رضا نجفی، معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه، غلامرضا پناهی، معاون امور ارزی و بین الملل بانک مرکزی، علی فکری، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، احمد اسدزاده، سرپرست معاونت بین الملل و بازرگانی وزارت نفت، و ابراهیم شیبانی، رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی، به همراه تیم‌های کارشناسی شان در این مذاکرات حضور دارند.

شایان ذکر است ترکیب هیئت اصلی مذاکره کننده به سرپرستی علی باقری تقریبا همان ترکیب قبلی است و تغییر شایان توجهی نداشته است. حضور این تعداد از معاونان وزیران اقتصادی و نفتی کابینه دولت ابراهیم رئیسی، این پیام را به طرف‌های مقابل می‌دهد که ایران با هدف رفع تحریم‌ها به طور همه جانبه و با جدیت وارد شده است و توقعی جز این از مذاکرات ندارد.

در عین حال ترکیب تیم ایران از سوی برخی گروه‌ها حساسیت برانگیز بوده است. این گروه‌ها معتقدند حضور این تعداد از افراد علاوه بر تحمیل هزینه بیشتر، دست و پاگیر و حتی مانع از تصمیم گیری و کار کارشناسی قوی و متمرکز است. در این باره، سید رسول موسوی، دستیار وزیر امور خارجه، در صفحه توئیتر خود نوشت:

«‏ایرادگیری‌های غیرکارشناسی از تعداد اعضای هیئت مذاکراتی عازم وین با مأموریت ‎لغو تحریم‌ها مرا یاد لطیفه‌های ‎ملانصرالدین می‌اندازد که هر کاری ملا کرد، عده‌ای نقدش کردند. هیئت اعزامی باید بدون توجه به حواشی، تمرکز خود را بر لغو تحریم‌ها متمرکز سازد. مهم صیانت از منافع ملی است.»

ابراهیم عزیزی، نایـــب رئــیس کمیسیون امنیت ملی و سیاســت خارجی مجلس، نیز به «ایرنا» گفت: بنده به تیمی که به مذاکرات هسته‌ای اعزام می‌شوند، امیدواری بسیار دارم؛ زیرا متشکل از نیرو‌های خلاق، معتقد به مبانی انقلاب اسلامی و پایبند به اصول انقلاب اسلامی، اهل تجربه و سابقه و... هستند.

خوش بین محتاطانه روسیه

همچنین میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در وین، در پیامی توئیتری در واکنش به برخی گزارش‌ها که مدعی حاکم بودن جو منفی و بدبینانه بر مذاکرات وین هستند، گفت کشورش خوش بینی محتاطانه‌ای به این مذاکرات دارد.

از سوی دیگر، تحلیلگران مسـائل بین الملل، نظرات و فرضیه‌های خود را درباره مذاکرات مطرح کرده اند. در ادامه برخی تحلیل‌های برجامی را مرور خواهیم کرد.

توافق موقت نخواهیم کرد

یک تحلیلگــر مســائل بین الملل گفت: دیوار بی اعتمادی بین ایران و آمریکا به شدت بالا رفته و فشار‌های دو طرف افزایش یافته، چون ایران نیز به غنی سازی ۶۰ درصدی رسیده است. تنش‌های نظامی به ویژه در خلیج فارس و دریای عمان به شدت افزایش پیدا کرده و به مراحل حادی رسیده و جنگ‌های سایبری دوطرف نیز در حال شعله ورتر شدن است. همه این نشانه‌ها حکایت از آن می‌کند که نباید توقع زیادی از آسان بودن مذاکرات و به سرعت به نتیجه رسیدن مذاکرات داشت.

محمدجواد جمالی نوبندگانی در گفتگو با «نامه نیوز» درباره نتیجه بخش بودن دور جدید مذاکرات وین گفت: با توجه به رویکرد آمریکا و اروپا، نمی‌گویم مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد، اما مذاکرات آسان نیست و احتمال توافق در زمان کوتاه، خیلی کم است. بعید می‌دانم تیم مذاکره کننده به توافقات موقت تن بدهد؛ بنابراین نباید خوش بینی بیش از حدی درباره مذاکرات پیش رو داشت.

ایران رفته است تا به توافق برسد

علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بین الملل، البته به ثمربخشی این دور از مذاکرات امیدوار است. او معتقد است که باقری کنی در هیئت بزرگ همراه خود، حتی برخی نیرو‌های مخالف برجام را برده است تا مذاکره در حضور آن‌ها انجام شود و بعد حرف و حدیثی درست نشود. در واقع او هیئت انتخاب شده به عنوان تیم مذاکره کننده را نشانه مثبتی تلقی کرد و گفت: همان افرادی که قبلا مخالف مذاکره بودند، الان سر کار هستند و باید مذاکره کنند تا حرف و حدیثی ایجاد نشود و بتوانند محافل داخل و مخصوصا نظامی را راضی کنند به اینکه تلاش کرده اند که از وجود آن‌ها در تیم مذاکره کننده استفاده کنند. وی افزود: وقتی چنین هیئتی به وین رفته است، یعنی قطعا از مقامات ارشد ما دستور گرفته اند تا مسئله را به نوعی حل کنند. من برخلاف افکار عمومی معتقدم که می‌توانیم به یک نقطه مشترک برسیم و توافق کنیم.

غربی‌ها مجبورند به خواسته‌های ایران تن دهند

سید حسین نقوی حسینی، نماینده سابق مجلس، درباره مذاکرات برجامی به «فردا» گفت: ایران اکنون دست بالا را دارد و ما خود را آماده کرده ایم که بدون برجام هم به مسیر خود ادامه دهیم؛ پس تکلیفمان روشن است و این غربی‌ها هستند که مجبورند به درخواست‌های ایران تن دهند؛ درغیراین صورت ایران با قدرت به غنی سازی می‌پردازد و صنعـــت هستــــه‌ای خود را پیــش می‌برد.

تأمین منافع ایران شرط توافق است

عباس مقتدایی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز به «ایرنا» گفت: اگر طرف غربی به این بلوغ برسد که دستیابی به هر گونه توافقی منوط به تأمین منافع ملت ایران است، می‌توان به آینده گفتگو‌ها امیدوار بود، اما اگر به دنبال فرصت سوزی باشد، ایران هم می‌تواند از ظرفیت قانون اقدام راهبردی استفاده کند.