ارزیابی تحلیلگران از دورنمای گفتگو‌های احیای برجام

به گزارش شهرآرانیوز؛ جمعه هفته گذشته، حوالی عصر بود که اختتامیه نشست‌های کمیسیون برجام در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی وزارت امور خارجه ایران و گروه ۴+ ۱ برگزار شد. اتفاق مثبتی که بارقه‌ای از امید را برای دستیابی به توافقی درست در وین هفت به وجود می‌آورد، اعلام توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۴+۱ بود. باز کردن راه دیپلماسی البته در عمل، نه در حرف، توسط تیم ایرانی نشان داد کشورمان از هدررفت وقت به شدت دوری می‌کند و خواستار این است که هرچه زودتر به توافقی درست برسد.

در مقابل، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در کنفرانس خبری اخیر خود در یک ارزیابی از روند مذاکرات وین گفت: پیشرفت‌هایی در این دور حاصل شده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران درباره بازگردانی عناصر شفاف سازی در برنامه بازرسی آژانس در ایران و نصب دوباره دوربین‌ها در تأسیسات کرج اعلام همکاری کردند.

عامل دوم این پیشرفت هم این است که حالا ما درک مشترکی از این داریم که متن نهایی مبنای مذاکرات بر سر مسائل هسته‌ای چه خواهد بود. ما هنوز به متن دست پیدا نکرده ایم، اما برای از سرگیری مذاکرات پیرامون این متن یک دستورکار تعیین کرده ایم؛ بنابراین در کل سازنده و خوب است و انگیزه و اشتیاقمان را برای جایی که فعلا هستیم و جایی که ممکن است به سمت آن برویم، نگه می‌داریم. هنوز کار‌های زیادی مانده است که انجام بدهیم.

با این حال، این نکته گفتنی است که هر اتفاقی در جریان آتی مذاکرات محتمل است و تحلیلگران، آینده مذاکرات را با وجود توافق اخیر میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، همچنان نامعلوم می‌دانند و همراه ابهامات زیادی توصیف می‌کنند.

بروز نشانه‌هایی امیدوارکننده از گشایش در مذاکرات

احمد فاطمی نژاد، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با «ایسنا»، درباره نشانه‌های امیدوارکننده از گشایش در مذاکرات وین گفت: یکی از این نشانه ها، توافق اخیر ایران و آژانس برای نصب دوربین در تأسیسات اتمی کرج است. این یک اتفاق جانبی است که می‌تواند بر مذاکرات وین تأثیر مثبتی بگذارد و حتی برخی رسانه‌های آمریکایی هم به این دلیل درباره آینده مذاکرات ابراز خوش بینی کرده اند.

وی افزود: سروصدا‌های صهیونیست‌ها و مطالبی که در رسانه‌های آن‌ها مطرح می‌شود و همچنین سخنان مقامات آن درباره برخورد با ایران و انجام عملیات علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، از دیگر نشانه‌هایی است که ما را درباره شکل گرفتن برخی گشایش‌ها در مذاکرات خوش بین می‌کند؛ زیرا اظهارات رژیم صهیونیستی نشان دهنده این است که احتمالا آن‌ها در لابی‌های خود با اروپا و آمریکا در خصوص مذاکرات وین به نتایجی که می‌خواستند نرسیده اند؛ لذا تصمیم گرفته اند به سمت تهدید نظامی علیه جمهوری اسلامی حرکت کنند.

مذاکرات وین به نتیجه می‌رسد

جهانبخش ایزدی، کارشناس مسائل بین المللی، نیز در گفتگو با «ایسنا»، درباره چشم انداز مذاکرات هسته‌ای وین گفت: پیش بینی من این است که مذاکرات به توافق منجر می‌شود؛ چون طرف مقابل نیز زمان برایش مهم است. به باور آن‌ها اتلاف وقت باعث می‌شود گریز هسته‌ای ایران کمتر شود؛ از این رو فکر می‌کنم این مذاکرات خیلی هم نمی‌تواند طول بکشد. در مجموع واقع بین هستم و معتقدم مذاکرات به نتیجه می‌رسد.

اتفاقات مثبت تا پایان سال میلادی جاری

حسن هانی زاده، کارشناس مسائل بین المللی، نیز در گفتگو با «برنا»، درباره روند دور اخیر مذاکرات در وین گفت: هفتمین دور مذاکرات وین پیشرفت‌های نسبی داشت. سه سند مهم از کارگروه ایران به طرفین ۴+۱ ارائه شد. دو سند به مسائل حقوقی و اقتصادی مربوط است که درباره لغو تحریم‌ها و ادامه همکاری بین آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و ایران است.

انگلیس و فرانسه و آلمان به این نتیجه رسیدند که ادامه تحریم و فشار بر ایران، ایران را وادار به تسلیم نخواهد کرد. از این رو کشور‌های اروپایی به این نتیجه رسیدند که باید تعامل مثبتی با ایران داشته باشند و از آنجایی که آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ از برجام خارج شده است، طبیعتا این حرکت نقض قوانین بین المللی تلقی می‌شود و تحریم‌هایی که بر مبنای آن از ۲۰۱۸ بر ایران اعمال شد، غیرقانونی است و باید لغو شود.

وی افزود: آمریکایی‌ها نیز به این نتیجه رسیده اند که باید بخشی از تحریم‌های اعمال شده در دوران ریاست جمهوری ترامپ لغو شود؛ لذا این دو سند جزو دستاورد‌های مهم مذاکرات ایران و ۴+۱ تلقی می‌شود. مسائل فنی باقی مانده و مشکلاتی که درباره تأسیسات هسته‌ای کرج وجود دارد، موجب شده است خروجی مذاکرات وین نتایج قابل قبولی را نشان ندهد، اما مذاکرات ادامه دارد و به نظر می‌رسد تا پایان سال میلادی جاری، اتفاقات مثبتی رخ دهد.