کنترل خشم با دکمه کم‌توقعی

زندگی امروز به دلایل گوناگونی، فشار زیادی را به مردم وارد می‌کند. اگر این فشار‌ها کنترل و مهار نشوند، عواقب ناگواری برای آنان ایجاد می‌کند و سبب بروز صدمات جبران‌ناپذیری به پیکر خانواده می‌شود. بهترین الگو در این خصوص امام کاظم (ع) است که در طول عمر بابرکت خود، یک‌بار هم با کسی درشتی یا از روی خشم برخورد نکرد.

این نکته بسیار مهمی است که مدیریت نکردن رفتار‌ها هنگام خشم، نه‌تن‌ها موجبات نارضایتی خداوند را به دنبال دارد، بلکه فضای الفت خانواده را از بین می‌برد و سردی و بی‌محبتی را در خانواده حاکم می‌کند. با کم‌رنگ شدن روابط عاطفی، ابعاد مختلف زندگی نیز دچار آسیب‌هایی می‌شود و در نهایت، خانواده دیگر محیط مناسبی برای پرورش و تربیت نخواهد بود.

به این منظور، کارشناسان حوزه اخلاق راهکار‌هایی برای کنترل خشم و عصبانیت مطرح کرده‌اند:

۱. در آن حالت، شخص به سیره پیامبران، خوبان درگاه الهی و افراد صالح که خود را پیرو آنان می‌دانند توجه کند و با تفکر در آیات و احادیثی که غضب بیجا را مذمت کرده است، از عواقبش پرهیز کند.

۲. با جمله «أعوذ با... من الشیطان الرجیم» به خداوند عالم پناه ببرد.

۳. با آب سرد وضو بگیرد یا غسل کند.

۴. فواید شیرین و لذت‌بخش فروخوردن خشم را که بار‌ها تجربه کرده است در نظر آورد.

۵. از افراد بدخلق و عصبانی فاصله بگیرد و با آ‌ن‌ها رفاقت نکند.

۶. اعتقاد به قضا و قدر خداوند را در وجودش تقویت کند و بداند گاهی پدید آمدن برخی حوادث ناگوار در تقدیر الهی است.

۷. سفارش به اطرافیان درباره یادآوری عواقب شوم عصبانیت و تذکر نکته‌های مؤثر.

به یاد داشته باشیم متأسفانه خشم قاتلی بی‌سروصداست که در وجود همه افراد نظیر برخی احساسات مانند ترس، شادی و نفرت وجود دارد با این تفاوت که آثاری جبران‌ناپذیر بر سلامت فرد باقی می‌گذارد. افرادی که زیاد عصبانی می‌شوند و راه‌های سالمی را برای تخلیه یا بیان احساسات خود نمی‌یابند، بیش از دیگران بیمار می‌شوند و حتی ممکن است در پی این بیماری‌ها جان خود را از دست بدهند. از سوی دیگر، خشم نه‌تن‌ها بر سلامت روح و روان فرد بلکه بر روابط اجتماعی فرد نیز اثرگذار است.

البته که اگر خشم و عصبانیت درست کنترل و مدیریت شود، به احساسی مفید تبدیل می‌شود که می‌تواند به ایجاد تغییراتی مثبت در زندگی فرد بینجامد، اما اگر به گونه‌ای مهارنشدنی باشد نتایج مخربی برای فرد و اطرافیان او به بار می‌آورد.

شاید توجه به همین نکته اساسی به‌ویژه برای کسانی که در کنار امام رضا (ع) زندگی می‌کنند و هر روز به عنوان مجاور آن حضرت دست ارادت بر سینه می‌گذارند و سلام می‌دهند کافی باشد که اگر می‌خواهند در زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی‌شان موفق به کنترل خشم شوند، باید سطح توقعشان را خیلی پایین بیاورند و در بیشتر مواقع کوتاه بیایند.