پرونده معدن دیزدر شاندیز روی میز عدلیه

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ معدن دیزدر در حاشیه جاده شاندیز نزدیک به یک دهه محل مناقشه میان اداره کل میراث فرهنگی و سازمان صمت خراسان رضوی است.

بررسی‌های باستان شناختی نشان می‌دهد که عمر این منطقه تاریخی به ۴۰۰۰ سال می‌رسد و در این محدوده بیش از ۲۰۰۰ سنگ نگاره تاریخی وجود دارد، اما پیداشدن رگه‌هایی از سنگ چینی در دیزدر باعث شد تا باوجود هشدار‌های میراث درباره ممنوعیت فعالیت معدن در این منطقه تاریخی، مجوز برای برداشت سنگ‌های معدنی در دیزدر صادر و زمینه نابودی سنگ نگار ه‌های دیزدر فراهم شود.

۲۵ دی امسال و پس از بازدید حجت الاسلام نصرا... پژمان فر، نماینده مردم مشهد و کلات، از این معدن و اتفاقاتی که در طول این سال‌ها برای آن افتاده است، سرانجام معدن پلمب شد و حالا براساس آخرین خبر‌ها پرونده معدن دیزدر برای تصمیم گیری نهایی درباره آن روی میز دادگستری خراسان رضوی قرار گرفته است.

پرونده ثبت معدن دیزدر در فهرست آثار ملی ایران، حوالی سال ۱۳۹۶ تأیید شد و همان زمان اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی درخواست کرد تا هرگونه فعالیت معدنی در این محدوده تاریخی متوقف شود.

البته استخراج سنگ چینی در دیزدر از سال ۱۳۸۰ و با مجوز دوازده ساله سازمان صنعت و معدن خراسان رضوی آغاز شده بود و در سال ۱۳۹۲ هم با وجود آنکه گفته می‌شد میراث فرهنگی استان مخالف است، پروانه فعالیت این معدن دوباره تمدید شد.

این اتفاق درحالی افتاد که معاون وقت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اعلام کرد که برای ادامه فعالیت این معدن هیچ استعلامی از میراث فرهنگی استان گرفته نشده است.

پلمب سه باره!

تا امروز بیشترین اخباری که از معدن دیزدر در خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها منتشر شده درباره پلمب‌های متعدد این معدن بوده است. مهر ۱۳۹۸ به دلیل تخریب سنگ نگاره‌های چهارهزارساله دیزدر با گازوئیل، این معدن سنگ با حکم دادستانی پلمب و از فعالیت‌های آن جلوگیری شد، البته هیچ کس متوجه نشد که معدن سنگ دیزدر چطور بعد از حکم دادستانی دوباره فعالیتش را از سر گرفت.

دو سال بعد و در مرداد ۱۴۰۰ معدن دیزدر بار دیگر پلمب شد. این بار و آن طور که فرهاد قادرپناه، مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بینالود، اعلام کرد، نداشتن مجوز‌های قانونی و فعالیت شبانه دلیل صدور این حکم برای معدن دیزدر بوده است، ولی باز هم خیلی طول نکشید که معدن سنگ دوباره شروع به کار کرد.

دی ۱۴۰۰ حجت الاسلام پژمان فر، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی و جمعی از فعالان میراث فرهنگی از معدن دیزدر و اتفاقات ناگواری که برای سنگ نگاره‌های این منطقه تاریخی افتاده بود، بازدید کردند و با پیگیری حجت الاسلام پژمان فر، این معدن یک بار دیگر پلمب شد. این پلمب تا امروز هنوز پابرجاست و برخلاف گذشته خبری از فک آن نیست.

منتظر تصمیم دستگاه قضایی هستیم

همان زمان محمد توکلی، سرپرست معاونت معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، در گفتگو با ایرنا گفت که معدن سنگ دیزدر مجوز قانونی ندارد و اواخر آبان امسال برای توقف عملیات بهره برداری و استخراج از این معدن اقدام شد و در صورت متوقف نشدن عملیات بهره برداری و استخراج از این معدن سنگ، طبق ماده۱۹ قانون معادن با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.

توکلی در گفتگو با شهرآرا درباره آخرین وضعیت معدن سنگ دیزدر به اعلام خبری کوتاه بسنده کرد و اطلاعات بیشتری از جزئیات پرونده این معدن ارائه نداد.

وی گفت: ما منتظریم که دستگاه قضایی وضعیت معدن دیزدر را اعلام کند.

کارشناسی برای اعلام رأی

احسان زهره‌وندی، سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان‌رضوی هم با بیان اینکه ما پیگیر پرونده این معدن از مراجع قضایی هستیم گفت: براساس آخرین اخبار قرار است دو کارشناس، از طرف میراث فرهنگی و سازمان صمت وضعیت معدن سنگ دیزدر را بررسی و نظر کارشناسی‌شان را به دادگستری ارائه کنند تا آن‌ها هم بر مبنای این نظرات کارشناسی و دیگر مستندات موجود اعلام رأی کنند.