راهنمای‌چپ، گردش‌به‌راست

ملیحه فلاح - در آستانه انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و میان دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری، نشست «بررسی تحولات اجتماعی و آینده جریان‌های سیاسی و نیرو‌های سیاسی ایران» روز گذشته با حضور مصطفی کواکبیان، نماینده مجلس شورای اسلامی تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی، و علی یوسفی، عضو هیئت علمی گروه اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، در دانشکده ادبیات این دانشگاه برگزار شد.
«مجلس دهم حزبی نیست و در فراکسیون‌های آن نیز برخی افراد موضع سیاسی روشنی ندارند و در شهر حوزه انتخاباتی شان راهنمای چپ می‌زنند، اما در مجلس به راست می‌پیچند؛ به تعبیر دیگر، با ما عکس یادگاری گرفتند، ولی زنبیل خود را جای دیگر گذاشتند.» این بخشی از صحبت‌های نماینده مجلس شورای اسلامی تهران در این نشست بود.
کواکبیان درباره ۲ عنوان اصلاح طلبی و اصول گرایی گفت: تعدادی تشکیلات داریم که در قالب این ۲ عنوان فعالیت می‌کنند. همچنین حدود ۳۰حزب وجود دارد که با عنوان مستقلان در کشور فعال هستند.
وی با بیان اینکه تبلور احزاب مستقل در مجلس دیده می‌شود و رهبری آن‌ها را آقای لاریجانی بر عهده دارد، گفت: این احزاب نقش مهمی دارند؛ زیرا به هر سمت گرایش داشته باشند، بر تأیید یا رد مصوبات تأثیرگذار است.
کواکبیان در ادامه به چند نکته اساسی در انتخابات مجلس یازدهم اشاره کرد و گفت: میزان مشارکت و آمادگی مردم برای شرکت در انتخابات، از عوامل مختلفی تأثیر می‌پذیرد که با توجه به ویژگی خاص مردم ایران و پیش بینی ناپذیر بودن آن ها، مشخص نیست. وی نحوه رفتار مجموعه ارکان نظام، از رهبری تا قوای سه گانه و دیگر ارکان حکومت، را در میزان مشارکت مؤثر دانست.

به اصلاح قانون انتخابات امیدواریم
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس نیز در میزان این مشارکت مؤثر خواهد بود، گفت: ما هنوز به طرح اصلاح قانون انتخابات امیدواریم؛ هرچند استانی شدن آن در شورای نگهبان رد شد.
کواکبیان افزود: امیدواریم بخش حزبی بودن این طرح تأیید شود؛ زیرا این تحول بسیار تأثیرگذار خواهد بود و بعد از آن مردمی که پای صندوق‌های رأی می‌آیند، فقط به اشخاص رأی نمی‌دهند، بلکه به احزاب نیز می‌توانند رأی دهند که این در میزان مشارکت مردم در انتخابات مؤثر خواهد بود.
به گفته وی، دولت نیز اگر با افکار عمومی برخورد مناسبی داشته باشد و صداقت و رفتار مطلوب تری با مردم پیش بگیرد، پاسخ مثبتی درباره حضور مردم در انتخابات دریافت خواهد کرد.
«اگر برخورد با فساد در کشور به وسیله قوه قضائیه و عادلانه صورت بگیرد، اعتماد مردم به نظام تقویت می‌شود.» کواکبیان با بیان این موضوع، افزود: به رئیس قوه قضائیه گفتم برای ما فرقی ندارد که قالیباف و احمدی نژاد باشد یا برادر رئیس جمهور و برادر معاون اول، بلکه برخورد با فساد در کشور به صورت همه جانبه اهمیت دارد.
وی به چند پرونده بزرگ مالی اشاره کرد و افزود: صداوسیما ۹۴۷ میلیون دلار گرفته و اکنون گم شده است. همچنین ۲ میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار اوراق خریداری شده و به خارج از کشور منتقل شده و آنجا بلوکه شده که به اندازه تمام بودجه‌ای است که دولت می‌خواهد از افزایش قیمت بنزین به دست آورد.
به گفته نماینده مردم تهران در مجلس، نحوه برخورد دستگاه‌های نظارتی در تأیید یا رد نامزد‌های انتخاباتی، عامل دیگری در میزان مشارکت است.

به صورت ظاهری در برجام هستیم
کواکبیان در ادامه با اشاره به تحولات بین المللی موجود در جامعه گفت: اکنون ما به صورت ظاهری در برجام حضور داریم، اما روح برجام پریده است.
وی به پیشنهاد فرانسه درباره برجام اشاره کرد و گفت: این کشور قرار بود ۱۵ میلیارد دلار پول به ایران بدهد، فروش نفت آزاد، و انتقال پول نیز انجام شود، اما ترامپ نپذیرفت؛ زیرا آن‌ها می‌گویند اول مذاکره و ما می‌گوییم اول انجام تعهدات.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس با مرور جریانات انتخاباتی موجود در کشور، به ۱۰ جریان فعال اشاره کرد و افزود: ۳ جریان اصلی در بین اصلاح طلبان وجود دارد؛ جریان اول رغبتی برای شرکت در انتخابات ندارد و برای آن شروطی دارد، جریان دوم با هر شرایطی در انتخابات شرکت خواهد کرد و جریان سوم که اکثریت را شکل می‌دهد، می‌گوید ما انتخابات را تحریم نمی‌کنیم و قبول داریم، اما برای شرکت در آن باید در سبد کاندیدا‌های ما کسی وجود داشته باشد.
کواکبیان در ادامه به وجود ۳ جریان در مستقلان اشاره کرد و افزود: جریان اول، دولت موجود است که در جریان انتخابات مجلس دهم با جریان اصلاحات یکی شد، اما قطعا در این دوره این طور نخواهد بود؛ زیرا اصلاحات تصمیم دارد که نامزد‌های معرفی شده قطعا از همین جریان باشند. به گفته وی، ۲ جریان دیگر نیز در مستقلان وجود دارند که بعید است با دولت به لیست مشترک برسند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس با بیان اینکه در اصول گرایی نیز ۴ جریان وجود دارد، اظهار کرد: خیلی از بزرگان این حزب جریان احمدی‌نژاد را اصول گرا نمی‎دانند، اما جریانی است که در گروه اصول گرایی قرار دارد.
کواکبیان جبهه پایداری را تندروترین جریان اصول گرایان دانست و افزود: سومین جریان این حزب جریانی است که ادعای حمایت جامعتین را دارد و چهارمین جریان، تحول خواهان هستند که معتقدند باید در اصول گرایی تحولاتی شکل گیرد و قالیباف در این جریان فعالیت می‌کند.
وی در پاسخ به سؤال یکی از حاضران درباره معنی واژه فتنه و ورود آن به جریانات سیاسی گفت: من در فتنه تخصصی ندارم، اما فکر می‌کنم بعضی‌ها برای خارج کردن رقیب، این واژه‌ها را می‌گویند و به دنبال انگ زدن هستند.
وی به پیشنهاد ایجاد یک مکان برای اعتراض مدنی اشاره کرد و افزود: دیوان عدالت اداری این پیشنهاد را رد کرده و علت آن را آزادی مردم در اعتراض دانسته و گفته است که چرا باید این موضع را به میادین محدود کنیم.

شرکت نکردن در انتخابات وجه مثبتی ندارد
عضو هیئت علمی گروه اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست به بیان تلقی خود از تحولات اجتماعی در مواجهه با نظام سیاسی موجود در ۲ وجه پرداخت و گفت: در وجه اول در مواجهه با نظام، ۳ جریان حفظ، اصلاح و جابه جایی نظام موجود وجود دارد.
به گفته علی یوسفی، ۲ موضوع اعتقاد به مشروعیت نظام موجود و اعتماد به اجراکنندگان و بازیگران یا همان مسئولان، وجه دیگر مواجهه با نظام سیاسی است.
وی با بیان اینکه درباره موارد یادشده و نحوه برخورد با آن، ۳ گروه شکل خواهد گرفت، افزود: این گروه‌ها شامل محافظه کار، اصلاح طلب و اپوزیسیون است.
یوسفی افزود: شرکت کردن در انتخابات تنها زمانی است که همه برای اعلام وجود فرصت پیدا می‌کنند و دامنه آزادی به وجود می‌آید؛ بنابراین هیچ وجه مثبتی در شرکت نکردن در انتخابات وجود ندارد.
وی مردم را بر اساس نحوه آرا به چند دسته تقسیم کرد و افزود: عده‌ای اصلاح‌طلب و اصول‌گرا هستند و عده‌ای به افراد مستقل رأی می‌دهند. سبد رأی نامزد‌های مستقل بیشتر از ۲ جریان دیگر است. هزینه مشارکت کردن در انتخابات کمتر از ترک انتخابات است.