گفتگو با سرپرست تیم دانشجویی خودرو «رهام» که در رقابت‌های جهانی ایتالیا شرکت کرده‌اند

علیرضا وفایی نیا | شهرآرانیوز - در سال‌های گذشته فاصله فراوانی میان تحصیلات دانشگاهی و نیاز‌های واقعی صنایع و بازار در کشورمان ایجاد شده است. همین موضوع باعث شده است ورود به عرصه‌های صنعتی و تولید به فرایندی دشوار برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و به طور ویژه رشته‌های مهندسی تبدیل شود. با وجود این، هنوز هم شاهدیم که در برهه‌هایی از زمان، دانشجویان و متخصصان کشورمان دستاورد‌های خوبی در زمینه حضور در صنایع بزرگی مانند خودروسازی دارند و با دانش و توان بومی، در سطح بین‌المللی، حرف‌هایی برای گفتن دارند.

یکی از این حوزه‌ها رویداد جهانی خودرو‌های فرمول دانشجویی است. تا امروز دانشگاه فردوسی مشهد پرافتخارترین مجموعه کشور در این رویداد بوده است. اکنون باز هم تیمی دیگر از این دانشگاه به دنبال درخشش در مسابقات فرمول خودروی جهانی است که در ایتالیا برگزار خواهد شد. در این مطلب، با سید محمدحسین ابریشمی، سرپرست تیم دانشجویی خودرو رهام، گفتگو کرده‌ایم تا بیشتر با فعالیت‌های این نخبه‌های مشهدی آشنا شویم.

رهام ایرانی در کلاس جهانی

به گفته سرپرست تیم خودرو رهام، مسابقات فرمول دانشجویی، از سال ۱۹۷۹ هرسال از سوی انجمن مهندسان خودرو (SAE) برگزار می‌شود: کشور‌های ایتالیا، آلمان، آمریکا، انگلیس، استرالیا و ژاپن به صورت رسمی و کشور‌های روسیه، چک و برزیل به صورت غیررسمی این مسابقات را برگزار می‌کنند. ایده این مسابقات طراحی و ساخت یک خودرو مسابقه‌ای در سبک فرمول است که توسط یک تیم دانشجویی و در چهارچوب ضوابط مسابقات انجام می‌شود.

تیم‌های دانشجویی باید برای شرکت در این مسابقات، خودروی را مطابق با قوانین مشخص، از پایه طراحی کنند و بسازند. در آخرین دوره این مسابقات، ۷۰۰ تیم دانشجویی از سراسر دنیا در آن شرکت کرده بودند و همین میزان استقبال نشان‌دهنده اهمیت این رویداد در سطح جهانی است. هر خودرو در آیتم‌های مختلف مورد قضاوت داوران قرار می‌گیرد و با توجه به عملکرد در هر آیتم، امتیاز کلی خودرو محاسبه می‌شود.

حمایت شرکت‌های بزرگ مهندسی دنیا مانند Ford، Toyota، Honda، Bosch، Pirelli، Continental، Ansys و Solidworks باعث شد این مسابقات به بزرگ‌ترین رقابت بین دانشجویان مهندسی تبدیل شود. در واقع، شرکت‌های بزرگ خودروی این رویداد را محلی مناسب برای شناسایی و جذب نیرو‌های متخصصی می‌بینند که می‌تواند به آن‌ها در توسعه شرکتشان کمک کند. البته در کشور ما متأسفانه هنوز این رویداد چندان که باید مورد اقبال قرار نگرفته است. به همین دلیل، بیشتر تیم‌هایی که تا امروز از ایران در این رویداد شرکت کرده‌اند، تنها در بخش طراحی خودرو رقابت کرده‌اند.

حضور دوباره مشهدی‌ها در رقابت جهانی

پس از گذشت چهار سال از رونمایی خودرو سورنا، حالا تیم خودروی فرمول دانشجویی رهام متشکل از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، با پشتوانه علمی و فنی تیم سورنا، در پی طراحی خودروی بهبودیافته برای شرکت در مسابقات بین المللی ایتالیا سال ۲۰۲۲ است.

خودرو فرمول دانشجویی رهام، به عنوان سومین خودرو فرمول دانشگا فردوسی مشهد، خودروی تمام‌ایرانی است که به دست دانشجویان دانشگاه فردوسی طراحی می‌شود. در این خودرو همه بخش‌ها از جمله شاسی و بدنه، سیست تعلیق و فرمان، سیست انتقال قدرت، جاذب انرژی به دست دانشجویان طراحی می‌شود.

ابریشمی درباره تیم ساخت خودروی رهام گفت: تا امروز اعضای تیم ما از ۱۳ نفر تشکیل شده‌اند که از این بین، ۱۱ نفر دانشجوی مهندسی مکانیک و ۲ نفر هم از رشته مهندسی صنایع هستند. مسابقات فرمول امسال در سه کلاس خودرو‌های بنزینی، الکتریکی و خودران برگزار می‌شود. امروز در دنیا کلاس‌های خودرو‌های الکترونیکی و خودران جذابیت‌های بیشتری دارد. امسال تیم ما در حوزه خودرو بنزینی حضور دارد، اما می‌خواهیم برای سال‌های بعد با همین تیم به سمت ساخت خودرو فرمول دانشجویی الکتریکی برویم و در این کلاس مسابقات شرکت کنیم.

فردوسی، پرافتخارترین دانشگاه کشور در مسابقات فرمول

تا امروز دانشگاه فردوسی مشهد پیشتاز دانشگاه‌های کشورمان در رقابت‌های جهانی فرمول دانشجویی به شمار می‌رود. به گفته ابریشمی، کاسپین در سال ۲۰۱۴ نخستین خودرو دانشگاه فردوسی بود که در مسابقات آن سال که در روسیه برگزار می‌شد، در بخش طراحی شرکت کرده بود: تیم کاسپین موفق شد در این مسابقات، رتبه دوم بخش طراحی را به دست آورد. پس از آن هم در سال ۲۰۱۸ دومین تیم از دانشگاه فردوسی با نام سورنا در بخش اصلی این مسابقات (طراحی و ساخت) شرکت کرد و به عنوان اولین خودرو تیم‌های ایرانی، در مسابقه جهانی فرمول حضور داشت.

ظرفیت‌های تجاری‌سازی

با توجه به کمبود این نوع از خودرو در کشور و تجربه جدید رانندگی با آن، این خودرو ظرفیت‌های تجاری‌سازی زیادی را در اختیار شرکت‌های اسپانسر می‌گذارد.

• تولید انبوه خودرو و کسب مجوز تردد در جاده با انجام اصلاحات ایمنی و کسب استاندارد‌های لازم.
• ساخت تعداد محدودی از این خودرو و راه‌اندازی یک پیست تفریحی‌ورزشی.
• برگزاری مسابقات کشوری فرمول دانشجویی در سطح دانشگاه‌های کشور و فرستادن تیم‌های برتر به مسابقات جهانی.
• تأسیس مسابقات کلاس فرمول در کشور و رقابت تیم‌های مختلف.
• ساخت تعدادی خودرو سفارشی و فروش آن‌ها به مجموعه‌های تفریحی و گردشگری برای جذب توریست.
• تبدیل شدن به شرکتی دانش‌بنیان برای ساخت خودرو‌های فرمول و صادرات آن به کشور‌های همسایه، با توجه به هزینه تمام‌شده کم آن.

حمایت‌ها

میزان حمایت‌هایی که از فعالیت متخصصان جوان مشهدی در پروژه ساخت خودرو فرمول انجام شده است بخش دیگر گفتگو با سرپرست دانشجویی تیم خودروی رهام بود. ابریشمی در این زمینه گفت: در سراسر دنیا شرکت‌های بزرگ خودروسازی مهم‌ترین حامیان تیم‌های دانشجویی برای شرکت در این مسابقات هستند. به عنوان مثال شرکت بنز اسپانسر اصلی همه تیم‌های دانشجویی دانشگاه مونیخ است که قصد حضور در این مسابقات را در سال‌های گذشته داشته‌اند.

چون هم امکان استفاده از برخی فناوری‌های به‌کاررفته در ساخت این خودرو‌ها برای این شرکت وجود خواهد داشت و هم این خودروساز می‌تواند در آینده از تیم‌های متخصص دانشجویی برای تکمیل کادر نیروی انسانی متخصص موردنیاز خود استفاده کند. در کشور ما متأسفانه خودروساز‌ها به دلیل شرایطی که در آن فعالیت می‌کنند، تمایلی برای رفتن به سمت فناوری‌های جدید در ساخت خودرو و حمایت از فعالیت‌های این‌گونه را ندارند. در کنار این موضوع، در ماه‌های گذشته با خیلی از نهاد‌های مرتبط برای حمایت رایزنی کرده‌ایم، اما به غیر از دانشگاه فردوسی که حمایت‌ها و هزینه‌های اولیه فعالیت را در اختیار ما قرار داده است، متأسفانه تا امروز هیچ نهاد و مجموعه دولتی‌ای تمایلی برای حمایت از این فعالیت دانشجویی نداشته است.

این در حالی است که برای نمونه در کشور ژاپن حمایت‌ها از تیم‌های دانشجوی به اندازه‌ای است که هرسال بیش از ۶۰ تیم دانشجویی در مسابقات فرمول دانشجویی شرکت می‌کنند. همین موضوع و اهمیتی که کشوری مانند ژاپن برای تحقیق و استفاده از فناوری در صنعت خودرو قائل است باعث توسعه این صنعت در آنجا شده است. در کشور ما هم اگر قصدی برای توسعه صنعت خودروسازی وجود دارد، ناچاریم در همین مسیر حرکت کنیم. در غیر این صورت، هر سال از خودروسازی دنیا بیشتر عقب خواهیم ماند.