سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ از دیگر جلوههای کارهای جهادی، کانونهای خادمیاری رضوی است. با شکلگیری این کانونها، فرصتی فراهم شده است تا هرکسی در هرنقطه از کشور با هر توان و بضاعتی که دارد، به نیازمندان کمک کند. نوزده رشته در کانونهای خادمیاری رضوی بهوجود آمده است و نیروهای متخصص در هریک از این حوزههای مختلف میتوانند بهنام حضرترضا (ع) خدمات ارائه کنند.
کانونهای سلامت، اشتغال و کارآفرینی، بانوان و خانواده، مشاوره، حقوقی، ایثار و شهادت، محصولات فرهنگی با موضوع امامرضا (ع)، تبلیغ و مداحی، جوانان و تعلیموتربیت ازجمله این رشتههای تخصصی هستند. اما یکی از این کانونها، کانون گروههای جهادی است و خادمیارانی در آن حاضرند و فعالیت میکنند.
خدماتی که نیروهای تخصصی این کانون بهنام مبارک حضرترضا (ع) ارائه میکنند، در موقعیتهای مختلف اهمیت داشته است. بهعنوان نمونه این خدمات در دوره بحران کرونا جلوه ویژهای پیدا کرد. در رزمایش مواسات همه کانونها بهویژه کانونهای محرومیتزدایی خدماتی ارائه دادند و در کل کشور بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان بسته معیشتی بین محرومان توزیع کردند که هزینه این بستهها را شبکه خیران، خادمان و خادمیاران تهیه کردند.
همچنین، در تعطیلات نوروز۱۴۰۱ پویش «جامه مهربانی» بههمت مرکز خادمیاری و کانونهای خدمت رضوی راهاندازی شد و در این پویش با کمک کانونهای خادمیاران و جمعی از خیران کشور، ۱۷ میلیارد تومان کفش و لباس نو به ایتام و مددجویان سراسر کشور اهدا شد. برای آشنایی بیشتر با شبکه خادمیاری رضوی، با مهدی رضویکیا، مدیر مرکز خادمیاری و کانونهای خدمت رضوی در استانها، به گفتگو نشستیم.
شبکه خادمیاری که از اوایل سال ۱۳۹۶ در کشور شکل گرفته است، بهصورت خاص برای این بود که مفاهیم خدمت، خادم و مخدوم توسعه پیدا کنند. درواقع بهدنبال ترویج این موضوع هستیم که خادمیاری فقط به داشتن یک نوبت حضوری در حرم مطهر نیست، بلکه خدمت در حرم رضوی فقط تشویقی برای خادمیار است و اصل خادمیاری رسیدگی به امور محرومان و خدمت در شهرستانهاست.
بهدنبال این ایده سیدابراهیم رئیسی در زمان تولیتش، موضوع ایجاد شبکه خادمیاری در سراسر کشور شکل گرفت و توسعه پیدا کرد. ساختارش به این شکل است که هر استان یک دبیر کانونهای خدمت رضوی دارد. کانونهای خدمت رضوی تشکلهایی هستند که خادمی با موضوعات مختلف در آنها سازماندهی شد و اکنون نوزده عنوان تخصصی در عرصههای اجتماعی و فرهنگی مختلف خدمت داریم؛ ازجمله کانون بانوان و خانواده، جوانان، تبلیغ و مداحی، محصولات هنری امامرضایی، قرآن، کتاب و کتابخوانی، اشتغال، گروههای جهادی، سلامت، ایثار و شهادت و کانونهای تخصصی.
یکی از این کانونها که در سراسر کشور شکل گرفته است، کانون گروههای جهادی است و خادمیاران در ذیل آن همین فعالیتهای جهادی مرسوم را پیگیری میکنند. در این کانون، تمرکز بر نیازهای محرومان با درنظرگرفتن نقاط کمبرخوردار، چه در حاشیه شهرها و چه در روستاهاست.
گروههای جهادی بهصورت معمول در طول سال در زمینه ساخت منازل، تعمیرات، بهداشت و حوزه سلامت، لولهکشی آب و برقرسانی در روستاها بهویژه در نقاط دورافتاده فعالیت میکنند. در حوادث غیرمترقبه مثل سیل و زلزله نیز به مناطقی اعزام میشوند که مردم به حضورشان بیشتر نیاز دارند. خادمیاران رضوی در حوادث گذشته مثل سیل شمال کشور و سیستان و خوزستان امدادرسانی کردند.
عنوان داوطلبانه در حوزه بینالملل رایج است، اما عنوان «جهادی» بومی کشور ما، ایران است؛ اما تفاوت اصلی فعالیتهایی که در زمان بروز اتفاقات بینالمللی رقم میخورد، با کشور خودمان به بزرگی و کوچکی کارهاست. در کشورهای غربی فعالیتهای داوطلبانه ابتدا بر کارهای بزرگ و تشکلهای بزرگ بینالمللی متمرکز است و ازاینرو، گستره وسیعی را دربرمیگیرد.
دوم اینکه در کارهای داوطلبانه بزرگ جهانی، فعالان از زیرساخت آیتی برای جذب نیروها و مشارکتهای نقدی و غیرنقدی برخوردارند و سوم اینکه از ابزار رسانه درست استفاده میکنند. اما متأسفانه ما از ابزار رسانه بهدرستی استفاده نمیکنیم.
ما نسبت به آنهابرتریهایی داریم. از آنجا که دین اسلام، دین مهربانی است، همین طرز تفکر، محور گروههای جهادی است و به اهلبیت (ع) توسل میکنند تا بتوانند کارهایی مؤثر انجام دهند؛ ازجمله گروه خادمیاران که بهنام حضرترضا (ع) خدمت میکنند. برتری ما برگرفته از احساسات ایرانیهاست که نوعدوست هستند.
در بیشتر وقتها با نبود زیرساختها به مشکل میخوریم، اما با داشتن همین برتری و نوعدوستی کارهایی بزرگ با کمترین امکانات رقم میزنیم. اخلاص گروههای جهادی از تفکر ایدئولوژیکشان نشئت میگیرد که غربیها آن را ندارند و مبنا برای آنها فقط نوعدوستی است.
روشن است که در موضوع گروههای جهادی، مشهد و همه کشور به ظرفیتی رسیدهاند، اما مهمترین ضرورتی که نیاز داریم، سازماندهی گروههای جهادی است. گروههای جهادی ما بیشتر کوچک و خودجوش هستند و گروههای جهادی بهعنوان تشکلی که سراسر کشور را دربربگیرد، چه در داخل و چه در خارج کشور نداریم.
تعدادی از این گروههای کوچک بعد از مدتی از بین میروند که آسیب بزرگی است؛ بهعنوان مثال دانشجویان یک دانشگاه در مدت تحصیل در گروه جهادی فعالیت میکنند، اما پس از دانشآموختگی هرکدام به شهرهایشان برمیگردند و گروه جهادیشان از بین میرود.
درحالیکه کشورهای غربی انجمنهایی دارند که در صورت خروج افراد، تعداد دیگری جایگزین میشوند و فعالیتشان را ادامه میدهند. بنابراین، به گروههای جهادی بزرگ با زیرساختهای مناسب و مدیریت منسجم نیاز داریم.
ابزار مهم این نگاه رسانه است؛ یعنی همین گروههای کوچک را میتوان با کمک ابزار رسانه و انعکاس فعالیتهایشان در فضای بینالمللی توسعه داد و زمینه جذب نیروهای جدید و مشارکتهای فراوان را برایشان فراهم کرد تا به گروههای بزرگ تبدیل شوند.
اجازه بدهید پیش از اینکه به پرسش شما پاسخ بدهم، سه مفهوم شبکه خادمیاری رضوی را یادآوری کنم که بهنظرم هدفش ارائه خدمت نامحدود است. «توسعه خدمت» در این شبکه یعنی خدماتی که به مردم ارائه میشود و به خدمتهای داخل حرم مطهر امامرضا (ع) منحصر نیست.
یعنی هم عناوین خدمتی باید توسعه یابد و هم بخشها و حوزههایی که خدمت در آن ارائه میشود. «مخدوم» هم کسی است که خدمت دریافت میکند و دیگر به جغرافیای حرم محدود نیست، بلکه از سراسر کشور افراد و بخشهای اجتماعی و فرهنگی که به خدمت نیاز دارند، باید بتوانند از این موضوع بهرهمند شوند.
مفهوم «خادم» نیز در شبکه خادمیاران رضوی از معنی رایج فراتر رفته و کسی است که میخواهد بهنام امامرضا (ع) خدمت کند و خدمتش در جغرافیای حرم محدود نیست.
اما پاسخ سؤال شما؛ فعالیت ما در بعد ملی فقط به حوادث غیرمترقبه محدود است. یعنی در صورت بروز بحران در نقطهای از کشور، از همه ظرفیت خادمیاران رضوی برای رفع آن مشکل بزرگ استفاده میکنیم؛ اما کارهای متمرکز در وضعیت عادی نداشتهایم.
اگرچه بعضی استانهای همجوار کار مشترک انجام میدهند و همافزایی میکنند یا در دهه کرامت بهصورت متمرکز ۸۸۰ منزل در سراسر کشور بههمت خادمیاران رضوی در ۱۰ روز تعمیر شد و قصد داریم اینگونه نیز هدفگذاری کنیم.