مردم عذرخواهی را از مسئولان می‌آموزند

این روز‌ها زیاد از توبه و بازگشت به سوی خداوند گفته می‌شود، اما موضوع عذرخواهی فقط شامل خداوند متعال نیست، همچنان که گفته می‌شود کسی که از مخلوق خدا تشکر نکند، از خداوند هم تشکر نکرده است و شاکر درگاه خداوند هم نخواهد بود. در موضوع عذرخواهی هم باید گفت کسی که در زندگی عادی و در برخورد با مردم فرهنگ زیبای عذرخواهی را یاد نگرفته و تمرین نکرده باشد، اهل عذرخواهی از خداوند هم نخواهد بود.

چنان که بار‌ها گفته شده است که الناس علی دین ملوکهم، یعنی مردم، حاکمان و مسئولان را الگوی عملشان قرار می‌دهند. این فرهنگ زیبا باید ابتدا از سوی مسئولان در این کشور گسترانده شود که ما شاهد بودیم بالاترین شخص این مملکت در جریان موضوع جمعیت و فرزندآوری، سیاست سال‌های گذشته کشور را غلط دانست و رسما از آن عذرخواهی کرد و همین باعث می‌شود راه برای دیگران هم باز شود که خود را مصون از اشتباهات و بی نیاز از عذرخواهی در پیشگاه خداوند و مردم نبینند.

عذرخواهی و عذرپذیری از دستوراتی است که بار‌ها در احادیث اهل بیت (ع) و فرمایشات پیشوایان دینی ما آمده است و حتی در دعا‌ها این موضوع مهم به دیگران آموزش داده شده است که در دعای۳۸ صحیفه سجادیه، امام زین العابدین (ع) می‌فرمایند: خدایا! از تو عذر می‌خواهم اگر در حضور من به کسی ستم شده است و من یاری اش نکرده باشم و کسی به من بدی کرده و عذر خواسته باشد و من عذرش را نپذیرفته باشم.

جای تعجب است که برخی از ما این رفتار زیبا را از پیشوایان دینی مان یاد نگرفته ایم که امام ما عذرخواهی می‌کند از آنکه عذر دیگران را نپذیرد و این فراز دو دستور مهم در خودش دارد که‌ای کسانی که مدعی پیروی از محمد و آل محمد هستید و خودتان را شیعه و پیرو ایشان می‌دانید، اهل عذرخواهی و عذرپذیری باشید.

البته به ما گفته شده است که نباید کاری کنید که موجب عذرخواهی باشد و اینکه انسان مؤمن یک اشتباه را تکرار نمی‌کند که امام حسین (ع) دراین باره فرمودند: دوری کن از کارى که بخواهی از آن پوزش بطلبی؛ زیرا مؤمن نه بدى مى کند و نه پوزش مى خواهد و منافق هر روز بدى مى کند و پوزش مى طلبد. (تحف العقول، ص۲۴۸)

نکته مهم دیگر آن است که اگر می‌خواهیم خداوند عذر ما را بپذیرد و از ما درگذرد، ما هم عذر دیگران را بپذیریم. حتی اگر عذری ندارند، عذری برای آن‌ها بتراشیم تا اینکه شرمندگی مؤمنی را نبینیم و او را ببخشیم که پیامبر گرامی اسلام (ص) فرموده اند: بدترین مردم کسی است که خطای دیگران را نمی‌بخشد و از لغزش آن‌ها نمی‌گذرد. (بحار، ج۷۷، ص۶۶)
امیرالمؤمنین (ع) نیز فرموده اند: بزرگ‌ترین گناه، نپذیرفتن عذر است. (غررالحکم، شماره۳۰۰۴)

امام حسین (ع) که ما این قدر در جلسات دینی مان از ایشان دم می‌زنیم، درباره اهمیت و ارزش عذرخواهی و قبولی عذر می‌فرمایند: اگر شخصی در گوش راستم مرا دشنام دهد و در گوش چپم معذرت خواهی کند، از او می‌گذرم، چون پدرم علی (ع)، از جدم رسول خدا (ص) روایت کرد، کسی که عذرخواهی دیگران را چه موجه و چه ناموجه نپذیرد، بر حوض کوثر وارد نخواهد شد. (احقاق الحق، ج۱۱، ص۴۳۱)

از خدای بزرگ می‌خواهیم فرهنگ بزرگ عذرخواهی را که به گفته امیرالمؤمنین (ع) برهان عقل و نشانه عقلانیت است، در ما و جامعه ما گسترش دهد و این توفیق بیش از پیش به مسئولان ما داده شود که این فرهنگ را با عامل بودن به آن بگسترانند و با پذیرفتن عذر دیگران، عذر و توبه ما نیز در پیشگاه عدل الهی پذیرفته شود. ان شاءا...