آیا بین رفع اختلافات در مذاکرات وین و سفر رئیسی به عمان ارتباطی وجود دارد؟

سید مهرداد امیر کلالی | شهرآرانیوز؛ اما جعفر قنادباشی، دیپلمات پیشین، اهمیت این سفر را تعمیق روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف می‌داند و قائل به احتمال میانجیگری عمان در قضیه برجام نیست. او در گفتگو با «فردا» گفت: در برنامه اعلام شده رئیسی برای این سفر، اشاره‌ای به نقش میانجیگری عمان نشده است. در عالم واقع نیز در صحنه فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی فعلا نیازی به میانجیگری وجود ندارد. ممکن است که بانک‌های عمان برای انتقال پول‌ها کمک کنند، اما در حال حاضر در مذاکرات هسته‌ای با ۴+۱ به میانجی نیازی نداریم؛ چون موضوع کاملا روشن است و آمریکایی‌ها هستند که از لغو تحریم خودداری می‌کنند. عمان در این عصر و با توجه به شرایط نمی‌تواند نقش آفرین باشد.

این دیپلمات پیشین، یکی از حوزه‌های متأثر از این سفر را حوزه سیاسی دانست و گفت: هرچه روابط ما با کشور‌های منطقه افزایش یابد، می‌تواند به اقتدار و سطح نفوذ و جایگاه ما در منطقه کمک کند؛ ضمن اینکه جایگاه سیاسی و اقتصادی، با موضوع امنیت و آرامش و منطقه‌ای پیوند دارد. ما همواره در خلیج فارس شاهد مداخلات خارجی بوده ایم. بهبود روابط ما با عمان به معنی کاهش تنش‌های منطقه‌ای و از میان رفتن بهانه‌های کشور‌های خارجی برای مداخله و حضور در خلیج فارس است.

دوستان منطقه‌ای ما پیام روشن ایران را به آمریکا برسانند

سید رضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل غرب آسیا، نیز با اشاره به نقش عمان در مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ۴+۱ و آمریکا، به «ایرنا» گفت: در قضایای پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، همه تلاش عمان بر این مسئله معطوف بود که بتواند منافع جمهوری اسلامی را به گونه‌ای که خودش تصمیم گرفته است، فراهم کند و در سیاست خارجی جمهوری اسلامی در حوزه منطقه‌ای و بین المللی دخالتی نداشت.

وی افزود: عمان مناسبات مناسب با جمهوری اسلامی را در دستور کار خود داشت و از ظرفیت هایش برای گسترش روابط با جمهوری اسلامی در درجه اول، و ایجاد ارتباط جمهوری اسلامی و کشور‌های حوزه خلیج فارس در درجه دوم استفاده می‌کرد و در بعضی مواقع هم بین آمریکا و جمهوری اسلامی نقش آفرینی می‌کرد.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با تأکید بر اینکه ما امروز در مذاکرات هیچ نیازی به میانجی نداریم، اضافه کرد: ما به واسطه فکت شیت (گزاره برگ)‌ها حرف خود را به صورت مکتوب به آمریکایی‌هایی که پشت در میز مذاکرات نگه داشته بودیم، می‌گفتیم و آن‌ها هم حرف خود را بیان می‌کردند.

صدرالحسینی اضافه کرد: در حال حاضر در ارتباط با مسائل هسته ای، برجام و همه موضوعاتی که در واشینگتن فعلا متوقف شده است، نیاز به میانجی نداریم. اما نکته مهم این است که شرایط در حوزه منطقه و بین الملل به گونه‌ای شده است که غیر از عمان که در مناسبات منطقه‌ای و موضوع برجام نقش آفرینی مناسبی داشت و رابط خوبی بین ایران و آمریکا بود، دیگران هم علاقه‌مند هستند که به این موضوع بپردازند.

وی در ادامه اضافه کرد: ما مسیر را برای هیچ کشوری نبسته ایم و هر کشوری بتواند دراین رابطه نقش آفرینی کند و مؤثر باشد، می‌پذیریم. اگر مقامات ارشد عمان دراین باره اظهار نظر مثبتی کرده باشند، قطعا جمهوری اسلامی، مطالب و موضوعات را با آن‌ها مطرح می‌کند و علاقه‌مند است که اجماعی از کشور‌های منطقه، شرایط واقعی منطقه را به آمریکایی‌ها برسانند و بگویند اگر پای رژیم صهیونیستی به منطقه باز شود، ناامنی هم برای کشور‌های منطقه و هم برای انرژی بین المللی خطرناک است.

نقش مهم عمان در میانجیگری میان ایران و آمریکا دارد

از سوی دیگر، یک کارشناس مسائل خلیج فارس گفت: در شرایط کنونی، با توجه به بن بست برجام باید نقش عمان مورد توجه قرار گیرد، به ویژه اینکه در موضوع تبادل زندانیان، نقش عمان و قطر بسیار پررنگ بوده است. کامران کرمی در گفتگو با خبرگزاری «دانشجو» افزود: نقش سنتی عمان را در مذاکرات با عربستان نیز نباید نادیده گرفت. عمان نقش مهمی در میانجیگری میان ایران و آمریکا دارد؛ همچنین باید نقش سنتی عمان و جایگاه این کشور در موضوع مذاکرات و تنش زدایی‌ها مورد توجه دولت فعلی ایران قرار بگیرد.

نقش عمان در رفع اختلافات ایران و غرب

محسن پاک آیین، دیپلمات پیشین، نیز در پاسخ به این سؤال که با توجه به سابقه میانجیگری مسقط در گفتگو‌های میان تهران و واشینگتن که در نهایت به برجام منجر شد، آیا این سفر می‌تواند در مذاکرات وین نیز مورد ارزیابی قرار بگیرد، به «ایلنا» گفت: عمان در مقاطع مختلف به دنبال نزدیک کردن ایران با برخی کشور‌های غربی و رفع اختلافات بوده است. ایران هم به حسن نیت این کشور واقف بوده و در این موارد همراهی کرده است. درباره بحث مذاکرات وین می‌توان گفت که رویکرد منفی آمریکا باعث شده است مذاکرات به کندی پیش برود. ما اعتقاد داریم واشینگتن باید تصمیم سیاسی اتخاذ کرده و مسیر بازگشت خود به برجام را هموار کند.