غربالگری سلامت کودکان در حاشیه شهر مشهد

به گزارش شهرآرانیوز؛ پویش ملی «مامان و پزشک» پویشی است که با حضور متخصصان اطفال دانشگاه علوم پزشکی و گروه دانشجویی و کارشناسان تغذیه در حاشیه شهر و برای کودکان این محدوده رقم خورد. این پویش در دومین سال برگزاری اش به همت واحد پژوهش‌های اجتماعی کمیته تحقیقات دانشجویی و با همراهی شهرداری مشهد برای آموزش و آگاهی بخشی والدین به فرهنگ سرای انقلاب در محله پنجتن رفت. متخصصان اطفال با ویزیت‌های رایگانشان ضمن بررسی سلامت کودکان و مادران این محدوده، توصیه‌های درمانی لازم را به آن‌ها ارائه کردند. عصر چهارشنبه، در آخرین روز برپایی این پویش چهارروزه، به فرهنگ سرای انقلاب رفتیم تا از چندوچون آن و اثرگذاری اش بیشتر بدانیم.

کرونا مراجعه مادران به پزشک را کاست

خانم بهادر که فرزند دوساله اش را به محل حضور متخصصان آورده است، می‌گوید: کودک من در اوج کرونا به دنیا آمد، اما از ترس بیمارشدنش نشد آن طور که باید تحت نظارت پزشک باشد. از این نظر، احساس می‌کنم به او جفا کرده ام.
خانم شفیعی نیز که کودک چهارساله اش را برای ویزیت آورده است، همین نظر را دارد. او می‌گوید: گرفتن نوبت پزشک اطفال برای ما که کار با اینترنت را بلد نیستیم، خیلی سخت است. برای همین خیلی اتفاق خوبی است که پزشکان متخصص اطفال به محله ما آمده اند و ما می‌توانیم از تخصصشان بدون هزینه استفاده کنیم.

حرف‌های خانم شفیعی و بهادر را از زبان دیگر مادران و مراجعان به فرهنگ سرا نیز می‌شنوم. برای همین به سراغ مهدی رفیعی، دانشجوی پزشکی و دبیرکل کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، می‌روم که این پویش به همت آن‌ها شکل گرفته است. توضیح او برای شکل گیری پویش ملی «مامان و پزشک» به اوایل حضور کرونا و دردسرهایش برمی گردد؛ زمانی که قرنطینه‌های پی درپی، ارتباط و حضور فعال مردم را در جامعه به حداقل رساند و دراین میان دسترسی مردم حاشیه شهر به پزشک بیش از سایر مردم مشهد کاسته شد. به گفته او، در این دو سال و با سایه اندازی کرونا بر جامعه، این پویش تلاش کرد از طریق وبینار‌های منظم آموزش اولیه به مادران، زمینه شناسایی علائم ابتدایی بیماری‌ها و غربالگری‌های لازم کودکان را فراهم کند.

آسیب به کودکان با ناآگاهی مادران

آن طور که رفیعی می‌گوید، آموزش‌های پویش «مامان و پزشک» به معنای حذف یا کم رنگ کردن جایگاه پزشک نیست. در این پویش، سعی شده است مادران را از علائم اولیه بیماری‌ها و نیاز‌های جسمانی کودک از لحاظ تغذیه‌ای آگاه کنند تا در صورت مشاهده هر نوع علائم، بتوانند آن‌ها را مدیریت و به پزشک مراجعه کنند.

او با بیان اینکه امسال پس از کاهش کرونا این پویش حضوری برگزار شده است، تأکید می‌کند: ناآگاهی والدین به ویژه مادران، گاهی سبب آسیب‌های جدی به کودکان می‌شود. بسیاری از مادران ازجمله مادران این محدوده از شهر دراین باره دانش کمی دارند. مثلا در نمونه‌ای برای کودکی بیمار پودر اوآراس تجویز شده بود. مادر به تصور خودش تصمیم گرفته بود برخلاف نوع مصرف این دارو که باید در آب جوشیده سرد حل شود، پودر اوآراس را داخل شیر حل می‌کند و به بچه بدهد تا کودکش را تقویت کند. این درحالی است که ترکیب شیر و پودر اوآراس سم تولید می‌کند که حتی ممکن است کودک را به کام مرگ بکشاند.

دبیرکل کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آگا‌های مادران از احیای کودک را از ضروریاتی می‌داند که مادران مشهدی باید آن را بدانند. او می‌گوید: زمان احیا بسیار اندک است و اگر مادر این آموزش را یاد نداشته باشد، ممکن است تا زمان رسیدن کودک به یکی از مراکز پزشکی اتفاقی ناگوار رخ دهد. بسیاری از مادرانی که در این چند روز به ما مراجعه کرده اند، دراین باره اطلاعات کمی داشتند.

شناسایی بیماری‌های کودکان

مورد دیگری که پزشکان این پویش از معاینه کودکان محله به آن رسیده اند، سوءتغذیه است. رفیعی می‌گوید: کودکان زیادی اینجا از نظر وزنی در حالت غیرعادی هستند؛ مثلا کودک هفت ساله‌ای ۱۰ کیلوگرم بود. کم بودن و مناسب نبودن قد و وزن کودکان این محدوده نشان دهنده سوءتغذیه آنان است.

این دانشجوی پزشکی در ادامه تشریح نتایج غربالگری کودکان و بیماری‌هایی آنان اضافه می‌کند: نکته دیگری که درپی اجرای این طرح محقق شد، شناسایی بیماری‌های کودکان این محدوده از شهر بود.
به گفته او، در همین چند روز اجرای این طرح در محدوده پنجتن، چند کودک که بیماری قلبی و مشکلات هورمونی مانند کم کاری یا پرکاری تیروئید داشتند، شناسایی شدند که برای درمان‌های تکمیلی به مراکز درمانی ارجاع داده شدند.

خدمت به ۴۰۰ خانواده

او به استقبال مردم از این طرح نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: با همراهی آموزش وپرورش امکان حضور پزشکان و کارشناسان در چند مدرسه این محدوده فراهم شد. در ادامه نیز شهرداری مشهد با در اختیار قراردادن فرهنگ سرای انقلاب، فضایی را فراهم کرد تا مادران و کودکان زیادی از خدمات آموزشی و درمانی پویش ملی «مامان و پزشک» برخوردار شوند.
ویزیت‌های رایگان پزشکان متخصص اطفال و ارائه دارو‌های تکمیلی و تقویتی مانند آهن و ویتامین دی از دیگر اقداماتی است که برای خانواده‌های این محدوده انجام شده است.
او می‌گوید: درپی این همراهی بین بخشی، چهارصد خانواده از خدمات پویش «مامان و پزشک» بهره‌مند شدند.

بررسی وضعیت تغذیه کودکان

سعیده طالبی متخصص اطفال و از پزشکانی است که با این پویش همراه است. او هدف اولیه این پویش را ارزیابی از وضعیت جسمی و تغذیه‌ای کودکان یک محدوده از شهر مشهد ذکر می‌کند و می‌گوید: پویش‌هایی از این دست جدا از آنکه ارزیابی خوبی از وضع جسمی کودکان دارند، می‌توانند تحلیلی نیز از نیاز و کمبود‌های آن‌ها در یک محدوده از شهر به ما بدهند تا براساس آن اقدامات ضروری انجام شود.