کمبود آب شهر مشهد جدی است؛ بارش‌های فصل بهار کمبود را جبران نمی‌کند

گروه جامعه|شهرآرانیوز؛ رضا دوستان در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن اشاره به اینکه ایران بر روی کمربند بیابانی واقع شده است. این کمربند از شمال آفریقا آغاز و تا بیابان‌های آسیای مرکزی ادامه می‌یابد، اظهار کرد: هر زمان و در هر فصلی از سال وقتی بارشی اتفاقی می‌افتد مردم خوشحال می‌شوند، اما همه بارش‌ها مفید نیستند.

وی ضمن اشاره به اینکه در مشهد میزان بارش ۲۶۰ میلیمتر است که حدود ۷۰ میلیمتر آن در فصل بهار رخ می‌دهد، افزود: براساس مکانیزمی که برای باران وجود دارد می‌توان گفت که بارش‌هایی که در فصل سرد سال انفاق می‌افتد مفید است، زیرا این بارش‌ها سیستمی و‌ فراگیرند؛ یعنی از غرب، جنوب غربی و‌ شمال غرب کشور آغاز و سپس وارد مناطق مرکزی و بعد وارد شرق یعنی خراسان می‌شود و تمام مناطق، شهرها و شهرستان‌های خراسان را دربرمی‌گیرد.

بارش‌های فصل بهار خشن و آسیب‌زا هستند

استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد، ادامه داد: بارش‌های زمستان تبخیر کمتری دارند و عمدتا جذب خاک می‌شوند و رطوبت خاک را تامین و مراتع را غنی می‌کنند. همچنین به دلیل اینکه بارش‌ها آرام هستند به محیط آسیب نمی‌زند، اما بارش‌های در فصل گرم بارش‌های محلی هستند و فقط بخش‌هایی از استان را فرا می‌گیرد.این بارش‌ها خشن همراه با ایجاد رعد و برق و تگرگ است و به شدت به محیط آسیب می‌زنند. همچنین باعث ایجاد سیلاب‌های شدید و فرسایش خاک می‌شوند.

آب‌های حاصل از بارش را باید جمع‌آوری کنیم

دوستان اضافه کرد: در شرایط کنونی که در بحران کم آبی به سر می‌بریم باید هر بارشی در هر نقطه‌ای از ایران را جمع‌آوری کنیم. لذا باید راهکارها و روش‌های نوین جمع‌آوری و حفاظت از آب را داشته‌ایم و آب‌های حاصل از بارش باران را کنترل و جمع‌آوری کنیم. نمونه‌ای از این کنترل‌ می‌تواند در داخل شهرها اتفاق بیفتد. شهرها به دلیل اینکه ستون نفوذناپذیری دارند راحت‌تر ذخیره می‌شوند. لذا می‌توانیم آب‌ها را در مخازن، استخرها یا حتی به صورت دریاچه‌ جمع‌آوری کنیم که هم‌ نمای خوبی برای داخل شهر دارد و هم برای آبیاری فضای سبز مناسب است حتی قبل از آلودگی آب‌ها را تصفیه کرد تا قابل شرب شود. 

وی ضمن اشاره به این مسئله که کشورهای اروپایی با داشتن سطوح نفوذ ناپذیر روان‌آب و بارندگی بیشتر آب‌‌های حاصل از بارش را جمع‌آوری می‌کنند، گفت: آنها آب‌ها را در داخل خانه‌ها جمع آوری می‌کنند و شبکه آبرسانی شرب و غیر شرب آنها از هم جدا است. ما نیز باید امکانات و برنامه‌هایی داشته باشیم که همین کار را انجام دهیم. البته در گذشته در ایران نیز این نوع جمع آوری‌های آب وجود داشته و انجام می‌شده است. اکنون لازم است که آب‌های حاصل از بارش‌ را حتی شده در مراتع و بالادست‌ها به شکل آب‌بندها و سدهای کوچک جمع‌آوری کنیم.

بارش‌های این فصل سال مشهد کمبود آب را جبران نمی‌کند

استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد، تاکید کرد: بارش‌هایی که هم‌اکنون در شهر مشهد می‌بارد به هیچ عنوان کمبود آب امسال را جبران نخواهد کرد و ما همچنان دچار کمبود آب هستیم. با توجه به جمعیت چهار میلیونی شهر مشهد و افزایش حاشیه نشینی باید هرچه سریع‌تر روش‌های ذخیره آب را اجرا کنیم.

وی اشاره‌ای به راهکارهایی ذخیره آب باران در شهر مشهد داشت و گفت: باید فعالیت‌های این شهر را با کم آبی سازگار کنیم. کشاورزی‌ را به سمت کشت کم‌آب سوق دهیم، جلوی توسعه باغات تفریحی را بگیریم، به مردم آموزش دهیم که چطور در شرایط بحران و کم آبی زندگی کنند و خود را با این شرایط وقف و مصرف آب را کاهش دهند.

استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد، ادامه داد: با وجود کمبود آب به سمت برداشت از سفرهای زیرزمینی پیش می‌رویم که این امر سبب کاهش آب‌ها و به مرور زمان سبب خشکی زمین می‌شود. در حال‌حاضر بیشتر مصارف آب از سفره‌های آب زیرزمینی است، برداشت بیش از حد از سفره‌های زیر زمینی پدیده نشست زمین را موجب می‌شود.لازم به ذکر است که دشت‌های آبی شهر مشهد دچار بحران آب است و کمبود آب در این شهر جدی است.

وی با بیان اینکه مشهد با افزایش جمعیت و گسترش حاشیه‌نشینی روبه‌رو است، ادامه داد: با این افزایش جمعیت و رویه مصرف آب در آینده نیاز به سدهای بیشتری خواهیم بود یا حتی امروزه صحبت آن است که روش‌های همچون شیرین کردن آب از طریق دریای‌خزر، خلیج فارس و دریای عمان کمبود آب این شهر را جبران کنند که این امر کی قرار است تحقق یابد.