بازخوانی روایت رسانه‌ها از حادثه بمب‌گذاری تروریستی هفتم تیر سال ۱۳۶۰

لیلا کوچک زاده | شهرآرانیوز؛ از ۴۱ سال پیش، روز هفتم تیر در تقویم کشور، یادآور حادثه تروریستی در دفتر حزب جمهوری اسلامی است که منجر به شهادت دکتر بهشتی و ۷۲ تن از مسئولان کشوری شد؛ حادثه‌ای که گروهک منافقین در بحبوبه جنگ عراق، سازمان دهی کردند. از این ۷۲ مسئول کشوری اما، هفت شهید، اهل خراسان و مشهد بودند و آن طور که روزنامه «خراسان» در همان روز‌ها تیتر زد و گزارش نوشت، مشهد برای تشییع این پیکرها، طی سه روز خون گریست. درواقع مردم مشهد هم زمان با مردم کشور در روز‌های دوشنبه و سه شنبه، ۸ و ۹ تیر و در دوراهپیمایی عظیم، تأثر شدید خود را از این حادثه اعلام کردند. شرح آنچه را در رسانه‌های مشهد در این روز‌ها گذشته است، از نظر خواهید گذراند.

دوشنبه ۸ تیر ۱۳۶۰: اطلاعات

دوشنبه ۸ تیر، یک روز پس از حادثه انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی، روزنامه «اطلاعات» تیتر می‌زند: «در وحشیانه‌ترین جنایت مزدوران آمریکا، ده‌ها تن از مسئولین مملکتی شهید و مجروح شدند.» و در تشریح این خبر عنوان کرده است: «در انفجار دو بمب قوی که دیشب در محل ساختمان مرکزی حزب جمهوری اسلامی کار گذاشته شده بود، آیت ا... دکتر بهشتی رئیس دیوان عالی کشور، دکتر عباسپور وزیر نیرو، مهندس کلانتری وزیر راه، قندی وزیر پست و تلگراف و دکتر فیاض بخش وزیر مشاور و سرپرست سازمان بهزیستی به شهادت رسیدند.... احتمالا دو بمب بسیار قوی منفجر شده که صدای انفجار آن‌ها تا شعاع حداقل یک کیلومتر به وضوح شنیده شده است....  سقف ساختمان به روی حاضران خراب شده است.»

دوشنبه ۸ تیر ۱۳۶۰: خراسان

روزنامه خراسان نیز در همان روز، به پوشش سخنرانی آیت ا... صانعی، از فق‌های شورای نگهبان، در مراسم بزرگداشت دکتر چمران (که یک هفته قبل به شهادت رسیده) پرداخته است. این سخنرانی در حسینیه مکتب الرضای مشهد برگزار شده است. تیتر گزارش این است: «آیت ا... صانعی: گروهک‌ها به جنون رسیده اند!» در این سخنرانی اشاره شده که عقل سلیم به راحتی درک می‌کند که یک انقلاب را با بمب گذاری و کشتن مردم نمی‌توان به عقب برگرداند. همچنین از قوا آیت ا... صانعی نوشته شده است: «رئیس جمهور مخلوع و معزول - بنی صدر- با عملکرد خود، مرکز ثقل ضد انقلاب و واخورده‌های از انقلاب شده است و ضربه‌ای که در زمان این فرد به اسلام وارد شد، در زمان محمدرضا خان وارد نشد.»
تیتر مهم دیگر خراسان، تلگرام امام امت به آیت ا... العظمی خامنه‌ای است. در این تلگرام آمده است: «هر چه شخصیت‌ها را ترور نمودند، قدرت مقاومت را در صفوف فشرده ملت بالاتر بردند.»

روزنامه خراسان: ۱۱ تیر ۱۳۶۰

اما آنچه در مشهد در آن روز‌ها اتفاق می‌افتد، روزنامه خراسان، پنجشنبه ۱۱ تیر، در چند تیتر خبری روایت کرده که مهم‌ترین تیتر این است: «در اولین روز شهادت ۷۲ تن در مشهد چه گذشت: هشدار مهم حجت الاسلام طبسی به خانواده‌ها در رابطه با فرزندانشان.»

شرح خبر بدین گونه است: «روز دوشنبه پس از اطلاع فاجعه تأسف بار شهادت ۷۲ تن، ده‌ها هزار تن از مردم مشهد در صحن امام اجتماع کردند و به سخنان حجج اسلام طبسی و هاشمی نژاد در راهپیمایی گوش فرادادند.»، اما هشدار آقای طبسی چیست؟ حجت الاسلام طبسی، تولیت آستان قدس رضوی، در جمع مردم داغ دار عنوان می‌کند: «از این لحظه، هرکس عضو جنبش مجاهدین باشد و اظهار ندامت نکند، محارب با خدا و جزایش اعدام است.» و در بخشی دیگر از سخنرانی خود می‌گوید: «ملت ما حالا می‌فهمند که چرا رادیو‌های بیگانه علیه چهره اصیل انقلاب «حزب جمهوری اسلامی» این قدر بد می‌گفتند. پایه‌های این حزب، حالا روی شانه میلیون‌ها پیرزن، پیرمرد و جوان این مملکت استوار است.» حجت الاسلام هاشمی نژاد نیز می‌گوید: «اگر فرد فرد ما را آمریکا از بین ببرد، به خدا قسم بچه‌های شیرخواره و پیرزنان و پیرمردان ما با چنگ و دندان این انقلاب را حفظ می‌کنند و دیگر نمی‌گذارند آمریکا به این کشور وارد شود.»

تیتر بعدی خراسان این است: «طی سه روز گذشته مشهد خون گریست.» و در تشریح این خبر نوشته شده است: «مردم مشهد هم زمان با مردم کشور در روز‌های دوشنبه و سه شنبه در دو راهپیمایی عظیم، تأثر شدید خود را از این حادثه اعلام کردند... ضمن شعار‌هایی به حمایت از روحانیت و رهبری امام، مسیر خیابان‌های متعددی را پیمودند و در انتهای آن، در صحن امام خمینی و خیابان امام رضا و میدان اطراف فلکه مطهر اجتماع کردند تا به سخنان حجت الاسلام خزعلی فقیه بزرگوار و عضو شورای نگهبان گوش دهند. آقای خزعلی می‌گوید: بهشتی عزیز، تو در کشتنت و در رفتنت، نامت را زنده کردی و غروب را تسخیر نمودی. پس از پایان این سخنان خیل عظیم جمعیت در خیابان‌ها به راه افتادند و با شعار "بهشتی بهشتی راهت ادامه دارد"، چند خیابان را درنوردیدند.»

شهیدان مرحله سوم انقلاب اسلامی

اما تیتر دیگر این روزنامه، درباره مراسم تشییع جنازه هفت شهید خراسانی و مشهدی است که در روزنامه، آن‌ها را شهیدان «مرحله سوم انقلاب اسلامی ایران» خوانده اند. تیتر این است: «مشهد یکپارچه فریاد کشید: برخیز نماز خون بخوانیم» و شرح مراسم تشییع چنین عنوان شده است: «پیکر هفت شهید را از فرودگاه مشهد، صد‌ها هزار نفر از مردم روی دست به سوی مرقد ثامن الائمه (ع) پرواز می‌دهند.

این هفت شهید خراسانی و مشهدی، دکتر جواد اسدا... زاده و دکتر مهدی امین زاده معاونین وزارت بازرگانی، دکتر قاسم صادقی نماینده مردم مشهد، علی اکبر دهقان نماینده مردم تربت جام، سید محمد موسوی فرد، منشی آیت ا... بهشتی در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی، شهید حجت الاسلام شیخ حسین سعادتی سرپرست امور شهرستان‌ها در حزب جمهوری اسلامی و شهید حجت الاسلام طیبی، نماینده اسفراین، هستند.»

از طرفی به دستور حجت الاسلام طبسی، نماینده امام و تولیت آستان قدس رضوی، غرفه مخصوصی به سه شهید دکتر جواد اسدا... زاده، دکتر مهدی امین زاده و دکتر قاسم صادقی اختصاص می‌یابد و شهیدان شهرستانی بنا به درخواست خانواده هایشان به زادگاه خودشان منتقل می‌شوند. اما تیر دیگر این است: «طی راهپیمایی‌های عظیم و مکرر، مردم مشهد بیعت مجدد خود را با امام اعلام کردند: شام غریبان ۷۲ شهید، یاور حسین زمان در مشهد.»
در این میان، روابط عمومی شهرداری مشهد هم اعلام می‌کند که بنا به تقاضای مکرر اهالی، خیابان دکتر فاطمی و منشعبات آن به نام شهید دکتر بهشتی نام گذاری می‌شود.