آثار توکل در کلام امام جواد (ع)

اهل‌بیت (ع) آموزگاران توحید و توکل در جهان هستند، زیرا آنان در عمل اهل توکل بوده و در گفتار هم مردم را به توکل دعوت کرده اند. تبیین آثار، برکات و نتایج توکل در سخنان پیامبر (ص) و امامان (ع) راهی برای دعوت انسان‌ها به سوی توکل است.

امام جواد (ع) درباره نتایج توکل فرموده اند: «اعتماد به خداوند متعال و تکیه‌داشتن به او بهای هر چیز ارزشمند و نردبانی برای رسیدن به هر بلندی و درجه عالی و مقام بالا و سرافرازی است» (بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۳۶۴). انسان‌ها با درک و فهم آثار و نتایج عقاید و اعمال، با شوق به آن‌ها روی می‌آورند.

در این موعظه امام نهم (ع) برکات توکل به خدا آموزش داده شده است. طمأنینه و اطمینان به خدا و اعتماد و تکیه به او کارساز و عامل موفقیت و کسب موقعیت‌های گران بها و دستیابی به درجات عالی است. کلمه «غالی» در گفتار امام (ع) به معنای گران بها و باارزش و گران قیمت است.

برای رسیدن به هر چیز با ارزشی باید متناسب با اهمیت، ارزش و قیمت آن تلاش کرد. به هر چیزی هر اندازه پرقیمت و گران بها باشد، با ثقه خدای عزوجل و با توکل به او می‌توان رسید. بها و ثمن هر شئ ارزشمندی توکل بر خداست.

«توکل» عمل به وظیفه و تکلیف در حد توان و کوشش همه‌جانبه و برنامه ریزی و تدبیر برای موفقیت در کارهاست که همراه واگذاشتن سر انجام کار خود به خدا و امید به خدا باشد. توکل دست روی دست گذاشتن نیست، بلکه جهاد و تلاش برای رسیدن به چیزی ارزشمند با ایمان به قدرت خدای بزرگ است.  

رسیدن به جایگاه بلند و هر مقام عالی و درخشان و تحصیل امتیازات برجسته مادی و معنوی نیازمند به نردبان است. انسان با توکل بر خدا به درجات عالی و شگفت انگیز در دنیا و آخرت می‌رسد. در این مفهوم.

شناخت و اندیشه و ایمان و آرمان و اراده نهفته است؛ بنابراین انسان تنها با معرفت و ایمان به خدا می‌تواند اهل توکل باشد.

امام معصوم (ع) در این موعظه اخلاقی همگان را به تکاپو در راه رسیدن به کار‌های ارزشمند و درجات عالی دعوت کرده و همچنین راه وصول به موفقیت‌های بزرگ را به جهانیان نشان داده اند. انسان مؤمن تلاشگر با توکل به خدا، بر تلاشگران بی ایمان برتری دارد، چون پیروزی و موفقیت او به حکم این حدیث تضمین شده است.