«حیا» حافظ ایمان است

این پرسش را که «چگونه باید زندگی کنیم؟» از قرآن، روایات و احادیث معصومان (ع) که به عنوان سرلوحه زندگی در اختیارمان قرار داده‌اند، متوجه می‌شویم و در می‌یابیم. قرآن روش زندگی انسان را آموزش داده است. پس باید به تفسیر، معارف و آیات اخلاقی و اجتماعی و اعتقادی آن بیشتر توجه کنیم و در همین راستا مفسران قرآن که امامان معصوم (ع) هستند، آن را برای ما تشریح کرده و توضیح داده‌اند.

از جمله این موارد حیاست که از ارکان ایمان و اسلام به شمار می‌آید. حیا، یکی از صفت‌های حتمی و قطعی مؤمن، از چهار ویژگی مهمی است که از سوی امام صادق (ع) به آن اشاره شده است. طبق فرمایش آن حضرت:
اولین ویژگی از این چهار خصوصیت، صادق بودن و راستی است. دروغ، تزویر و شیطنت نباید در زندگی مؤمن باشد بلکه راستی در گفتار و کردار را باید در زندگی‌اش شاهد باشیم.

یکی دیگر از آن چهار مورد اخلاق خوب است، زیرا حسن خلق جاذبه دارد و مردم را به دین و شریعت دعوت می‌کند. به همین علت، پیامبر (ص) در رأس افرادی است که این صفت را دارند.

شکر خصوصیت دیگری است که برای انسان مؤمن بیان می‌شود. مؤمن برای نعمت‌هایی که خدا به او داده است شاکر است در حالی که بر خلاف او، برخی از افراد با اینکه نعمت‌های زیادی در اختیارشان است، باز هم گله می‌کنند.
و اما حیا نیز ویژگی دیگری از این چهار خصوصیت است و در واقع، مؤمن حجب و حیا دارد.

به همین علت، رسول خدا (ص) اسلام را به یک فرد برهنه تشبیه می‌کند که لباس آن حیاست، زیرا همان‌طور که لباس تن آدمی را از سرما و گرما حفظ می‌کند، حیا هم ایمان و اسلام انسان را از طوفان‌ها و موج‌های انحرافی نگه می‌دارد و حافظ است.

هرچه ایمان و عقایدمان تقویت شود، حجب و حیا هم قوی‌تر می‌شود. یعنی امکان ندارد یک انسان مؤمن دور از حیا باشد. به عبارت دیگر، ایمان و حیا طوری به همدیگر وابسته هستند که اگر یکی برود، دیگری هم می‌رود. یعنی اگر کسی ایمان نداشته باشد، حیا هم ندارد و برعکس. از سوی دیگر، کسانی که ادعا دارند پیرو امامان معصوم (ع) هستند، باید ادب و حیایشان ممتاز باشد.

وقتی آدم عقل را برگزید، حیا و ایمان هم در کنار آن هستند. این نکته یعنی انسانی که دین دارد صاحب عقل است و کسی که دین را مسخره می‌کند باید در عقل و اندیشه‌اش شک کرد. از این رو، عاقلان به دور از لجاجت و تعصب، به طور مسلم با دین مخالف نیستند.

بنابراین، حیا که جزو ارکان و همراه با ایمان است، به‌ویژه برای ما مشهدی‌ها که همسایه ثامن‌الحجج، حضرت رضا (ع) هستیم حساس‌تر و مهم‌تر است. از این رو، اهالی خراسان که ادعای همسایگی با آن حضرت را دارند، باید مراقب باشند و حقوق ایشان را رعایت کنند.