رویارویی با انگیزه‌های موهوم تفرقه اندازانه

رهبر معظم انقلاب در پیامی به حجاج بیت الحرام فرمودند: «امت اسلامی که اکنون نمونه کوچک آن در مراسم نمادین حج دیده می‌شود، باید با همه وجود، به مقابله برخیزد؛ یعنی از سویی یاد خدا، کار برای خدا، تدبر در کلام خدا، اعتماد به وعده‌های خدا را در ذهنیت همگانی خویش تقویت کند، و از سویی بر انگیزه‌های تفرق و اختلاف فائق آید.»

چرا عوامل و انگیزه‌های تفرقه موهوم اند؟

حضرت آیت ا...  العظمی خامنه‌ای برای دومین بار در یک سال گذشته به موهوم بودن انگیزه‌ها و علل تفرقه و اختلاف بین مسلمانان و پیروان اهل بیت (ع) اشاره کرده اند؛ بار اول در مراسم حکم تنفیذ حکم ریاست جمهوری سیزدهم و این بار در مراسم حج ابراهیمی. در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری فرمودند: «دولت باید مظهر وفاق باشد.

بعضی از این تغایر‌های موهومی را که در بین مردم وجود دارد، بایستی با نگاه وفاق آمیز و نگاه ملاطفت به عموم مردم این توهمات را تضعیف کرد. حالا ممکن است این نگاه ها، این اختلاف نظر‌ها به کلی از بین نرود، لکن بایستی از تأثیرگذاری آن‌ها در حرکت جامعه جلوگیری کرد.» و این بار در بیانیه پایانی مراسم برائت از مشرکین این موضوع این گونه ازسوی معظم له تأکید شد: «دشمنان ملت‌های مسلمان در تاریخ اخیر، وحدت را با گسترش و شدت بخشیدن به انگیزه‌های موهوم تفرقه مانند زبان و رنگ و نژاد و جغرافیا به چالش می‌کشند.» در این مجال به تغایر‌های موهوم در جوامع اسلامی که عامل اختلافات و نبود انسجام و همبستگی مسلمانان شده است، می‌پردازیم.

نگاه قرآن به تغایر‌های موجود در امت اسلامی

براساس این آموزه قرآنی، تفاوت‌های زبان، رنگ، نژاد، و جغرافیای سکونت، نباید دلیلی بر اختلاف و تفرقه بین مسلمانان باشد. عرب و عجم، سیاه و سفید و زرد، عرب زبان و فارسی زبان و انگلیسی زبان و فرانسه زبان و سیریلیک زبان و... با هم تفاوتی ندارند. مسلمان قاره آسیا با آفریقا و آمریکا و اروپا و... تفاوتی ندارد، چون اسلام برای طرفداران خود، مرزی نمی‌شناسد.

پس شاخص‌های زبان و رنگ و نژاد و محل سکونت جغرافیایی مسلمانان صرفا وسیله‌ای برای شناسایی آن‌ها ست. کسانی که تعصبات زبانی و رنگی و نژادی و ملیتی را وسیله‌ای برای تفرقه و جدایی و اختلاف قرار می‌دهند، مسلمان نیستند یا اسلام را درست نشناخته اند؛ بنابراین اختلافات فوق موهوم و بی اساس است؛ زیرا مسلمانان با هرزبان و رنگ و نژاد و ملیتی یک امت واحده هستند که:

۱- پیامبر شان یکی است: محمد بن عبدا... (ص)؛

۲- قرآن و برنامه زندگی شان یکی است؛

۳- در آرمان‌ها و مناسک (نماز، روزه، حج، زکات، امربه معروف و نهی از منکر و...) و حلال و حرام مشترک اند.

در کنار این نقاط اشتراک که می‌تواند زمینه وحدت و انسجام امت اسلامی باشد، شرایط زیر هم پدید آمده است:

اولا جهان اسلام بیدار شده است: امروز نخبگان و بسیاری از توده‌های مردم در کشور‌های اسلامی به ثروت عظیم معرفتی و معنوی خود توجه کرده و به اهمیت و ارزش آن پی برده اند.

امروز دیگر لیبرالیسم و کمونیسم به عنوان مهم‌ترین ارمغان تمدن غرب، جلوه گری صد سال پیش و پنجاه سال پیش را ندارد. آبروی دموکراسی پول محور غربی با علامت سؤال‌های جدی روبه روست و متفکران غربی اعتراف می‌کنند که به سرگردانی معرفتی و عملی دچارند.

در دنیای اسلام، جوانان، اندیشمندان، مردان علم و دین با مشاهده این وضعیت، به دیدگاهی نو درباره ثروت معرفتی خود و نیز به خطوط سیاسی رایج در کشور‌های خود دست می‌یابند و این همان بیداری اسلامی است که همواره از آن یاد می‌کنیم.

ثانیا مقاومت اسلامی در منطقه پدید آمده است: این خودآگاهی اسلامی، پدیده‌ای شگرف و معجز آسا در قلب دنیای اسلام آفریده است که قدرت‌های استکباری در برابر آن به شدت دچار مشکل اند.

نام این پدیده «مقاومت» و حقیقت آن، بروز قدرت ایمان و جهاد و توکل است. این پدیده همان است که درباره نمونه‌ای از آن در صدر اسلام، این آیه شریفه نازل شد:

«اَلَّذینَ قالَ لَهُمُ النّاسُ اِنَّ النّاسَ قَد جَمَعوا لَکُم فَاخشَوهُم فَزادَهُم ایمانًا وَ قالوا حَسبُنَا اللهُ وَ نِعمَ الوَکیلُ* فَانقَلَبوا بِنِعمَةٍ مِنَ اللهِ وَ فَضلٍ لَم یَمسَسهُم سوءٌ وَ اتَّبَعوا رِضوانَ اللهِ وَ اللهُ ذو فَضلٍ عَظیم.»

صحنه فلسطین، یکی از جلوه گاه‌های این پدیده شگفت انگیز است که توانسته رژیم طغیانگر صهیونیست را از حالت تهاجمی و عربده کشی به وضعیت دفاع و انفعال بکشاند و مشکلات سیاسی و امنیتی و اقتصادی آشکار کنونی را بر آن تحمیل کند. دیگر نمونه‌های درخشان مقاومت را می‌توان در لبنان و عراق و یمن و برخی نقاط دیگر به وضوح مشاهده کرد.

ثالثا نظام و الگوی موفق جمهوری اسلامی استقرار یافته است: در کنار این همه، امروز دنیا شاهد یک الگوی موفق و یک نمونه سرافراز از قدرت و حاکمیت سیاسی اسلام در ایران اسلامی است. ثبات و استقلال و پیشرفت و عزت جمهوری اسلامی، حادثه‌ای بس عظیم و پرمعنی و جذاب است که می‌تواند اندیشه و احساس هر مسلمان بیدار را به خود جلب کند.

ناتوانی‌ها و عملکرد‌های بعضا خطای ما کارگزاران این نظام که دستیابی کامل به همه برکات حکومت اسلامی را به تأخیر انداخته، هرگز نتوانسته است پایه‌های مستحکم و گام‌های استواری را که نشئت گرفته از اصول اساسی این نظام است، متزلزل سازد و پیشرفت مادی و معنوی را متوقف کند.

در صدر فهرست این اصول اساسی، حاکمیت اسلام در قانون گذاری و اجرا، تکیه بر آرای مردمی در مهم‌ترین مسائل مدیریتی کشور، استقلال سیاسی کامل، و تمایل نداشتن به قدرت‌های ستمگر قرار گرفته است.

رابعا جوانان پرانگیزه و بانشاط در امت اسلام حضور دارند: جهان اسلام مملو از جوانان پرانگیزه و بانشاط است. بزرگ‌ترین سرمایه برای ساختن آینده، امید و اعتماد به نفس است که امروز در جهان اسلام به ویژه در کشور‌های این منطقه موج می‌زند.

همه وظیفه داریم این سرمایه را حفظ کنیم و افزایش دهیم. همین اصول است که می‌تواند محل اجماع ملت‌ها و دولت‌های مسلمان قرار گیرد و امت اسلامی را در جهت گیری‌ها و همکاری‌ها یکپارچه و متحد سازد. این‌ها زمینه‌ها و عواملی است که اوضاع مساعد کنونی دنیای اسلام را برای حرکت یکپارچه و متحد فراهم آورده است.

دولت‌های مسلمان، نخبگان دینی و علمی، روشنفکران مستقل و جوانان حقیقت جو بیش از همه باید به بهره گیری از این زمینه‌های مساعد بیندیشند.

شرط تحقق وحدت

۱- از کید دشمن یک لحظه نباید غفلت ورزید.

۲-از غرور و غفلت بپرهیزیم.

۳- بر تلاش و هشیاری خود بیفزاییم.

۴-در همه حال، با توجه و تضرع، از خدای قادر و حکیم کمک بخواهیم.

حضور در مراسم و مناسک حج، فرصت بزرگی است برای توکل و تضرع، و نیز برای تفکر و تصمیم.