بیمارستان امام رضا (ع) زیر ذره بین رئیس دانشگاه

هانیه حسین زاده - بعد از به سرانجام نرسیدن یکی دو قرار قبلی، بالاخره قرار و مدارها جفت و جور می شود تا دکتر محمدرضا دارابی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در هفتمین گزارش «با مسئولان» دعوت ما را اجابت و برای بازدید از مشکلات بیمارستان امام رضا(ع) ما را همراهی کند. هر چند توقع ما به دلیل گزینشی شدن بخش‌های حضور رئیس بیمارستان تا حدودی برآورده نشد.
طبق قرار قبلی با دکتر حمیدرضا رحیمی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، شروع بازدید ما از ساعت 10 و در ساختمان شماره 2 بیمارستان است. با راهنمایی رحیمی به گفت وگوی رئیس دانشگاه و جمعی از پرستاران می پیوندیم. در ابتدا رئیس دانشگاه به تجمیع بخش ارتوپدی بیمارستان قائم(عج) و بیمارستان امام رضا(ع) اشاره می کند و می گوید: این تجمیع در پیشبرد و تسریع پذیرش، بستری و درمان بیمار تأثیر زیادی دارد که شامل تسریع در تردد بیماران به این 2 بیمارستان و نیز افزایش تعداد تخت های موجود در بیمارستان خواهد بود.

مزایای تجمیع بخش های ارتوپدی
خانم «وظیفه» سرپرستار بخش ارتوپدی نیز می گوید: از زمان تجمیع، ظرفیت پذیرش بیمارستان افزایش نوددرصدی داشته است، به طوری که بیماران در مدت نصف روز تا یک روز در نوبت عمل جراحی هستند، اما در گذشته ممکن بود این بازده زمانی به 3 تا 4 روز برسد.
در ادامه دکتر دارابی از تعداد پرسنلی که از بیمارستان قائم(عج) به بیمارستان امام رضا(ع) منتقل شده اند سؤال می کند و سرپرستار بخش ارتوپدی ادامه می دهد: تنها تعداد محدودی از پرسنل پرستاری، 3 نفر کمک بهیار و 4 پزشک به این بیمارستان آمده اند اما همچنان با کمبود کمک پرستار مواجه هستیم.
دارابی از رئیس بخش ارتوپدی بیمارستان توضیحات بیشتری می خواهد و دکتر محمد حلاج مقدم، می گوید: بخش ارتوپدی بیمارستان که به تازگی به بهره برداری رسیده دارای 23 تخت و همیشه اشغال است اما اگر ظرفیت خالی وجود داشته باشد در پروسه درمان تسریع خواهد شد.

بدهی 660 میلیاردی بیمه ها به دانشگاه علوم پزشکی
در ادامه خانم «وظیفه» سرپرستار بخش اورتوپدی از دکتر دارابی می‌خواهد به کمبود کمک پرستار، منشی و نیروی خدماتی رسیدگی کند و می گوید: بیشتر از یک سال است که کارانه پرستاران عقب افتاده و ما هر بار فقط وعده شنیده ایم، در حالی که کارانه پرستاران مبلغ اندکی است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز می گوید: در این تجمیع، منافع مردم و استهلاک وسایل را در نظر داشتیم و به طور یقین به این منظور شاهد خدماتی مطلوب تر خواهیم بود.
وی در مورد کارانه معوقه پرسنل نیز اضافه می کند: بیمه ها مبلغ 660‌میلیارد تومان به دانشگاه علوم پزشکی بدهکارند و ما نیز بدهکار هستیم و کارانه پرسنل نیز جزئی از همین بدهی است، ضمن اینکه اضافه کارها افزایش داشته است و ما نیز با کمبود نقدینگی برای پرداخت حقوق پرسنل مواجه هستیم.
دارابی ادامه می دهد: با اولین دریافتی، کارانه پرسنل پرداخت خواهد شد. 280 میلیارد تومان از بیمه تأمین اجتماعی و 170 تا 180 میلیارد تومان از بیمه خدمات درمانی و مقداری از بیمه تکمیلی و... طلب داریم و با پرداخت آ ن ها، ما نیز کارانه را پرداخت خواهیم کرد.
وی با تأیید کمبود نیروی خدمات و منشی اضافه می کند: واقعا کمبود کمک پرستار وجود دارد و من نیز از طریق برخی رسانه ها مطلع شدم قرار است 20 هزار نیروی جدید در سطح کشور جذب شود.

بیمارستان قائم در دست تعمیر است
قبل از ورود به بخش دیگر به یاد جنجالی می افتم که ماه گذشته بر سر تجمع بخش ارتوپدی دو بیمارستان ایجاد شده بود.
در خرداد ماه انجمن اسلامی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، طی نامه ای و در انتقاد به تعطیلی بخش ارتوپدی بیمارستان قائم اعلام کرده بود «بخش‌های تخصصی مصوب رادیولوژی بیمارستان قائم(عج) از بیماران ارتوپدی محروم می‌شوند و دستیاران و دانشجویان درباره بیماری‌های ارتوپدی آموزش عملی نمی‌بینند. بر همین روال بخش آسیب شناسی، نمونه‌های عمل‌های ارتوپدی را نخواهد داشت و بخش‌های انکولوژی، جراحی‌های عمومی، جراحی قفسه سینه، جراحی اعصاب ونورولوژی و.... که عمل های مشترک با ارتوپدی داشته‌اند نیز محروم شده اند و بخش فیزیوتراپی وبخش‌های آزمایشگاهی وسایر بخش‌های پارا کلینیک نیز لطمه آموزشی و درمانی خواهند خورد. غیر از این‌ها بخش‌های دیگر از جمله بخش اطفال و بخش‌های زنان و ... از مشاوره‌های ارتوپدی محروم شده و باید مشاوره‌ها را به بیمارستان امام رضا(ع) ارسال کنند و روند کار طولانی شده و موجبات بستری‌های طولانی بیماران را به دنبال خواهد داشت.»
پرسش و پاسخ رئیس دانشگاه با پرسنل بیمارستان که به اتمام می رسد. وارد اتاق یکی از بیماران دیابتی می شویم که 4 روز است در بخش ارتوپدی بستری است. بیمار که جراحی را روز قبل پشت سر گذاشته است می گوید: از نظر بهداشت و تمیزی مشکلی وجود ندارد، چون طبقه چهارم این بخش نوساز است و پرسنل در این طبقه خدمات خوب و مناسبی ارائه می کنند.
وی با بیان اینکه عمل جراحی دیگری در پیش دارد، ادامه می هد: ما بیماران دیابتی دارای شرایط خاصی هستیم و نیاز به توجه بیشتری داریم. هم ما و هم خانواده هایمان باید شرایط سختی را تحمل کنیم.
وی با اشاره به خدمات نامطلوب بیمارستان قائم (عج) می افزاید: من بیشتر از 2 ماه در بخش داخلی بیمارستان قائم(عج) بستری بودم و در این مدت چند نفر فوت کردند.
دارابی نیز در پاسخ به صحبت های این بیمار در مورد بیمارستان قائم(عج) می گوید: این بیمارستان در دست تعمیر است و علت برخی کم و کاستی‌ها نیز همین است.
از اتاق که خارج می شویم همراه یکی از بیماران که متوجه حضور رئیس بیمارستان شده است، ما را به اتاق بیمارش دعوت می کند. بیمار که دست و پای چپش باند پیچی شده است و ورم زیادی دارد می گوید: در سبزوار تصادف شدیدی کردم. 3 روز در بیمارستان سبزوار بودم و آنجا به دلیل نبود امکانات کافی من را به بیمارستان امام رضا(ع) منتقل کردند. 3 روز است که اینجا هستم اما هنوز جراحی نشده ام. هر بار هم پزشک معالجم می گوید که در نوبت جراحی هستم.
دکتر حلاج مقدم، رئیس بخش ارتوپدی بیمارستان امام رضا(ع)، نیز پس از شنیدن این اظهارات می گوید: در مواردی که بیمار دارای شکستگی باز است، باید چند روز مراقبت از وی انجام شود تا بتوان عمل جراحی را انجام داد.
وی با اشاره به اینکه برخی از پزشکان دارای شیفت محدود (2 تا 3 شیفت) در بیمارستان هستند اضافه می کند: این پزشکان در روزهایی که شیفت دارند جراحی انجام می شود و اگر بیماری دارای شرایط اورژانسی باشد، بعداز ظهر در اتاق عمل اورژانس جراحی می شود.
دکتر طیبی، معاون آموزش و سلامت بیمارستان، نیز با بیان اینکه بیشتر پزشکان این بیمارستان فوق تخصص هستند، می افزاید: زمانی که یک پزشک بیماری را ویزیت می کند پزشک دیگر نمی تواند برای تشخیص او دخالت و ورود کند. البته بیماران این حق را دارند که مشکلات خود را بیان کنند اما معیار اولویت تخصص هاست که مربوط به پزشک هر بیمار است.

30 هزار مراجعه ماهانه به اورژانس
در ادامه وارد تریاژ اورژانس بیمارستان می شویم. دکتر دارابی مشغول پرسش و پاسخ با مدیر بخش پرستاری در مورد وضعیت اورژانس عدالتیان است. دکتر گچ پزان با اشاره به اینکه بیماران در این بخش به 5 سطح دسته بندی می شوند می گوید: بیماران سطح 3، 4 و 5 وقت درمانی بیشتری دارند و در نوبت انتظار قرار می گیرند تا توسط پزشک ویزیت شوند.وی با بیان اینکه بیمار در اورژانس در کمترین زمان ممکن باید ویزیت شود ادامه می دهد: اکنون هر ماه 30 هزار نفر به اورژانس مراجعه می کنند که این عدد در کشور شاخص است و در ایام پیک مراجعان به بالای 1500 نفر در روز می رسد.
دارابی در ادامه صحبت های گچ پزان با اشاره به اینکه اقداماتی برای کاهش فشار کاری به پرسنل اورژانس در دست انجام است، اضافه می کند: با افتتاح اورژانس بیمارستان قائم(عج) و بیمارستان هاشمی نژاد در چند ماه آینده و احداث بیمارستان امداد و نجات در جنوب مشهد 30 تا 40 درصد از بار اورژانس بیمارستان امام رضا(ع) کم خواهد شد.

یک هفته بدون تشخیص بیماری!
آماده رفتن به بخش اورژانس هستیم که «همراه» یکی از بیماران به سراغمان می آید و با حالتی عصبی و مضطرب بیان می کند: یک هفته است بیمارم در آی سی یو بیمارستان بستری است، اما هنوز به ما اعلام نکرده اند چه بیماری‌ای دارد و در چه وضعیتی است؟
آقای احمدی که برای زیارت به مشهد آمده، با بیان اینکه پزشک مربوط برخورد نامناسبی با ما داشته است، ادامه می دهد: از نوع رفتار پزشک بیمارم نیز به شدت گله دارم.

دلایل تعلل در پاسخ گویی به همراه بیمار
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز پس از شنیدن اظهارات آقای احمدی از سوپروایزر اورژانس دلیل مشکلات مطرح شده را جویا می شود و دکتر علیرضا صداقت، رئیس بخش مراقبت های ویژه، می گوید: زمانی که بیماری به اورژانس مراجعه می کند در کوتاه ترین زمان وضعیت او مشخص می شود، به طوری که از ساعت 12 تا یک بعداز ظهر پاسخ گوی شرایط بیماران به همراهان آن ها هستیم.
وی در خصوص مشکل پیش آمده برای بیمار آقای احمدی اضافه می کند: بیمار شما دچار مشکلات گوارشی و ریه است و نیازمند برخی تشخیص های پزشکی است، زیرا در شرایط نامناسبی به سر می برد و نیازمند مراقبت های ویژه است.

کمبود امکانات و نیرو در اورژانس
وارد تریاژ یک می شویم. برخی بیماران بسیار بدحال هستند. تعدادی از تخت ها نامنظم است. برخی همراهان بیمار همچنان گلایه دارند. در تریاژ2 از یکی از پرستاران در مورد تعداد شیفت هاو شرایط و قانون ارتقای بهره وری می پرسم و او در پاسخ می گوید: در 2 سال گذشته در هر ماه 37 شیفت کاری داشته ایم که امسال به 31 شیفت کاهش پیدا کرده است اما تغییری در پرداخت هزینه ها وجود ندارد و اضافه کار همانند گذشته هر ماه پرداخت می شود.وی ادامه می دهد: با توجه به شلوغی اورژانس نیازمند برخی وسایل و امکانات مانند دستگاه سی تی اسکن هستیم، چرا که برخی بیماران به بیرون از بیمارستان ارجاع داده می شوند. با توجه به مراجعان زیاد این بخش کمبود کمک پرستار و تخت کاملا احساس می شود.وی با اشاره به نبود فضای کافی در اورژانس اضافه می کند: باید در اورژانس 73 تخت وجود داشته باشد اما اکنون 60 بیمار وجود دارد که چاره ای جز استفاده از تخت های اکسترا (تخت اضافی) وجود ندارد که در این صورت فضایی به وجود می آید که موجب نارضایتی بیماران و پرسنل می شود.

کمبود دستگاه سی تی اسکن در بیمارستان
دارابی با تأیید این موضوع که با کمبود دستگاه سی تی اسکن در بیمارستان ها روبه رو هستیم بیان می کند: اورژانس پیشانی هر بیمارستانی است و باید دارای امکانات کامل، بهترین تجهیزات و حرفه ای ترین پرستاران باشد. هر بیمارستانی حداقل باید دارای 2‌دستگاه سی تی اسکن باشد اما با توجه به هزینه های بالا و نبود اعتبارات لازم امکان فراهم شدن این دستگاه ها وجود ندارد. وی خاطرنشان می کند: در قانون ارتقای بهره وری این بند وجود دارد که نیروها نباید در هیچ بخش خصوصی مشغول به کار شوند اما ما از این قانون چشم پوشی کرده ایم و در مقابل این انتظار را از پرسنل داریم که خدمات خوبی ارائه کنند.

بیماران اورژانس در صف خدمات
زمان بازدید ما تقریبا به پایان رسیده است و رئیس دانشگاه علوم پزشکی قصد بازدید از ساختمان قدیمی بیمارستان را دارد که به کتابخانه تغییر کاربری داده است. در حال خروج از تریاژ هستیم که پسر جوانی که بر روی یکی از تخت ها بستری است، با این قید که نمی خواهد از او نامی برده شود، می گوید: چند سالی است که سابقه پایین بودن پلاکت خون دارم. 2 شب است که به اورژانس مراجعه کرده ام.
وی با اشاره به اینکه در شهرستان محل سکونتش امکانات لازم وجود ندارد، بیان می کند: به دلیل پایین بودن بیش از حد پلاکت خون بعد از 3 ساعت از اورژانس به تریاژ 2 منتقل شدم اما از رسیدگی لازم برای بیماری مثل من که هر لحظه احتمال بیهوشی اش وجود دارد، خبری نبود.
دکتر محمد طیبی معاون آموزش و سلامت بیمارستان در پاسخ به این بیمار می گوید: برای این بخش تنها باید 6 تخت مصوب وجود داشته باشد اما اکنون 16 تخت وجود دارد که 10 تخت آن «اکسترا»ست و زمانی که دستور انتقال بیماری به بخش برسد بیمار در کوتاه ترین زمان به بخش انتقال داده می شود. با توجه به این موضوع که بیمارستان امام رضا(ع) دارای تمام تخصص هاست پذیرش بیمار زیاد و ضریب اشغال تخت همیشه صددرصد است.

مهمان سرا یا خوابگاه
از اورژانس بیمارستان خارج می شویم. دکتر دارابی به سمت کتابخانه حرکت می کند. در مسیر، همراهان بیمارانی را می بینیم که زیر سایه درختان بیمارستان روی زیرانداز نشسته اند. دکتر رحیمی، مدیر روابط عمومی دانشگاه، در مورد وجود مهمان سرا در بیمارستان می گوید: بیمارستان امام رضا(ع) دارای 4 مهمان سراست که با همکاری شهرداری و بیمارستان احداث شده است. البته بیمارستان طبق وظیفه فقط به بیماران خدمات ارائه می کند و ایجاد مهمان سراهای موجود در بیمارستان از وظایف بیمارستان نیست.
در مسیر تا رسیدن به محل کتابخانه به داخل یکی از مهمان سراها می رویم. برخی همراه ها خواب و بعضی دیگر در حال استراحت هستند. هوای داخل مهمان سرا گرم است و دیواری در وسط مهمان سرا وجود دارد که قسمت بانوان را از آقایان جدا کرده است.