بی تفاوت نباشیم

یکی از موضوع‌های مهم که در دین ما به آن پرداخته شده است؛ پاسخ به این پرسش است که در محیط جامعه آیا افراد، اعمال و رفتار به یکدیگر ربط دارد یا خیر؟! و اینکه آیا در محیط جامعه افراد مختلف نسبت به هم وظیفه‌ای دارند یا خیر؟! که پاسخ ما مثبت است. در دین اسلام، وظایف مختلفی برای افراد یک جامعه در ارتباط با هم قرار داده شده است، وظایفی که اهمیت آن تا به حدی است که سلامت آن جامعه را تضمین می‌کند.

یکی از چیز‌هایی که گاهی در تصاویر مختلف شبکه‌های اجتماعی از زندگی غربی نمایش داده می‌شود، بی تفاوت بودن مردم به سرنوشت افراد در میان جامعه است، اتفاقاتی که گاه پیش چشم آن‌ها رخ می‌دهد و خیلی ساده از کنار آن رد می‌شوند و اعتنایی به آن‌ نمی‌کنند، البته به هیچ وجه این موضوع کلیت ندارد، اما همین قدر آن هم در نگاه دین ما خطرناک است. در نگاه دینی ما باید هر قدر که‌ می‌توانیم در هر فضا و جنبه‌ای که امکان دارد به هم کمک کنیم.

خدای تعالی به ما اجازه نمی‌دهد که از کنار کسی که تقاضای کمک دارد یا مشکلی دارد که ما متوجه آن هستیم بدون توجه و اعتنا عبور کنیم. تحقق این بی تفاوتی برای یک جامعه خیلی خطرناک است، یکی از رسالت‌های این دین مقدس، رساندن انسان به رشد فردی و اجتماعی است که در کنار فرد، جامعه هم ساخته شود و به یک محیط زیبا و امن تبدیل شود.

پیامبر خدا (ص) می‌گویند: کسى که در محیط جامعه، صداى انسانى را بشنود که فریاد مى زند: اى مسلمانان به دادم برسید و کمکم کنید، کسى که این فریاد را بشنود و پاسخ نگوید، مسلمان نیست. کافى، ج۲، ص۱۶۴.

این یعنی رسیدگی به وضع یکدیگر و توجه به نیاز دیگران در جامعه آن قدر برای صاحب این دین مهم است که اگر کسی نماز بخواند، روزه بگیرد، حج به جا بیاورد و تمام اعمال و تشریفات دینی را انجام دهد؛ اما نسبت به فریاد و کمک خواستن یک نفر در جامعه بی تفاوت باشد، این شخص بدون هیچ تعارفی مسلمان نیست، البته تعریف این وظیفه اجتماعی در دین بسیار گسترده است و فقط شامل پاسخ گفتن به درخواست کمک افراد در فضای جامعه نیست، حتی حالی که افراد بعد برخورد با ما پیدا می‌کنند مورد توجه است و باید برای ما مهم باشد که طوری باشیم که افراد در مواجهه با ما احساس خوشی پیدا کنند.  رسول خدا (ص) می‌گویند: برادرت را با روى گشاده و باز، ملاقات کن. کافی، ج۲، ص۱۰۳.

اینکه در روایات مختلف اخلاقی به ما گفتند؛ نکند با روی عبوس و به قول امروزی‌ها انرژی منفی در جامعه حاضر شوی،  هر چند که غم و غصه داشته باشی باید سعی کنی غم خود را در دل نگه داری و بر صورت خود برای کسانی که تو را‌ می‌بینند لبخند داشته باشی که وقتی تو را‌ می‌بینند، احساس خوشی پیدا کنند و انرژی مثبت بگیرند.

این نگاه ریز و دقیق دین ما درباره برخورد‌های اجتماعی است، مسئله امر به معروف و نهی ازمنکر را که دو تا از فروع مهم دینی ما هستند هم باید با همین مقدمه درک کرد که این واجب اجتماعی بزرگ دینی به معنای دستگیری از دیگران است در اشتباهاتی که احیانا مرتکب آن‌ها می‌شوند و نه با مچ گیری و به قصد آزار دیگران و داشتن نیت‌های شخصی، یعنی در تمام این دستورات اجتماعی خداوند از ما می‌خواهد در راه رسیدن به قله یک جامعه سالم و شاد از هر کاری که از دستمان برمی آید برای دیگران دریغ نکنیم. ان شاءا....