بازی آماری بانک ها با وام ازدواج

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ رشد ۹۰ درصدی مبلغ پرداختی وام ازدواج در چهارماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، آماری است که حمید صفایی نیکو، دبیر شورای هماهنگی بانک‌های خراسان رضوی، در پاسخ به خبرنگار شهرآرا و گزارش هفته گذشته این رسانه از وضعیت پرداخت وام ازدواج در استان مطرح می‌کند. ما در گزارش «صف آرایی بانک‌ها مقابل وام ازدواج» نوشته بودیم که خراسان رضوی و جنوبی به صورت مشترک در شاخص میزان دریافت کنندگان وام ازدواج، رتبه آخر را دارند و به تحلیل این موضوع پرداختیم. حال او می‌خواهد با اعداد و ارقام مقایسه‌ای نشان دهد که رشد خوبی در جذب تسهیلات و مبلغ پرداختی وام به جوانان استان داشته ایم.

دبیر شورای هماهنگی بانک‌های خراسان رضوی با تأکید بر اینکه در میزان جذب وام ازدواج، رشد بی سابقه‌ای داشته ایم، می‌افزاید: اتفاقا خراسان رضوی با افزایش ۵۳ درصدی در جذب تسهیلات ازدواج نسبت به مدت مشابه سال قبل در کشور پیشرو است. اکنون آمار کشوری را ندارم، اما می‌دانم تا پایان تیر، نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیشترین وام را در بخش ازدواج پرداخت کردیم. صفایی نیکو آمار مقایسه‌ای تسهیلات ازدواج، پرداختی سیستم بانکی استان تا پایان تیر را شاهد ادعای خود قرار می‌دهد و می‌گوید: درصد رشد در تعداد تسهیلات ازدواج، پرداختی تا پایان تیر امسال، نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹.۳۱ درصد و مبلغ پرداختی ۹۰.۷۶ درصد رشد داشته است.

ابوالفضل چمندی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری، نیز به شهرآرا می‌گوید که آمار به روزی ندارد و بهتر است با مدیر کل امور اقتصادی گفتگو کنیم، اما در چند جمله توضیح می‌دهد که طبق آخرین آماری که او دارد، در سه ماهه اول سال نسبت به مدت مشابه سال قبل، پرداخت تسهیلات ازدواج از نظر ریالی دوبرابر و از نظر تعداد ۱.۶ برابر شده است. او می‌افزاید: البته آمار جدیدتری هم آمده است، اما این موضوع که استان ما در شاخص میزان دریافت کنندگان وام ازدواج رتبه آخر را دارد، باید بررسی شود.
رضا خواجه نائینی، مدیر کل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی، هم در یک توضیح کوتاه تأکید می‌کند: انسیه خزعلی، معاون امور زنان رئیس جمهور، نیز از عملکرد خراسان رضوی در حوزه پرداخت تسهیلات ازدواج قدردانی کرده است و اتفاقا شرایط خوبی داریم.

بازی با آمار

حساب وکتاب ما و ارقام منتشرشده از تسهیلات پرداختی وام ازدواج در کشور نشان می‌دهد که این اعداد و ارقام به نوعی بازی با آمار است و هیچ کدام از مسئولان دراین باره پاسخ درستی نمی‌دهند و فقط با عملکرد مقایسه‌ای و مبلغ پرداختی می‌خواهند به طریقی این موضوع را بی پاسخ بگذارند.

بنابر چرتکه اندازی ما، مبلغ وام ازدواج در سال جاری به ۱۲۰ میلیون تومان افزایش یافته است که پیش از آن، این مبلغ ۷۰ میلیون تومان بود؛ یعنی افزایش ۷۱ درصدی در مبلغ وام. پس اگر بگوییم بنا به گفته دبیر شورای هماهنگی بانک‌های خراسان رضوی تا پایان تیرماه، میزان افزایش در میانگین تسهیلات پرداختی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹۰ درصد رشد داشته است، عملا این افزایش در مبلغ تسهیلات ازدواج، میانگین افزایش در مجموع میزان پرداختی را تاحدود زیادی خنثی می‌کند. اگر تصور کنیم همه زوج‌های استان وام ۱۲۰ میلیون تومانی دریافت کرده باشند (چون اگر سن ازدواج متقاضیان در زمان ازدواج برای مردان کمتر از ۲۵ سال و برای زنان کمتر از ۲۳ سال باشد، آن‌ها می‌توانند ۱۵۰ میلیون تومان وام ازدواج بگیرند.) بخش عمده‌ای از این افزایش ۹۰ درصدی مربوط به افزایش مبلغ تسهیلات در سال جدید بوده است.

عملکرد ضعیف بانک‌های کشور به معنی عملکرد خوب استان نیست

احتمالا اینکه معاون رئیس جمهور، مسئولان استان ما را برای پرداخت وام ازدواج تشویق کرده، به دلیل عملکرد ضعیف سیستم بانکی کشور در پرداخت تسهیلات ازدواج در کشور است. باوجود تأکید رئیس جمهور بر تسریع و تسهیل پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج، آمار منتشرشده درباره مبلغ وام‌های پرداختی نشان می‌دهد که به این دستورات توجه نشده است. چند روز قبل معاون اداره اعتبارات بانک مرکزی گفت که پرداخت وام ازدواج امسال در مقایسه با سال گذشته ۳۵درصد رشد داشته است و بسیاری از رسانه‌ها نیز آن را تیتر کردند، اما سؤال اینجاست که در تعداد وام‌های اعطاشده چه تغییری صورت گرفته است؟

خلاصه حرف ما این است که طبق گزارش قبلی شهرآرا و بنابر آماری که اداره کل ورزش وجوانان استان دراختیار ما قرار داده بود، از ابتدای سال تا پایان تیرماه، از زوج‌های متقاضی تسهیلات ازدواج در خراسان رضوی فقط ۳۷ درصد توانسته اند وام خود را دریافت کنند، در صورتی که میانگین پرداخت وام ازدواج در کشور ۴۷ درصد است. پس اینکه مسئولان بانکی و دست اندرکاران این حوزه مدعی هستند در رقم‌های اعطای وام خوب عمل کرده اند باتوجه به صف انتظار ۶۱ هزار نفری در استان قابل توجیه نیست.

دستگاه‌های نظارتی اقدام کنند

سرپرست معاونت فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش وجوانان خراسان رضوی در واکنش به این اعداد و ارقام می‌گوید: بانک‌ها بسیار حرفه‌ای با اعداد و ارقام بازی می‌کنند؛ ما آمار دقیق بانک مرکزی را ارائه می‌کنیم و توقع داریم آن‌ها هم مستندات خود را دقیق و با جزئیات ارائه کنند تا ببینیم واقعا رشدی که ادعا دارند، صورت گرفته است یا نه.

حجت الاسلام مرتضی محمدپورطبسی تأکید می‌کند: اینکه بدون توجه به جمعیت استان بگوییم ما رشد خوبی در جذب یا مبلغ پرداخت تسهیلات داشته ایم، مقایسه‌ای دور از انصاف است و نمی‌تواند رتبه آخر ما در شاخص میزان دریافت کنندگان وام ازدواج را توجیه کند.

او می‌افزاید: باوجود دستور رئیس جمهور برای دریافت یک ضامن، بانک‌ها به آن عمل نمی‌کنند و این نیاز به توضیح ندارد. بانک‌ها اگر از عملکرد خود دفاع می‌کنند، یک نظرسنجی برگزار کنند تا ببینیم که آیا مردم از عملکردشان در پرداخت وام ازدواج راضی هستند و بانک‌ها به دستور رئیس جمهور و شورای عالی جوانان برای دریافت یک ضامن و پرداخت وام تا سقف زمانی ۱۰ تا ۱۵ روزه عمل می‌کنند یا خیر.
محمدپورطبسی از مسئولان می‌خواهد به جای ارائه آمار و توجیه عملکرد خود، یک بار هم که شده است، قصور خود و منفعت طلبی بانک‌ها را بپذیرند و دستگاه‌های نظارتی برای رفع این مشکل اقدام کنند.