مشهد و چالش‌های جامعه میزبان و میهمان

محمدرضا فیضی | شهرآرانیوز؛ محرم چند روز دیگر به پایان می‌رسد و وارد ماه صفر می‌شویم؛ ماهی که جمع زیادی از زائران امام مهربانی‌ها سواره و پیاده از جای جای کشور و جهان خودشان را به مشهد می‌رسانند و در عزای امام رضا (ع) به سوگ می‌نشینند. در این روز‌ها ما مشهدی‌ها باید از آن‌ها به بهترین نحو استقبال و پذیرایی کنیم.

هر مسافری که از هر نقطه ایران یا دیگر کشور‌ها وارد مشهدمقدس می‌شود، فارغ از اینکه به قصد زیارت آمده باشد یا نه، مهمان امام رضا (ع) است و باید متناسب شأن ایشان تکریم شود. زیرا مهمان حبیب خداست و تفاوتی ندارد که وارد خانه یا شهرمان شود. در این گزارش فرهنگ میزبانی شهرمان را از نگاه زائران خارجی مرور می‌کنیم.

پلیس زائر نداریم

مشهدالرضا (ع) شهری بین المللی است و سالانه بیش از ۸۶ ملیت راهی شهرمان می‌شوند. با این وضعیت بیراه نیست که بگوییم شهرمان شهری بین المللی است و باید میزبانی از زائران به خوبی انجام شود. بخشی از فرهنگ میزبانی بر عهده مردم است و بخش دیگر آن بر عهده مسئولان شهر. برای کم وکاستی‌های فرهنگ میزبانی با «عبدالقادر رازدان» هم کلام می‌شوم.

او سالانه بیش از پنج مرتبه کاروان زائران را از عراق به مشهد می‌آورد و بازمی گرداند. او نبود پلیس زائر را یکی از مسائلی می‌داند که در مشهد به آن توجه نمی‌شود و می‌گوید: تاکنون اتفاقات زیادی برای هم وطنانم در مشهد رخ داده است. نمونه حاضرش همین دیروز بود که در یکی از خیابان‌های اطراف حرم مطهر کیف حاوی پول نقد و تلفن همراه یکی از هم سفرانمان را به سرقت بردند. وقتی به هتل بازگشتند، از نبود پلیسی که به زبان عربی مسلط باشد و بتواند به مشکلشان رسیدگی کند، گلایه‌مند بودند.

او در ادامه بیان می‌کند: براساس آماری که من گرفته ام، بیشترین زائرانی که وارد مشهد می‌شوند، از کشور ماست؛ بنابراین می‌طلبد که متولیان شهر برای بخش‌های گوناگونی که زائران با آن سروکار دارند، افرادی را به کار گیرند که دست کم به زبان‌های عربی و انگلیسی مسلط باشند. این به خودی خود برای زائر رضایت بخش است.

دربستی‌های گران

هزینه زیاد کرایه تاکسی به بازار‌ها و تفرجگاه‌های مشهد یکی دیگر از مشکلاتی است که «عبدالقادر رازدان» به آن اشاره می‌کند. او در این باره بیان می‌کند: ما در مشهد مدت محدودی میهمانیم و به همه هم کاروانی هایمان توصیه و تأکید می‌کنم که برای استفاده از سامانه‌های حمل ونقل عمومی، از خودرو‌های مجوزدار استفاده کنند که تاکسی‌های زردرنگ یکی از آن هاست. متأسفانه بار‌ها شاهد دریافت هزینه‌های زیاد بوده ایم. مثلا از بست طبرسی تا الماس شرق ۷۰ هزارتومان، از بست طبرسی به راه آهن ۴۰ هزار تومان و به مقصد باغ وحش وکیل آباد تا ۱۰۰ هزار تومان هزینه پرداخت کرده اند. به نظرم باید برای حل این مشکل چاره‌ای اندیشید تا شاهد این نوع رفتار‌ها نباشیم.

او در انتهای صحبتش می‌گوید: مشکل دیگری که نه تنها مسافران، بلکه افراد غیرایرانی زائر مشهد را اذیت می‌کند، تهیه سیم کارت است که اگر مترجم یا فردی آشنا به زبان فارسی نداشته باشند، نمی‌توانند سیم کارت تهیه کنند؛ درحالی که در عراق دستگاه‌هایی با عنوان سیم کارت زائر وجود دارد که فقط با بررسی گذرنامه، سیم کارت ارائه می‌دهند.

برنامه هست؛ اطلاع رسانی نیست

«رقیه آزاد» یکی از شهروندان کشمیر پاکستان است که اکنون در یکی از دانشگاه‌های مشهد مشغول به تحصیل است. او یکی از مخاطبان پروپاقرص برنامه‌های حرم مطهر است و از چندوچون محتوایی برنامه‌ها رضایت دارد. «رقیه آزاد» از اطلاع رسانی ضعیف برنامه‌های حرم گلایه‌مند است و در این باره می‌گوید: حدود دو سال است که در مشهد ساکنم. برنامه‌هایی که در حرم مطهر برای ما برگزار می‌شود، کیفیت خوبی دارد.

هزینه و وقت زیادی برای برپایی این برنامه‌ها در نظر گرفته می‌شود، اما به خوبی اطلاع رسانی نمی‌شود. بسیاری از هم وطنانمان روحشان هم از اجرای این برنامه‌ها بی خبر است.‌ای کاش آستان قدس برنامه‌ای جدی برای اطلاع رسانی این مراسم و محافل داشته باشد تا استقبال اهالی پاکستان و دیگر کشور‌ها از برنامه‌های حرم مطهر بیشتر شود.

سفر ایمن و ارزان

«رقیه آزاد» هرروز مسیر وکیل آباد تا سعدی را با مترو سفر می‌کند. او در ادامه گفته هایش از سامانه حمل ونقل عمومی مشهد به خصوص قطارشهری رضایت دارد و می‌گوید: مشهد یکی از شهر‌های پرجمعیت ایران است و از طرفی حجم زیادی از زائران در این شهر با خودروهایشان تردد می‌کنند و این موضوع باعث گره‌های ترافیکی می‌شود. خوشبختانه قطارشهری تا حد زیادی توانسته است مشکل ترافیک را برای ما حل کند. ایمنی و آسایش مسافران، کاهش مصرف انرژی، سرعت مناسب و قیمت کم از مزایای سامانه حمل ونقل عمومی مشهد است.

او در انتهای گفته هایش بیان می‌کند: مشهد مردم مهمان نوازی دارد، اما لازم است کسبه به ویژه در قبال مسافران غیرایرانی که زبان یکدیگر را نمی‌دانند، کمی بیشتر صبر و حوصله به خرج دهند. نکته دیگر اینکه وجود یک نرم افزار یا نوعی دسترسی آنلاین و غیرحضوری به مکان‌های اقامتی شهر برای مسافران خیلی راهگشاست و باعث می‌شود دیگر شاهد صحنه‌هایی نباشیم که مسافران با حجم بار و وسایل در جست وجوی محل اسکان مناسب باشند.

جای خالی صرافی معتبر

«بهادر آپوکوتی» یکی دیگر از زائران غیرایرانی است که با او هم کلام می‌شویم. او در رشته پزشکی در یکی از دانشگاه‌های مشهد مشغول به تحصیل است. «بهادر» از تفاوت زیاد قیمت‌ها در بازار‌های شهر گله‌مند است و می‌گوید: تفاوت قیمت یک جنس در بین فروشگاه‌های شهر بسیار است. متولیان و دستگاه‌های نظارتی دست کم باید مغازه داران اطراف حرم مطهر را به فروش اجناس با نرخ مصوب به همه مشتریان ازجمله ایرانی و غیرایرانی ملزم کنند تا هم مشتریان بیشتری جذب شوند و هم در حق مشتریان غیرایرانی اجحاف نشود. از طرفی، جای صرافی‌های معتبر در بازار‌های اطراف حرم خالی است. زیرا بیشتر مسافران با خودشان پول نقد می‌آورند و هنگام خرید در مشهد برای تبدیل پول به مشکل می‌خورند و ناگزیرند با قیمت‌های کمتر از نرخ رسمی، ارزشان را تبدیل کنند.