روایت تأسیس نخستین باشگاه فوتبال مشهد

به گزارش شهرآرانیوز؛ سازمان ورزش خراسان در سال ۱۳۲۵ سالنامه‌ای منتشر کرد که بعد از گذشت بیش از ۷۵ سال از آن‌موقع، هنوز مرجع جالبی برای دانستن اولین‌های ورزش استان است. این سالنامه اطلاعات کامل و جامعی درباره ورزش خراسان نه‌تنها در آن سال، بلکه اولین‌هایش به خواننده می‌دهد. سالنامه‌ای که قرار است در چند هفته آینده هربار بخشی از مطالب آن با هدف آشنایی با تاریخ ورزش مشهد در قالب «تقویم تاریخ» پیشکش حضورتان شود. در این شماره گزارشی از این سالنامه را مرور می‌کنیم که به نخستین باشگاه فوتبال مشهد و چگونگی تأسیسش می‌پردازد. اطلاعات جالبی که نشان می‌دهد نخستین باشگاه فوتبال مشهد در سال ۱۳۰۴ تأسیس شده است. در ادامه، بخش‌هایی از این گزارش را با قلم وزین نویسنده آن در سالنامه «ورزش خراسان» از نظر خواهید گذراند.

سرزمین خراسان را از نقطه‌نظر ورزش می‌توان محل نشوونمای قهرمانان و پهلوانان دانست. تا قبل از جنگ بین‌الملل اول مردم خراسان آشنایی به ورزش‌های جدید نداشتند و از آن‌موقع به بعد در اثر تماس با خارجی‌ها و عوامل دیگری که در زیر از آن‌ها نام می‌بریم، این‌گونه ورزش‌ها رواج پیدا کردند.

در سال ۱۳۰۱ عده‌ای از جوانان با وجود موانع بسیار به ترویج بازی فوتبال اقدام و یک‌دسته ۲۲ نفری برای آن حاضر کردند. دوازده تن از میان این عده به فکر سازمان باشگاه ورزشی افتادند و در آذر ۱۳۰۳ باشگاهی به‌نام انجمن «فردوسی» را رسما تأسیس کردند. این دوازده نفر عبارت بودند از محمود صبایی، حسن بهمنیار، طاهر بهادری، حسین آموزگار، گلشن آزادی، محمدرضا کیمیاوی، احمد پارسی، محمد خمین‌قدوسی، اوکتایی، علی‌اکبر جهانی، اسدا... مدرس رحمانی و حسین میلانی.

جشن رسمی افتتاح باشگاه نام‌برده در تیر ۱۳۰۴ با حضور عده زیادی از محترمان اهالی مشهد و آقای جان‌محمد علایی، فرمانده وقت لشکر شرق، برپا شد. در این جشن از طرف حضار وعده هرگونه مساعدت در پیشرفت به‌منظور این دسته از معارف‌پروران داده شد که نظری به‌جز پیشرفت ورزش و ازدیاد نیروی بدنی جوانان نداشته باشد و بیشتر آنان به وعده خود وفا کردند و انجمن را در تهیه وسایل کار با کمک‌های مادی قرین امتنان کردند. بعد از میان مؤسسان، یک هیئت عامله عهده‌دار کار‌های باشگاه شد که از بذل هیچ‌گونه سعی و کوشش و صرف وقت مضایقه نداشت و در حقیقت چرخ‌های این ماشین نیروسازی را این چند نفر می‌گرداندند. در مرتبه اول آقای محمود صبایی عضو فعال انجمن و پس از آن آقای بهمنیار مدیریت باشگاه فردوسی را به‌عهده گرفتند. خراسانیان مجاهدات خستگی‌ناپذیر این مردان را که در راه ترویج و ترقی ورزش در آن سامان از هیچ‌گونه فداکاری کوتاهی نکردند، فراموش نخواهند کرد.

پس از چند سال اشخاص ورزش‌دوست و فرهنگ‌پرور دیگر نیز مانند آقای جواد فروتن و عباس اسلامی به عضویت هیئت‌مدیره باشگاه فردوسی انتخاب و مشغول فعالیت شدند. ریاست افتخاری این باشگاه را چند سال آقای سیدحسن مشکان‌طبسی عهده‌دار بود و در اوایل تأسیس باشگاه نام‌برده به تهیه زمین فوتبال (در خارج از محوطه باشگاه) و زمین والیبال و بسکتبال و دو زمین تنیس و محلی برای ورزش‌های پهلوانی و میز پینگ‌پنگ موفق شد.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت باشگاه نام‌برده در پیشرفت ورزش‌های جدید بسیار مؤثر و دارای تیم‌های فوتبال، والیبال و بسکتبال بوده است و در نتیجه پیشرفتی که باشگاه نام‌برده در قسمت فوتبال پیدا کرد، آقای جهانبانی که از علاقه‌مندان جدی ورزش بود، تیم «ادیای قفقاز» را به مشهد دعوت کرد و مسابقه با حضور چند هزار تماشاچی انجام گرفت که نتیجه آن به‌نفع تیم ادیا بود.

در همین موقع ورزش‌های جدید در دبستان‌ها و دبیرستان دانش آغاز شد. آقای رفیعا، اولین دبیر ورزش دبیرستان نام‌برده، با جدیت خستگی‌ناپذیری به تربیت تیم‌های فوتبال و والیبال همت گماشت و در نتیجه زحمات ایشان بوکس، شمشیربازی و ورزش‌های سوئدی نیز در دبیرستان مذکور معمول شد. در سال ۱۳۰۲ باشگاه دیگری به‌نام «کلوپ خیام» در مشهد دایر و پس از چندی در سال ۱۳۰۵ تعطیل شد.