دیدن آخرین زیارت‌ها

صدای جمعی «لا اله الا ا...» خیلی جا‌ها به گوشمان خورده است، صدایی آشنا که در حرم امام رضا (ع) هم کم به گوش می‌رسد. صدایی که نشان می‌دهد دیگربار خانواده‌ای داغ دار شده و میتی برای آخرین زیارت راهی حرم شده است.

در یکی از روز‌های کشیکم که پس از چند ساعت انجام وظیفه و خدمت به زوار عزیز امام مهربانی، در فاصله دو شیفت خدمتی، از کفشداری شماره (۷) وارد صحن آزادی شدم، دوباره این صدا را شنیدم. صدا از میان جمعی سیاه پوش بلند می‌شد؛ بگو لا اله الا الله. خودم را کنارشان رساندم، درست چند قدمی تابوت، تا من هم عمل کننده روایت نبوی باشم که می‌گوید: «هرکس در تشییع جنازه شرکت کند به هر قدمی که برمی دارد هزاران حسنه در نامه اعمالش ثبت و هزاران گناه از او محو می‌شود و فرشتگان تا قیامت برای او طلب مغفرت می‌کنند.» فاتحه می‌خواندم، اما گوشم پر بود از صدای لا اله الا الله و ضجه‌های سوزناک مادری که پشت سر جنازه، افتان و خیزان در حال حرکت بود. مادری که داغ دار پسر جوانش شده بود.

این بار بیشتر از لحظه اول دلم خواست تابوت را همراهی کنم. همراهشان شدم تا در آستانه در ورودی دارالسرور، تابوت را بر زمین گذاشتند و پارچه روی تابوت را کنار زدند و یکی از فرش‌های داخل صحن آزادی را روی جنازه تکان دادند تا خاک پای زائران امام رضا (ع) روی کفن بریزد. سپس صلوات خاصه حضرت علی بن موسی الرضا (ع) را همراه مداح زمزمه کردیم و پس از قرائت فاتحه دوباره تابوت را بلند کردیم و به سمت گوشه شمال شرقی صحن آزادی بردیم و آنجا نماز میت خواندیم و سپس جنازه به بیرون حرم هدایت شد تا در آرامستان بهشت رضا دفن شود.

این آخرین زیارتی بود که پسر، همان میت داخل تابوت، در دنیا به خود دید؛ آخرین زیارتی که به دنبال سنت حسنه مشهدی‌ها از خیلی سال‌های دور اجرا می‌شود و طبق آن مرسوم است که مردم اموات خود را پس از غسل میت و قبل از خاک سپاری برای تبرک جویی از تربت حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان آخرین زیارت به حرم می‌آورند و همه همراهان از طرف او به، ولی نعمتشان سلام می‌دهند؛ و چه نیکو سنتی است که مجاوران بارگاه مطهر رضوی نخستین نجوای اذان در گوش خود را به رسم مسلمانی در صحن و سرای ثامن الحجج بشنوند و در انتهای زندگی نیز با سلام به آن حضرت و متبرک شدن از تربت پاک ایشان به سفر آخرت بروند.

البته بر اساس آموزه‌های دینی و اعتقادات ما، قطعا نظر عنایت آن، ولی خدا بدرقه خوبی خواهد بود برای شیعه اش که راهی این سفر است، اما این تمام ماجرا نیست و این آمدن و رفتن میت به حرم، توصیه به حضور در تشییع جنازه و ... همه تلنگری است به ما زنده‌ها. آن طور که امام صادق (ع) فرمودند: هرگاه جنازه را بر دوش کشیدی، تصور کن این تو هستی که بر شانه‌ها حمل می‌شوی، یا گویی از پروردگارت می‌خواهی به دنیا برگردی تا دست به عمل نیک بزنی.