خانواده شاد یعنی اجتماع شاد

ساحل کریمی | شهرآرانیوز؛ شادبودن و آرامش خاطر یکی از نیاز‌های مبرم زندگی بشر است. دست انداز‌های گوناگون زندگی و فرازونشیب‌هایی که در زندگی روزمره ایجاد می‌شود، گاهی انرژی انسان را به بدترین شکل ممکن تحت شعاع قرار می‌دهد؛ بنابراین شادبودن و بسترسازی برای داشتن جامعه‌ای شاد می‌تواند انسان‌ها و جامعه را از بروز ناملایمات به بهترین شکل ممکن عبور دهد.

حجت الاسلام والمسلمین مهدی مسائلی، کارشناس دینی و استاد آسیب شناسی حوزه علمیه، در گفتگو با شهرآرا شادی از منظر اسلام و آموزه‌های نبوی را خاطرنشان کرده است تا الگویی ناب از شادی حلال منطبق بر وضع کنونی روزگار حاضر داشته باشیم.

نگاه و رویکرد اسلام به مقوله شادبودن و شادی کردن چیست و آیا بین نوع شادی کردن در دنیای امروز با شادی در دوره حیات پیامبر اکرم (ص) تفاوتی وجود دارد؟

دین اسلام شادی کردن را برای یک یک انسان‌ها واجب می‌داند. زیرا روح بیمار، جسم را بیمار می‌کند و انگیزه حرکت‌های اجتماعی و خدمت به خلق و خالق را‌ می‌گیرد. موضوع مهم دراین باره این است که در طول زمان سنت‌های اجتماعی متحول می‌شوند؛ بنابراین نباید انتظار داشته باشیم شادی امروز دنیای ما مطابق شادی‌ای باشد که در چهارده قرن گذشته در جامعه آن روز وجود داشته است. البته باید به نکته ظریفی در این موضوع اشاره کرد و آن حفظ روح شادی است که اسلام بر آن تأکید کرده است.

برای حفظ روح شادمانی و نشاط چه موضوع‌هایی باید در رأس اجرا و انجام قرار بگیرد؟

روح شادی و نشاطی که در زمان پیامبراکرم (ص) حاکم بوده، در این دوران و در همه دوران‌ها اجراشدنی است. حفظ حرمت دیگران، تلاش برای شادکردن افراد جامعه و خانواده‌های ضعیف از لحاظ مالی و معیشتی و شادی در مراسم‌هایی که به تشکیل خانواده یا حفظ بنیان خانواده مثل عقد و عروسی می‌انجامد، ازجمله اجزای مهم روح شادی هستند که در چهارده قرن پیش و اکنون به یک شکل تأثیرگذارند. اگر شادی روحی و روانی افراد جامعه با ایجاد آرامش برقرار شود، بی گمان این شادی به شکل درست در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی آن‌ها تسری می‌یابد و عوایدش را به بهترین شکل ممکن نشان می‌دهد. برخی شادی‌ها در زمان پیامبراکرم (ص) امضاشده و تأییدشده اند؛ مثل برگزاری جشن عقد و عروسی و برگزاری جشن‌های فرهنگی و اجتماعی با حضور مردم جامعه.

شادی حلال به چه معناست؟

شادی حلال چند معنا دارد. اولین معنای مهم آن شادی‌ای است که انسان مرتکب گناه نشود. دوم شادی کردن بدون هتک حرمت دیگران یا تجاوز به حریم شخصی افراد است. گزاره‌های شادی کردن در دوران ما با دوران زندگی پیامبراکرم (ص) تفاوت کرده، اما اصول آن‌ها به قوت خود باقی است. گزاره‌هایی که دارای خصوصیات مثبت هستند، می‌توانند در جامعه بزرگ امروز اجرا و محقق شوند.

در زمان حیات پیامبراکرم (ص) نوع موسیقی نسبت به آنچه امروز داریم، بسیار متفاوت بوده است. چون قرار است به سمت تحجر نرویم، باید روح شادابی و نشاط را به صورتی در جامعه پیاده کنیم و به منصه ظهور برسانیم که موسیقی‌هایی که در مراسم شاد به کار گرفته می‌شود، به فراموشی یاد خدا یا فسق و فجور منجر نشود. در جمع‌های صمیمی و خانوادگی و حتی اجتماعی برای شادی آفرینی می‌توان بعضی گزاره‌های سنتی مثل شعرگفتن و شعرخواندن را احیا کرد. این گزاره‌ها در زمان پیامبراکرم (ص) محمل شادی آفرینی برای مردم بوده اند.

براساس سفارش‌های پیامبراسلام (ص) و رفتار‌های ایشان در جمع خانواده، چگونه می‌توان شادی حلال را وارد جمع‌های خانوادگی کرد؟

یکی از مؤلفه‌های مهم شادکردن خانواده، دقت در افزایش حس توجه و احترام به یکدیگر است. متأسفانه به نظر می‌رسد به دلایل مختلف ازجمله اقتصادی، خانواده‌ها افسرده شده اند، اما همچنان در ایران ظرفیت شادی آفرینی در خانواده‌های سنتی نسبت به خانواده‌های غربی بسیار بیشتر است. فرد در خانواده نباید احساس تنهایی کند. شادی را با کوچک‌ترین کار‌ها و فعالیت‌ها در نهاد خانواده می‌توان جاری و ساری کرد. اگر در نهاد خانواده درون گرایی وجود داشته باشد، یعنی اعضای خانواده رسالتشان را در شادکردن دیگراعضا بدانند، بی گمان خانواده‌ای شاد خواهیم داشت که اعضایش در کانون خانواده شادی حلال می‌آفرینند.

در ایران با فرهنگ سازی، در سوگواری پیشرفت کرده ایم، اما در تحقق شادی اسلامی متأسفانه عملکرد بسیار ضعیفی داشته ایم. از این رو به نظر می‌رسد توان تبلیغ دینی باید بر هسته شادی آفرینی در خانواده و جامعه تمرکز کند تا تجلی و ظهور شادی مذهبی را در خانواده‌ها شاهد باشیم. زیرا بروز شادی در خانواده به راهی شدن انسان شاد در جامعه بزرگ‌تر منجر می‌شود و او می‌تواند افراد نزدیک به خود را نیز شاد کند و شادی آفرین جامعه باشد.