نقطه اصابت تورم بنزینی

افزایش قیمت بنزین چه تأثیری بر نرخ تورم و سبد هزینه خانوار‌های ایرانی داشته و نقطه اصابت اولیه تورم بنزینی کدام است؟ گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در نخستین‌ماه پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین و پرداخت کمک معیشتی دولت به ۶۰ میلیون ایرانی، نرخ تورم سالانه کشور در آذرماه با ۱/۱ درصد کاهش نسبت به آبان‌ماه به ۴۰ درصد رسید، اما نرخ تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه به ترتیب ۶/۱ و ۸/۰ درصد رشد کرد. متغیری که نشانگر اثر افزایش قیمت بنزین بر نرخ تورم آذرماه امسال است، تأثیر افزایش قیمت‌ها بر گروه‌های دوازده‌گانه کالا‌ها و خدمات مصرفی مردم است که بیشترین رشد را گروه خدمات حمل‌ونقل تجربه کرده است، با این تفاوت بنیادین که رشد قیمت در گروه حمل‌ونقل در سبد هزینه خانوار ایرانی در آذرماه ۷/۱۴ درصد، در سبد هزینه خانوار شهری ۱/۱۴ درصد و در سبد هزینه خانوار روستایی ۹/۱۷ درصد بوده است. به این ترتیب نقطه اصابت اولیه تورم بنزینی بر شاخص قیمت گروه حمل‌ونقل بوده و بیشترین فشار تورمی بر سبد هزینه خانوار‌های روستایی مشاهده شده است.
نقطه اصابت دوم تورم بنزینی بر رشد قیمت ماهانه سبد کالا‌ها و خدمات مصرفی مردم بوده که رشد آن از ۶/۱ درصد در آبان‌ماه به ۲/۳ درصد رسیده که رشدی ۱۰۰ درصدی را نشان می‌دهد و انتظار می‌رود آهنگ رشد تورم ماهانه در ماه‌های پیش رو همچنان روندی صعودی را تجربه کند و پس از چندماه اثر تورمی بنزین بر شاخص ماهانه تورم تخلیه شود. از حیث سیاست مهار تورم، مهم این است که سرعت رشد قیمت‌ها در هرماه نسبت به ماه قبل چه تغییراتی را تجربه خواهد کرد و بخشی از آن تابع سیاست‌های مالی و پولی است و چنانچه این شاخص روندی صعودی را در ماه‌های آینده تجربه کند، اثر آن در شاخص نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه و با تأخیر و فاصله زمانی بیشتر در شاخص نرخ تورم سالانه نمایان خواهد شد.
نقطه اصابت بعدی تورم بنزینی با فاصله احتمالی ۳ ماه آینده در سبد هزینه کالا‌های خوراکی و مصرفی نمایان خواهد شد، چراکه رشد قیمت گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آذرماه نسبت به آبان امسال ۲/۵ درصد برآورد شده و نسبت به آذرماه پارسال به ۶/۲۹ درصد رسیده است. احتمال می‌رود دولت تحت‌تأثیر فشار تقاضا برای افزایش سهمیه بنزین برخی خودرو‌های عمومی سیاست فعلی خود را تغییر دهد، اما این رویکرد نمی‌تواند ضامن تأثیرناپذیری قیمت کالا‌ها باشد.