تضمین سرمایه و سود ۲۰ درصدی حقیقی‌ها چه اثری روی بورس خواهد داشت؟

به گزارش شهرآرانیوز، شاخص کل بورس بعد از فتح قله ۲ میلیون واحدی در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ دیگر روی خوش به خود ندید. از آن زمان تاکنون نماگر اصلی بازار سرمایه فراز و فرود‌ها بسیاری را تجربه کرده است.

اکنون شاخص در تراز یک میلیون و ۲۴۴ هزار واحدی قرار دارد و طی ۶ ماه اخیر قریب به ۲۰ درصد سقوط را تجربه کرده است. در چنین شرایطی دولت بازهم دست به طراحی بسته حمایتی از بورس زده است. اقدامی که پس از مرداد ۹۹ برای چندمین بار شاهد آن هستیم. حمایت‌هایی که اگرچه لازم بوده، اما تاثیر کافی را نداشته و نتوانسته است مقابل سیل خروج سرمایه حقیقی از بازار را بگیرد و ترمز سقوط قیمت‌ها را بکشد.

سبد سهامداران حقیقی چگونه بیمه می‌شود؟

مهم‌ترین بند در بسته حمایتی جدید دولت از بازار سرمایه، بند نخست آن است که در آن به صراحت نوشته شده: «بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر (که حدود ۹۶ درصد از تعداد کد‌های حقیقی فعال حاضر در بازار را تشکیل می‌دهند) از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه گذاران صورت می‌گیرد. سر رسید اعمال این اوراق یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهار شنبه، ۴ آبان ۱۴۰۱ می‌باشد؛ و بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌نماید اعمال و اجرایی خواهد شد.».

بیشتر بخوانید: بسته ده بندی حمایت از بورس ابلاغ شد

نکته نخست اطمینان دولت از بازدهی ۲۰ درصدی بورس و فرابورس طی یکسال آینده است. به زبان دیگر این بند حمایتی می‌تواند به اطمینان بخشی مردم نسبت به آینده بازار سهام کمک کند. اگرچه سهام شرکت‌های حاضر در تابلو بازار پایه شامل این طرح نمی‌شوند، اما این نشان می‌دهد که دولت به سود ۲۰ درصدی و حتی بیشتر شرکت‌های فعال در تابلو بورس و فرابورس مطمئن است وگرنه چنین تضمینی را به سهامداران حقیقی ارائه نمی‌کرد.

اما این طرح ایراداتی هم دارد. نظیر اینکه فقط و فقط سهام‌های موجود در پرتفوی سهامداران حقیقی در تاریخ ۴ آبان ۱۴۰۱ مشمول این طرح است و به بیان ساده‌تر اگر در روز جاری و روز‌های آینده سهامداران حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان سهام جدید بخرند، سهام جدیدشان شامل این تضمین و بیمه نمی‌شود.

تضمین دولت برای اصل سهام و سود عملیاتی است؟

چالش دیگری که پیش روی سهامداران حقیقی است، مسئله اعتماد به دولت است. اگر سهامداران حقیقی به تضمین دولت اعتماد کنند و اعتقاد داشته باشند که دولت نسبت به سود حداقل ۲۰ درصدی بازار سهام طی یکسال مطمئن است، سرمایه‌های خود را وارد بازار سرمایه می‌کنند حتی اگر سهام‌های جدیدشان بیمه نشود.

اما ایراد کار، حافظه تاریخی نه چندان مثبت سهامداران نسبت به وعده وعید‌های دولت درباره بازار سرمایه است. از زمانی که بازار سرمایه سیر نزولی خود را در پیش گرفته است دولتمردان بار‌ها و بار‌ها اقداماتی را برای حمایت از بازار سرمایه انجام داده اند، اما تاکنون موفق به جلب اعتماد دوباره سهامداران نشده اند.

تاثیرات دیگر بند‌های بسته حمایتی جدید روی بورس

بند دوم این بسته حمایتی در واقع سازوکار اجرایی حمایت از بازار را تشریح کرده است. از بند سوم تا هشتم نیز تکرار یکسری اقداماتی است که تاکنون دولتمردان بار‌ها و بار‌ها انجام آن‌ها را وعده کرده است. به عنوان مثال بند سوم تاکید بر واریز منابع مندرج در بودجه سال ۱۴۰۱ برای صندوق تثبیت بازار است و یا بند هشتم فروش بازارگردان‌ها را محدود کرده است.

نکته قابل توجه، اما بند نهم این بسته است که در آن قید شده «پذیره نویسی اوراق بهادار و عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثابت به بازار سرمایه باید متوقف شود.» این بند اگرجه در ظاهر منجر به ایجاد تعادل در کفه‌های عرضه و تقاضای بازار است و به نوعی کفه عرضه را محدود می‌کند، اما پیامی نه چندان مثبتی را اقتصاد کشور مخابره می‌کند اینکه بازار سرمایه آمادگی لازم برای پذیرش شرکت‌های جدید را ندارد.

بند دهم این بسته نیز تاکید کرده است که «زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳:۰۰ به ۱۲:۳۰ بازگردد». این اقدام مثبت است و البته درسی در آن نهفته است. اینکه عمده تغییراتی که مسئولان و سیاست گذاران بازار سرمایه روی روند معاملات اعمال می‌کنند پس از مدتی اندک تاثیر منفی آن نمایان شده و باز به حالت اولیه باز می‌گردد.

قبلا هم تجربیات مشابهی نظیر محدود کردن ساعت معاملات در گروه‌ها و تابلو‌های مختلف را در بازه‌های زمانی گوناگون داشته ایم که عمدتا نتیجه دلخواه را به همراه نداشته و بیشتر منجر به سردرگم شدن معامله گران شده است.