درباره کارگران استخرها که با حقوق بسیار کم و بدون بیمه فعالیت می کنند

به گزارش شهرآرانیوز؛  در باور عموم شنا کردن و رها شدن در آب ورزش نشاط آوری است که هم تفریح است و هم ورزش. ازاین جهت استخر‌ها و پارک‌های آبی هم در سال‌های اخیر موردتوجه جدی شهروندان و مسافران قرار گرفته اند و روزبه روز هم مجموعه‌های آبی در شهر بیشتر شده اند. اما کسی را تصور کنید که کار هر روزه اش حضور در آب و نمونه گیری میکروبی از آب و سفیدکننده و شوینده و جرم زداست. اینجاست که دیگر این نشاط و شادمانی رنگ‌ می‌بازد و با بروز بیماری‌های تنفسی روماتیسمی و حوادثی نظیر سُرخوردن و خفگی ناشی از استنشاق گاز کُلر، عفونت چشم، عفونت‌های قارچی، تهوع، سردرد و مسمومیت به یک تهدید جدی تبدیل می‌شود.

به منظور شنیدن مشکلات کارگران، به ویژه نیرو‌های خدماتی فعال در مجموعه‌های آبی و بازتاب این مشکلات، سرزده به یکی از استخر‌های شهر می‌رویم. فاطمه یکی از کارگران خدماتی شاغل در یکی از پر طرف دارترین استخر‌های آبی مشهد است. این شهروند از شست وشوی دور استخر که کار دشواری است شروع می‌کند و‌ می‌گوید: «شستن دور استخر چهل دقیقه زمان می‌برد شست وشو با اسید کار بسیار سخت و نفس گیری است. همین چند هفته قبل یکی از همکارانمان سر خورد و الان پایش را گچ گرفته است. بیش از یک ماه است که به خاطر این شکستگی از کار افتاده و برای تأمین مخارج زندگی اش با مشکل مواجه شده است.»

کارگری استخر، ماهانه یک میلیون تومان حقوق

وقتی از این شهروند درباره میزان حقوقش می‌پرسم، پاسخ می‌دهد: «حقوقمان را ساعتی حساب می‌کنند. این عدد در بهترین حالت ساعتی ۲۰ هزار تومان است که باتوجه به روز‌های تعطیلمان در ماه برای هرکدام یک میلیون و خورده‌ای محاسبه‌ می‌شود. باتوجه به این حجم از مخاطراتی که این کار برای ما دارد و اینکه هزینه‌هایی مثل دارو‌های تنفسی و ضدقارچ و... را به زندگی مان اضافه می‌کند، این مبلغ اصلا کفاف زندگی هایمان را‌ نمی‌دهد. ضمن اینکه ما را بیمه هم نمی‌کنند.» بدون بیمه آدم به هیچ وجه نمی‌تواند فکر رفتن به دکتر را از ذهنش بگذراند.

به هنگام بازدید بازرس پنهانمان می‌کنند

وارد یکی دیگر از استخر‌های مشهور مشهد می‌شوم. یکی از کارگران استخر که وظیفه گرفتن کفش‌ها و تحویل کلید کمد‌ها را برعهده دارد، می‌گوید: سال گذشته به خاطر استنشاق کلر دچار مسمومیت شدید شدم. بلافاصله به درمانگاه مراجعه کردم و از آن موقع تا الان درگیر آسم هستم. حقوق من ماهی یک میلیون و۸۰۰ هزار تومان است و آدم با این مبلغ حقوق، آن هم بدون بیمه، به هیچ وجه نمی‌تواند زندگی کند.

این شهروند می‌گوید: زمانی که بازرسان ادارات مختلف مانند اداره کار یا تأمین اجتماعی به استخر مراجعه می‌کنند، به دستور مدیران داخلی در انباری استخر یا در مکان دیگری پنهان می‌شویم تا بازرسان نام ما را برای بیمه تأمین اجتماعی لحاظ نکنند.
او می‌افزاید: این اجحاف است. از ساعت ۸ صبح تا ۶ عصر در محیطی مملو از مواد مسمومیت زا کار می‌کنیم. حقوقمان ساعتی است و بیمه هم نداریم. چه کسی با یک میلیون و خورده‌ای پول می‌تواند حتی اجاره خانه بدهد؟

بیمه کارگر اصلی‌ترین حق اوست

درحالی که قانون کار به طور شفاف و دقیق رابطه کارگر و کارفرما را تعیین کرده و از «حق بیمه کارگر» به عنوان اصلی‌ترین حقوق او نام برده و ذکر شده است قرارداد‌های بدون پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما ارزش قانونی ندارد، هنوز بیمه نکردن کارگران از نگاه بسیاری از کارفرمایان کاری بیهوده است؛ بنابراین در لایه‌های پنهان از اجرای این دستور قانونی سرپیچی و از پرداخت حق بیمه اجتناب می‌کنند.

به دنبال پیگیری این مطالبه قشر کارگر، مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان رضوی می‌گوید: کارفرما موظف است همه کارگرانی را که در کارگاه‌های مشمول قانون کار در قبال دریافت دستمزد و حقوق کار می‌کنند بیمه کند.
سیدمحسن نظام خیرآبادی بیان می‌کند: کارفرما باید حق بیمه و لیست بیمه را به سازمان تأمین اجتماعی ارائه دهد. در صورت امتناع کارفرما از بیمه کردن نیرو‌های کار، این افراد می‌توانند با مراجعه به سایت خدمات غیرحضوری تأمین اجتماعی به آدرس
es.tamin.ir یا مراجعه حضوری به شعبه مربوط در محل خدمت، در خواست بررسی دهند و ادعای اشتغال خود را به ثبت برسانند.

کارفرمایی که از پرداخت حق بیمه اجتناب کند، متخلف است

مدیرکل سازمان تأمین اجتماعی خراسان رضوی بیان می‌کند: در این صورت بازرسان سازمان ما این موارد را بررسی و در صورت احراز اشتغال آن ها، مراتب را به کارفرما منعکس می‌کنند و ما از طریق قانون، کارفرما را مکلف می‌کنیم که لیست حق بیمه این افراد را ارائه دهد. کارفرمایی که از پرداخت حق بیمه اجتناب کند، متخلف شناخته می‌شود. مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان رضوی در ادامه درباره کارگرانی که در کارگاه‌های مشمول قانون مشاغلِ سخت و زیان آور مشغول به کار هستند، بیان می‌کند: این افراد باید به ادارات کار شهرستان مربوط مراجعه کنند تا در «کمیته بررسی مشاغل سخت و زیان آور» این مورد بررسی شود؛ ضمن اینکه این درخواست باید در مواقع بازنشستگی داده شود.

نظام با اشاره به کارگاه‌های زیر پنجاه نفر بیان می‌کند: این کارگاه‌ها مشمول بازرسی هستند، اما درباره کارگاه‌های بالاتر از پنجاه نفر، از «دفتر»‌های آن‌ها حسابرسی می‌شود و اگر کارگری شکایت کند، یا درخواست بازرسی داشته باشد، کارشناسان ما به صورت موردی از آن کارگاه بازرسی می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: اگر کارفرمایی از بازرسی سر باز بزند و با ما همکاری نکند، ما از کارفرما دفتر‌های حضوروغیاب را‌ می‌خواهیم و آن‌ها را ملزم می‌کنیم مدارک پرداخت حق وحقوق کارگر را ارائه دهند.

راه دیگری برای طرح شکایت کارگران

اما مدیرکل اداره کار، تعاون و رفاه اجتماعی خراسان رضوی هم در تشریح دیگر روش‌های طرح شکایت کارگران اظهار می‌کند: کارگر باید به سامانه جامع روابط کار مراجعه کند و شکایتش را به ثبت برساند. ما برای فرد شاکی وقت رسیدگی به پرونده را مشخص می‌کنیم و در این مرحله کارگر می‌تواند درخواست پوشش بیمه بدهد.

محمدامین بابایی می‌افزاید: اگر کارگر بتواند مدارکی ارائه دهد که محرز شود چند سال در یک مجموعه آبی کار کرده است، ما کارکردش را تأیید می‌کنیم و رأی می‌دهیم و آن ر أی هم لازم الاجراست. زیرا پس از آن تأمین اجتماعی کارفرما را بدهکار اعلام می‌کند و برای آن کارگر سابقه بیمه ایجاد می‌شود.
او بیان می‌کند:، اما اگر کارگر نمی‌خواهد شکایت کند، باید به بازرسان تأمین اجتماعی اعلام کند که آن‌ها در زمان حضورشان در آن کارگاه، اسم آن کارگر را هم به منظور کارگر نظافتی و... در لیست خود لحاظ کنند.