صدقه جاریه‌ای که دنیا را سبز می‌کند

آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز؛ ازجمله مهم‌ترین نسخه‌های شفابخش و معجزه‌گر اسلام، توصیه به ارتباط سالم و سازنده با طبیعت است. مهم آنکه اسلام برای طبیعت نقشی مؤثر در حیات آدمی قائل است، چنان‌که امام‌صادق (ع) می‌فرمایند: «زندگی بدون احراز سه عامل حیاتی گوارا نیست: هوای پاک؛ آب فراوان و گوارا و زمین حاصلخیز و قابل کشت و زرع» به مناسبت روز درخت‌کاری به‌سراغ توصیه‌های بزرگان دینی در باب طبیعت و حفظ محیط‌زیست رفته‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید.

سنت حسنه درخت‌کاری

ازجمله توصیه‌های اسلام درباره طبیعت، سفارش به درخت‌کاری است. از رسول‌خدا (ص) نقل است: «هر مسلمانی که درختی بکارد یا زراعتی کشت کند که از آن پرندگان، انسان‌ها و یا حیوانات بخورند، چنین کاری برای او صدقه محسوب می‌شود.» (مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۶۰، ح ۱۵۸۹۲)

ایشان همچنین کاشت درخت را صدقه جاریه می‌دانند؛ در روایتی از امام‌صادق (ع) است که شخصی از حضرت (ع) پرسید: برخی می‌گویند کشاورزی مکروه است. آن‌حضرت (ع) فرمودند: «درخت بکارید و کشاورزی کنید که هیچ عملی از آن حلال‌تر و پاکیزه‌تر نیست. سوگند به خدا که هنگام ظهور حضرت، ولی عصر (عج)، درخت‌کاری و کشاورزی بسیار گسترده می‌شود.» (وسائل الشیعه، ج ۱۳، ص ۱۹۳)

علاوه‌براین، مُحدِّث نوری روایتی را از پیامبر اسلام (ص) نقل می‌کند که تأکید بیشتری بر «درخت‌کاری» را نشان می‌دهد؛ حضرت (ص) فرمودند: «اگر عمر جهان پایان یابد و قیامت فرارسد و یکی از شما نهالی در دست داشته باشد، چنانچه به قدر کاشتن آن فرصت باشد، باید آن را بکارد.» (مستدرک‌الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۶۰، ح ۱۵۸۹۴)

درخت‌کاری، عملی متأخر

امام صادق (ع) فرموده‌اند: شش چیز است که پس از وفات مؤمن به او ملحق می‌شود و ثوابش به او می‌رسد: فرزندی که برای او استغفار کند و قرآن و مصحفی که از خود به‌جای گذارد و مردم آن را تلاوت کنند و درختی که بکارد و صدقه آبی که جاری گرداند و چاه آبی که بکند و سنتی که پس از مرگ او به آن عمل شود.

بر اساس این حدیث از اعمال ماندگار مؤمنان که حتی پس از مرگ مؤمن برایش سود و اجر الهی پایدار دارد، درخت‌کاری است. باید سیره عملی، رفتار و گفتار پیامبر (ص) و امامان (ع) در درخت‌کاری اسوه و الگوی مسلمانان قرار گیرد و درخت‌کاری در بین مسلمانان رواج یابد. درخت‌کاری عمل صالح و مستحب الهی است.

حضرت رسول (ص) فرمودند: خداوند درخت را برای انسان آفرید، ازاین‌رو باید درخت را بکارد، آن را آبیاری کند و در حفظ آن بکوشد. امام علی (ع) نیز می‌فرمایند: هر که آب و خاکی به دست آورد و آنگاه فقیر و تهیدست بماند، خدایش از خیر و رحمت به‌دور دارد. امام صادق (ع) می‌فرمایند: خداوند برای پیامبرانش کشاورزی و درخت‌کاری را برگزید تا از بارش باران ناخشنود نباشند.