شهر هوشمند من

وفایی‌نیا- محمدیان- شهر‌ها را باید در شمار موجودات زنده‌ای دانست که در ذات خود هوشمند هستند؛ اما برای تبلور این هوشمندی نیاز به تعامل همه ارکان جامعه شهری است.

شهرداری مشهد به‌عنوان متولی حکمرانی هوشمند در دوره جدید مدیریت شهری، شعار و هدف خود را بر هوشمندسازی شهر مشهد متمرکز کرده و هرسال با برگزاری نمایشگاهی باعنوان شهرهوشمند، دستاورد‌های مدیریت شهری برای هوشمندسازی شهر را در کنار زیست‌بوم نوآوری شهری به نمایش می‌گذارد و شهروندان را بیشتر با این فضا و خدمات آشنا می‌سازد.

در این راستا و از دیروز، نهمین نمایشگاه شهر هوشمند در محل نمایشگاه بین‌المللی مشهد با حضور شهردار مشهد، معاون نوآوری وزیر ارتباطات، رئیس شورای شهر مشهد و دیگر مدیران شهری و استانی آغاز به‌کار کرد.

عزم مدیران شهری برای هوشمندسازی

در مراسم افتتاح این نمایشگاه محمدرضا کلائی، شهردار مشهد، با بیان اینکه در ۲ سال گذشته شعار شهر هوشمند در سرلوحه کار مدیریت‌شهری قرار داشته است، گفت: سعی کرده ایم که تا حد ممکن زیرساخت‌های هوشمندشدن مشهد را فراهم کنیم.

 

فرایند تحقق شهر هوشمند بر اساس تجربه‌های ما یک فرایند زمان‌بر بوده و نیازمند صبوری است، البته به‌صورت صعودی هرچقدر که جلوتر می‌رویم، رشد آن سرعت می‌گیرد. نمایشگاه شهر هوشمند به‌نوعی سنجه‌ای از فعالیت‌های مدیریت‌شهری در این حوزه را نشان می‌دهد و از نمایشگاه سال گذشته تا امروز، تحولات جدی در زمینه هوشمندسازی اتفاق افتاده است.
کلائی با اشاره به تلاش بخش‌های مختلف مدیریت‌شهری برای توسعه زیرساخت‌های هوشمند در شهر، گفت: امیدوارم که تلاش ما مورد قبول مردم، صاحبان کسب‌وکار و استارت‌آپ‌ها قرار بگیرد و زمینه‌ای باشد برای پیشبرد اهداف شهر هوشمند و به‌وسیله آن بتوانیم پیشرو بودن مشهد در عرصه هوشمندسازی را میان کلان‌شهر‌های کشور حفظ کنیم.

 

الان رقابت ما در این موضوع با شهر تهران خیلی سنگین است و در تلاشیم تا بتوانیم بهترین عملکرد را داشته باشیم. او با بیان اینکه ۳ تحول عمده در این حوزه ظرف یک‌سال گذشته اتفاق افتاده است، اظهار کرد: اولین موضوع، تجمیع فین‌تک‌ها و شکل دادن بستر لازم برای حضور آن‌هاست تا بتوانیم به این طریق چرخه‌های مالی را برای حمایت از استارت‌آپ‌ها فراهم آوریم.

 

دومین موضوع، گسترش پیدا کردن ابزار‌های شهر هوشمند در این مدت است تا بتوانیم به کمک آن‌ها کیفیت خدمات مختلفی را که به مردم ارائه می‌دهیم، افزایش دهیم. نکته سوم هم همه‌گیر شدن استفاده شهروندان از ابزار‌های شهر هوشمند است که امیدواریم در سال‌های آینده هم این مسیر ادامه داشته باشد و شهروندان بیشتر از امکانات و زیرساخت‌های هوشمندسازی‌شده بهره‌مند شوند.

ظرفیت بالای فین تک در مشهد

ستار هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات، هم در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه با بیان اینکه مشارکت شهروندان اولین نکته‌ای است که باید در شهر هوشمند و پلتفرم‌های آن لحاظ شود، گفت: اگر ما می‌خواهیم یک شهر هوشمند واقعی داشته باشیم، باید شهروندان هم هوشمند باشند.

بسیاری از مواقع این سؤال پیش می‌آید که کارکرد شهر هوشمند چیست؟ ساده‌ترین پاسخ برای این پرسش این است که شهر هوشمند به بالابردن بهره‌وری و به ایجاد مدیریت کم‌هزینه کمک می‌کند، اما این کار تنها با کمک شهروندان امکان‌پذیر است.

شهروندان می‌توانند به مدیران کمک کنند و با ارائه بازخورد، به مدیران برای ارائه خدمات بهتر یاری رسانند. این مشارکت هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و مدیریت را مؤثر می‌کند.

هاشمی موضوع حاکمیت را رکن دوم یک شهر هوشمند نامید و درباره آن اظهار کرد: نقش حاکمیت این است که بتواند داده‌های مورد نیاز را بر اساس اصول و قوانین در اختیار شهروندان بگذارد. به عبارت دیگر حاکمیت باید انتشار داده‌ها در شهر هوشمند را در دستورکار خود قرار دهد.

 

باید ببینیم مخاطبان به چه داده‌هایی نیاز دارند و پس از شناسایی، آن‌ها را در بستر مناسبی در اختیار شهروندان قرار بدهیم.
او به تلاش وزارت ارتباطات برای توسعه اکوسیستم استارت‌آپی مشهد هم پرداخت و درباره آن گفت: سال گذشته با استفاده از ظرفیت پست‌بانک، مرکز توسعه اقتصاد دیجیتال را در مشهد راه‌اندازی کردیم و تا امروز شرکت‌های مختلفی از این بستر و ظرفیت بهره برده‌اند.

مشهد به‌عنوان شهری که دارای ظرفیت اقتصادی بالایی است، مورد توجه وزارت ارتباطات در این زمینه قرار داشته است و ما تلاش می‌کنیم اتفاقی را که در مشهد شروع شده است، به دیگر شهر‌های کشور نیز گسترش بدهیم.

حرکت اقتصاد شهر به سمت استارت‌آپ‌ها

محمدرضا حیدری، رئیس شورای شهر مشهد، هوشمندشدن مدیریت‌شهری را یکی از اهداف شورای پنجم نامید و درباره آن گفت: خوشبختانه تا امروز قدم‌های مؤثری در این حوزه برداشته شده است. این نمایشگاه یکی از عرصه‌های ارائه آخرین فناوری‌ها در حوزه شهر هوشمند است و در سطح استانی و ملی به توسعه هوشمندشدن کمک می‌کند.

حیدری به نقش مؤثر شهروندان در فرایند هوشمندسازی پرداخت و در این زمینه گفت: شهروند هوشمند باید توانایی این را داشته باشد که از فناوری‌های ارتباطی روز برای گرفتن خدمات مختلف استفاده کند. البته زمانی این امکان برای شهروند فراهم می‌شود که زیرساخت‌های لازم وجود داشته باشد و مهم‌تر از آن احساس کند که با استفاده از این روش، کارهایش راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام خواهد شد.

درمجموع موضوع شهر هوشمند درباره ارتقای کیفیت زندگی در شهر است و اگر بتوانیم زیرساخت‌های آن را برای شهروندان فراهم کنیم، به‌طور قطع با توجه به چالش‌های موجود در کلان‌شهرها، مردم به سمت خدمات هوشمند روی خواهند آورد. تلاش ما در شورای پنجم مشهد این است که بتوانیم این بستر‌ها و امکانات را برای مردم فراهم کنیم و این نمایشگاه هم زمینه‌ای است برای معرفی امکانات ایجادشده و ترغیب مردم به استفاده از آن‌ها.

او به اقدامات مدیریت‌شهری در حمایت از استارت‌آپ‌ها هم پرداخت و در این‌باره گفت: در سال گذشته مرکز نوآوری شهری را به‌منظور دادن مشاوره و آموزش به استارت‌آپ‌ها و کمک به تجاری‌شدن کسب‌وکارشان راه‌اندازی کردیم و در فروردین سال آینده هم کارخانه نوآوری با همین هدف راه‌اندازی خواهد شد.

 

سعی کردیم ظرفیت لازم را برای جوانان شهر فراهم کنیم تا بدانند که می‌توانند در عرصه‌های استارت‌آپی وارد شوند و پیشرفت کنند. درمجموع برای بهبود شرایط اقتصادی ناچاریم که به سمت بیشترشدن نقش استارت‌آپ‌ها در شهر برویم و شهرداری هم در حد توانش در این زمینه فعالیت‌های مختلفی داشته است.


هوشمندسازی، چشم‌انداز آینده مشهد

حمیدرضا موحدی‌زاده، نایب‌رئیس شورای شهر مشهد، با اشاره به اینکه نمایشگاه شهر هوشمند معطوف به ایجاد زیرساخت‌های هوشمندسازی است، گفت: در موازات این موضوع باید به آموزش شهروندان نیز پرداخته شود. زیرا شهر هوشمند بدون شهروندان هوشمند محقق نخواهد شد.
موحدی‌زاده با بیان اینکه شهر‌های امروز با چالش‌های فراوانی روبه‌رو هستند، اظهار کرد: برای جلوگیری از مشکلات مختلف مانند آلودگی هوا و تشدید ترافیک، راهی به‌جز هوشمندسازی شهر‌ها نداریم. به همین دلیل مشهد در این حوزه پیشتاز شده است. خوشبختانه در مشهد متخصصان جوان و هوشمندی داریم که می‌توانند با نوآوری و دانش خود ظرفیت‌های مختلفی را برای ارائه خدمات هوشمند به شهروندان مهیا کنند.

او با اشاره به اینکه هنوز فاصله مشهد تا استاندارد‌های جهانی فناوری‌های شهری زیاد است، گفت: با وجود این، همین‌که این مسیر را شروع کرده‌ایم، اهمیت زیادی دارد. در مدیریت‌شهری این عزم شکل گرفته است که به سمت هوشمندشدن شهر، خدمات شهری و رفاه شهروندان حرکت کنیم. شهرداری مشهد سال گذشته مرکز نوآوری و خلاقیت در مسائل شهری را تأسیس کرد.

مشوق‌هایی برای جوانانی که در این حوزه ایده‌های خلاقانه‌ای دارند، در نظر گرفته شده است تا این ایده‌ها در بانک‌های اطلاعاتی ذخیره و پردازش شود و در نهایت بهترین‌ها تعیین و اعلام شوند. با توجه به تمام این موارد، چشم‌انداز آینده مشهد را به‌عنوان دومین کلان‌شهر کشور باید در حرکت به سمت هوشمندشدن ببینیم.


تبادل داده‌های شهرداری و آستان‌قدس

امضای تفاهم‌نامه تبادل اطلاعات املاک و اراضی بین شهرداری مشهد و آستان قدس رضوی از دیگر بخش‌های روز اول نمایشگاه شهر هوشمند بود.
شهردار مشهد درباره لزوم امضای این تفاهم‌نامه گفت: یکی از کارکرد‌های مدیریت‌شهری در کلان‌شهرها، ایجاد هماهنگی بین ذی‌نفعان مختلف در شهر است. همکاری شهرداری با آستان قدس رضوی برای اشتراک‌گذاری اطلاعات، فارغ از اینکه تسهیل‌کننده کار شهروندان است، می‌تواند به شکل‌گیری بانک‌های داده‌ای متعدد منجر شود. این بانک‌های اطلاعاتی در چرخه‌های اقتصادی به ایجاد ثروت منجر خواهد شد.

 

از این جهت می‌خواهیم با سازمان‌های دیگر مانند ثبت اسناد و ثبت احوال هم تفاهم‌نامه‌های مشترکی داشته باشیم تا در این چارچوب، هم انجام درخواست‌ها و امور مختلف مربوط به شهروندان ساده‌تر از قبل شود و هم کسب‌وکار‌های مختلف بخش خصوصی بتوانند با استفاده از این بانک‌های داده ایجاد ثروت بکنند.
شهریار آل‌شیخ، معاون برنامه‌ریزی شهرداری مشهد، هم درباره این تفاهم‌نامه گفت: با امضای این تفاهم، آستان قدس به اطلاعات پروانه‌های شهری و شهرسازی شهرداری دسترسی پیدا می‌کند و شهرداری هم به حوزه املاک آستان و موقوفات دسترسی خواهد داشت. با توجه به اینکه حجم زیادی از املاک شهر متعلق به آستان قدس است، تنظیم تفاهم‌نامه بسیار مهم بود تا به اطلاعات داده‌ای یکدیگر دسترسی داشته باشیم. از آنجا که تاکنون وضعیت برخی املاک را نمی‌دانستیم، در پاسخ‌گویی به شهروندان دچار مشکل بودیم.

 

با این تفاهم‌نامه ارجاعات میان شهروندان را حذف می‌کنیم، از بروز بسیاری از سوءاستفاده‌ها جلوگیری می‌کنیم و پاسخ‌گویی‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
مرتضی حقیقی، معاون املاک و اراضی آستان قدس رضوی، هم در این‌باره گفت: آستان قدس رضوی در مشهد حدود ۳۲۰هزار مستأجر دارد. اگر جمعیت هر خانواده را ۳ نفر در نظر بگیریم، حدود یک‌میلیون نفر در مشهد درباره مسائل املاکی با آستان قدس ارتباط دارند.

برای کاهش زمان پاسخ‌گویی، افزایش سرعت رسیدگی و میزان رضایتمندی به این جمع‌بندی رسیدیم که با توجه به اینکه شهرداری مرکزیت اصلی اطلاعات را در حوزه پروانه‌های ساختمانی و پایانکار دارد، بتوانیم با هم‌پوشانی بانک‌های اطلاعاتی با این نهاد در راستای افزایش رضایتمندی شهروندان بکوشیم.

هدف از تنظیم این تفاهم‌نامه، تسریع در انجام امور، حذف موازی‌کاری و به‌روزرسانی بانک‌های اطلاعاتی است.


رونمایی از «شهرمن»

دیروز و هم‌زمان با افتتاح نمایشگاه، نسخه اولیه نرم‌افزار شهروندی «شهر من» هم رونمایی شد و در دسترس شهروندان قرار گرفت.
از مهم‌ترین اهداف این برنامه می‌توان به یکپارچه‌سازی تمامی خدمات دستگاه‌های اجرایی، داشتن رسانه اجتماعی در دست مردم برای افزایش تعامل با شهروندان، ارتقای فرهنگ شهری شهروندان و درآمد پایدار برای شهرداری و کسب‌وکار‌های خصوصی اشاره کرد.
شهردار مشهد در مراسم رونمایی از این برنامه با اشاره به اینکه پلتفرم «شهر من» مبنای کار مدیریت‌شهری با شهروندان است، گفت: این برنامه هم میزبان سرویس‌های شهرداری و هم سرویس‌های بخش‌های دولتی و خصوصی است. قاعده ما این است که هر خدمتی که قرار است به شهروندان ارائه دهیم، در بستر این برنامه باشد. امیدوارم که این برنامه بتواند زمینه کسب‌وکاری مناسب را فراهم کند و با پیوندی که این برنامه با نظام پرداخت برقرار می‌کند، می‌تواند این روند را تسهیل کند.

در واقع «شهر من» پلتفرمی است که علاوه بر خدمات شهری، کارنامه مدیریت‌شهری را نیز نشان می‌دهد و میزان استقبال شهروندان از این برنامه می‌تواند به‌عنوان کارنامه سازمان فاوای شهرداری شمرده شود.

 

رئیس شورای شهر مشهد هم با بیان اینکه این برنامه تا حد زیادی با نیاز‌های شهروندان در پیوند خواهد بود، گفت: توسعه پلتفرم «شهر من» مسیری است که باید ادامه یابد و با توسعه فعالیت آن در سطح ملی، با مجموعه‌های مختلف همکاری داشته باشد. مدیریت‌شهری نیز مشوق‌هایی برای ترغیب بیشتر مردم به استفاده از این نرم‌افزار قرار داده است و از این طریق قصد داریم اقبال شهروندان به استفاده از این برنامه را افزایش دهیم.
شهریار آل‌شیخ، معاون برنامه‌ریزی شهرداری مشهد، هم درباره امکانات نسخه اولیه این برنامه گفت: نرم‌افزار «شهر من» بستری است که سرویس‌های بخش خصوصی می‌توانند روی آن قرار بگیرند و شهروندان تنها با استفاده از یک بستر ارتباطی می‌توانند از تمام آن‌ها خدمات دریافت کنند.

این بستر از سوی مدیریت‌شهری ایجاد شده است، اما قصد داریم به‌زودی سهام آن را به بخش خصوصی واگذار کنیم تا توسعه بهتری داشته باشد و با تغییرات احتمالی در مدیریت‌شهری هم مسیر این برنامه متوقف نشود. ضمن اینکه معتقدیم موفقیت اصلی این برنامه زمانی است که محدوده فعالیت آن از مشهد خارج شود و به دیگر شهر‌ها هم برسد. به همین دلیل خیلی نباید به یک مدیریت‌شهری وابسته باشد.