اندیشه مطهر در روحی متعالی

طنین زیبای صدایش وقتی می‌گفت: «شمر امروزت را بشناس. شمر ۱۴۰۰ سال پیش مرد.» هنوز در خاطر خیلی از ما مانده است. نام او را به بهانه کتاب‌های ارزشمندش بار‌ها شنیده ایم.

مرتضی مطهری در ۱۳ بهمن ۱۲۹۸ خورشیدی در شهرستان فریمان در یک خانواده اصیل روحانى متولد شد. مطهری پس از طى دوران طفولیت به مکتب خانه رفته و به فراگیرى دروس ابتدایى پرداخت. در سن دوازده سالگى به حوزه علمیه مشهد عزیمت کرد و به تحصیل مقدمات علوم اسلامی اشتغال ورزید.

در سال ۱۳۱۵ با وجود مبارزه شدید رضاخان با روحانیت و با وجود مخالفت دوستان و نزدیکان، براى تکمیل تحصیلات خود عازم حوزه علمیه قم شد.

در سال ۱۳۲۹ خورشیدی استاد مطهری، در محضر درس استاد علامه طباطبایی حاضر شد و مبحث «الهیّات» از کتاب «شفا» را از آن حکیم بزرگ آموخت.

علامه طباطبایی، درس دیگری ـ غیر از الهیات شفا ـ در فلسفه شروع کرده بود که در شب‌های پنجشنبه و جمعه تشکیل می‎شد. این درس خصوصی بود و در آن جمعی از فاضلان حوزه علمیه قم، از جمله شهید بهشتی، امام موسی صدر، استاد مطهری، دکتر احمد احمدی و... شرکت می‎کردند.

ثمره مبارک این مجمع علمی بزرگ، شاهکاری جهانی در کلام و فلسفه است به نام کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم». سهم مطهری در آفرینش این اثر پربار و ماندگار، اگر بیشتر از علامه طباطبایی نباشد، بدون شک کمتر نیست. اما یکی از حوزه‌های فعالیت استاد مطهری، دانشگاه تهران بود. حضور او در دانشکده الهیات دانشگاه تهران سبب شد تا جوانان علاقه‌مند بر گرد او حلقه بزنند و اسلام ناب محمدی را از دریچه نگاه شهید مطهری بشناسند.

ورود شخصیتی حوزوی به دانشگاه آن هم در فضای قبل انقلاب کم نظیر بود، اما او توانست با تکیه بر این ظرفیت بزرگ، اندیشه اسلام ناب و تفکر شیعی را در بین جوانان رونق بخشد.
شهید مطهری همیشه با جریان‌های افراطی و التقاطی به مبارزه می‌پرداخت. همین رویه او سبب شد تا گروهک‌های التقاطی حضور پرشور او و تأثیر زیادش در بین جوانان را برنتابند و سرانجام گروهک فرقان این مرد بزرگ را در همان ماه‌های نخست پیروزی انقلاب اسلامی به شهادت رساند.

پس از شهادتش، امام خمینی (ره) نیز از جایگاه او به بزرگی یاد کرد و همه آثارش را بدون استثنا مفید و خواندنی دانست. شاید این اتفاق سبب شد تا شهید مطهری در بین مردم بیشتر شناخته و از آثار قلمی او بهره برده شود. رهبر معظم انقلاب درباره ویژگی‌های بارز شهید مطهری فرمودند: «در حقیقت رفتار و منش آن مرد بزرگ، نشان دهنده و نمایشگر یک معلم کامل و با احساس مسئولیت بود.

در هیچ عرصه‌ای از عرصه‌هایی که حضور یک متفکر اسلامی موردنیاز بود، ایشان از ورود در آن عرصه خودداری نکرد. ملاحظات و مصالح نتوانست جلو او را بگیرد که وارد این عرصه نشود. چه در حوزه‌های سیاسی، چه در زمینه‌های فکری. در حوزه پاسخ به پرسش‌های گوناگونی که در آن دوره ذهن جوان‌های ما را به خود مشغول کرده بود، شهید مطهری مثل برخی از مدعیان روشن فکری دینی نبود که مطالب اجنبی از منطق دین و محتوای دین را با لعاب دینی و قالب دینی عرضه کند؛ بلکه درست نقطه مقابل، مفاهیم حقیقی دینی را در بسته بندی‌های متناسب روز و متناسب با سؤال و نیاز و استفهام مخاطبان عرضه می‌کرد.».

اما در روزگار ما نیاز به فردی مثل شهید مطهری بیش از پیش حس می‌شود. مردی که یک تنه در مقابل انحراف بایستد و زبان گویای اسلام در مقابل تفکرات منحرف باشد.
شهید مطهری اجازه می داد تا اندیشه‌های متعدد در فضای کشور ابراز عقیده کنند و با روشی منطقی و مستدل شبهات آن‌ها را پاسخ می‌گفت.