گرمازدگی و راه‌های پیشگیری و درمان آن

به گزارش شهرآرانیوز، در روزهای آینده، افزایش چشم‌گیر دمای هوا را در پیش خواهیم داشت که این مسئله باعث ابتلا به گرمازدگی می‌شود؛ گرمازدگی ناشی از عدم توانایی بدن در دفع گرما و به هم خوردن تعادل در مکانیسم‌های تنظیم دمایی بدن است. تولید گرما در بدن، به علت افزایش شدید درجه حرارت محیط و یا فعالیت زیاد اتفاق می‌افتد.

همیشه گفته‌اند که پیشگیری بهتر از درمان است؛ حال می‌خواهیم ببینیم که با انجام چه کارهایی می‌توان از گرمازدگی در امان ماند.

چگونه از ابتلا به گرمازدگی پیشگیری کنیم؟

۱- نوشیدن زیاد مایعات

۲- از نوشیدنی‌های بسیار شیرین دوری کنید: این نوشیدنی‌ها در واقع باعث از دست دادن مایعات بدن شما می‌شوند. همچنین از نوشیدنی های بسیار سرد نیز خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث مشکلات گوارشی در شما شوند.

۳- نمک و مواد معدنی را جایگزین کنید: تعریق شدید، نمک و مواد معدنی را از بدن خارج می‌کند که باید جایگزین شوند. 

۴- از نوشیدن مایعات و غذا‌های حاوی کافئین خودداری کنید: این غذا‌ها و نوشیدنی‌ها باعث دهیدراته و کم آب شدن بدن می‌شوند.

۵- میوه زیاد مصرف کنید: مصرف میوه‌ها و بویژه سبزی‌ها می‌توانند به تامین آب بدن کمک زیادی کنند. 

۶- استفاده کمتر از پروتئین های حیوانی: مصرف بیش از اندازه پروتئین‌های حیوانی باعث کم آبی در بدن می‌شوند.

۷- وزن تان را مدیریت کنید: وزن بالا و چاقی می‌تواند بر تنظیم دمای بدن اثر بگذارد و باعث حفظ گرمای بیشتر شود.

در ادامه حتما بخوانید آماده باش اورژانس مشهد برای کمک به گرمازدگان | کودکان و سالمندان خانه را ترک نکنند

انواع مختلف گرمازدگی از لحاظ شدت

گرمازدگی خفیف

علائم این گرمازدگی شامل درد در ناحیه شکم، بازو و ساق است و به علت کمبود آب و املاح، در اثر تعریق زیاد بوجود می‌آید. برای درمان آن باید فعالیت زیاد را متوقف کرد، عضلات دردناک را به آرامی کشش داد و آب خنک حاوی املاح نوشید.

گرمازدگی متوسط

علائم این گرمازدگی شامل ضعف، احساس خستگی مفرط و از حال رفتن است. احساس تشنگی شدید، سردرد، حالت تهوع، استفراغ و گیجی هم از دیگر علائم آن است. این عارضه بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در یک هوای گرم، کار و فعالیت جدیدی را که به آن عادت ندارد شروع می‌کند.

اقدامات لازم در مواجهه با فردی که دچار این گرمازدگی شده است: 

۱-فرد را به یک محل خنک منتقل کنید.

۲-لباس‌های او را درآورید.

۳-اگر هوشیار است به او آب خنک که حاوی املاح است بدهید.

۴-با پنکه و حوله خیس او را خنک کنید.

۵-بیمار را به پزشک ببرید.

گرمازدگی شدید

تعریف این حالت از لحاظ پزشکی این است که درجه حرارت مرکزی بدن از ۴۰ درجه سانتیگراد بیشتر شود. علائم آن بصورت تهوع، تشنج، کاهش سطح هوشیاری و کما است.

اقدامات لازم برای مواجهه با فردی که دچار گرمازدگی شدید شده است:

۱-سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

۲-بیمار را در یک وان یخ قرار دهید.

۳-تمام لباس‌های او را درآورید.

۴-تکه‌های یخ را در زیر بغل، کشاله ران و گردن بیمار قرار دهید.

علائم روحی و روانی گرمازدگی

- زدن سخنان بی ربط

- گیجی

- توهم

- واکنش‌های بدن بیش از حد آرام و آهسته می‌شود.

- تشنج

علائمی که نشان می‌دهد شما در معرض گرمازدگی هستید

- ضعف و خستگی

- کشیدگی و درد عضلات

- استفراغ و حالت تهوع

- پوست رنگ پریده و چسبناک

- سرگیجه

- ادرار زرد تیره یا نارنجی

- سردرد

- اسهال

انجام کار‌های فوری برای شخص گرمازده

۱. اولین اقدام در مواجهه با فرد گرمازده پایین آوردن دمای بدن و خنک کردن آن است. لباس‌های فرد گرمازده را کم کنید و بدن او را در آب سرد فرو ببرید. اگر امکان چنین کاری وجود نداشت، با استفاده از یک پارچه یا حوله، بدن فرد را با آب سرد خیس کنید یا اینکه قطعات یخ را به آرامی به بدن فرد بمالید. اگر مقدار آبی که در اختیار دارید کم است، ابتدا سر و گردن او را خنک کنید. تکه‌های یخ را روی گردن، زیر بغل و کشاله ران فرد گرمازده قرار دهید.

۲. فرد را در مکان خنکی قرار دهید.

۳. پا‌های فرد را در محل بالاتری نسبت به بدن او قرار دهید تا جریان خون بیشتر به طرف سر او برود.

۴. دست‌ها و پا‌های فرد را ماساژ دهید تا خونی که خنک شده، به سمت مغز و مرکز بدن او برود.

۵. اگر شخص به هوش است، او را تشویق کنید تا کم کم آب یا یک نوشیدنی خنک بنوشد. ولی اگر شخص بی هوش باشد، نمی‌توانید این کار را انجام دهید، بنابراین همانطور که گفته شد بدن او را خنک کنید تا وقتی به هوش آمد، آب بنوشد.

۶. وقتی بدن فرد خنک شد، هر ۱۰ دقیقه یک بار دمای بدن او را اندازه گیری کنید تا دمای بدنش کمتر از ۳۸/۵ درجه سانتیگراد نشود.

روش های خانگی برای درمان گرمازدگی

شربت سکنجبین

از خواص سکنجبین این است که زمانی که آن را با یخ خنک می‌کنند و می‌نوشند، صفرا را می‌برد و از حرارت معده کم می‌کند. اگر به سکنجبین، ریشه و تخم کاسنی و کمی گلاب اضافه کنید، نوشیدنی با خواص شگفت آور تهیه کرده اید. این نوشیدنی به خصوص برای کسانی که معده‌‌ی گرمی دارند بسیار مفید است. اما برای مبتلایان به زخم معده و روده، توصیه نمی‌شود.

عناب

برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب بجوشانید و با کمی شکر به صورت خنک میل کنید. بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل می‌شود.

خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو

استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است. مصرف آب لیمو به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضد عفونی کننده است، توصیه می‌شود.

تخم شربتی

تخم شربتی به علت داشتن ترکیبات لعاب‌دار (موسیلاژ)به صورت محلول در آب (شربت) استفاده می‌شود. لعاب این دانه‌ها پس از جذب آب، به صورت ژله‌ای در می‌آید که می‌تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد.

هندوانه

طبیعت هندوانه سرد و تر است و برای افرادی که مزاج گرم دارند بسیار مطلوب است. این میوه تابستانی آبدار، خنک کننده و آرام بخش است که برای رفع عطش و گرما مصرف می‌شود و مورد پسند بسیاری از مردم است. مربای پوست هندوانه برای رفع حرارت بدن، رفع تشنگی و گرمازدگی بسیار مفید است.

گلاب

بنابر گزارش هایی که اعلام شده است بهترین راه برای درمان افراد گرمازده خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ به آنان است. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون بدن را از بین می‌برد و آن را تقویت می‌کند.

دوغ

از آن‌جا که آب ماده‌ی اصلی این نوشیدنی است می‌تواند بدن را خنک و هیدراته کند. این نوشیدنی همچنین حاوی پروبیوتیک‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها است که نیاز بدن را به این مواد تامین می‌کند.

 حمام سرد

روش انجام این درمان: وان حمام را از آب سرد پر کنید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در وان بمانید.

این روش یکی از روش‌های درمانی کمک‌های اولیه است. آب سرد به پایین آوردن دمای بدن، که به علت گرمازدگی بالا رفته‌است، کمک می‌کند.

نکته: از آب یخ استفاده نکنید، زیرا ممکن است دمای بدن شما به شدت کاهش پیدا کند و باعث بروز عوارض بدتری شود.

 طب چینی

مواد لازم: ۱ فنجان ماش خشک شده و ۳ فنجان آب

روش انجام این درمان:  یک فنجان ماش را به همراه ۳ فنجان آب بجوشانید و عصاره‌ی آن را برای کاهش دمای بدن‌تان میل کنید.

ماش طبیعتی تب بر دارد. با جوشاندن دانه‌های ماش یک داروی مفید تهیه می‌شود که این دارو می‌تواند دمای بدن را کاهش داده و باعث دفع سموم بدن شود. 

روغن‌های معطر

مواد لازم: ۲ تا ۳ قطره روغن نعناع فلفلی، ۱ تا ۲ قطره روغن اسطوخودوس و ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن بادام

روش انجام کار: ۱. روغن ها را به نسبت مساوی با هم مخلوط کنید ۲. این مخلوط روغن را در پشت گردن، کف دست و داخل مچ دست بمالید.

روغن اسطوخودوس آرامش بخش بوده و همچنین باعث تسکین پوست آفتاب سوخته می‌شود. روغن نعناع فلفلی با وجود ماده موثره منتول، اثر خنک کننده بر بدن داشته و به کاهش دمای بدن کمک می‌کند.

 آب پیاز

مواد لازم: آب پیاز و عسل

روش استفاده از این درمان: دو روش برای استفاده از آب پیاز برای درمان گرمازدگی وجود دارد:

۱. پس از حمله‌ی گرمازدگی، آب پیاز را پشت گوش‌ها، کف پا‌ها و روی قفسه‌ی سینه‌تان بمالید. اجازه بدهید آب پیاز روی این نواحی بماند.

۲. بعد از این که علائم گرمازدگی از بین رفت، یک قاشق چایخوری از آب پیاز را با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید و ترکیب حاصل را بخورید.

 سرکه سیب

یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید. سرکه سیب حاوی مواد معدنی و ویتامین هاست که باعث بازگشتن  الکترولیت‌های از دست رفته‌ی بدن می‌شود.